Polonya’da kadınlar, düşük yapmanın iki yıla kadar hapis cezası verilmesini öngören kürtaj yasağı yasa tasarısına karşı 3 Ekim günü siyah giyinerek ülke çapında greve gitti. Yürüyüş sosyal medya üzerinden örgütlendi. Protestolar sonucunda Polonya Meclisi, 6 Ekim’de kürtajı tamamen yasadışı hale getirecek yasayı reddetti. Başbakan Yardımcısı Jaroslaw Gowin, bu sonuca kadınların grev ve protestoların neden olduğunu itiraf etti.
Protestoların başını sol parti Razem çekti; yasa tasarısıysa iktidarda olan sağ parti PiS ile Katolik Kilisesi tarafından destekleniyordu.
Ani kroku dalej! Członkinie Razem Wrocław wspierają #CzarnyProtest.@partiarazem #NicONasBezNas #KobietyDoPolityki pic.twitter.com/I6QqRDm0aW
— Razem Wrocław (@RazemWroclaw) September 22, 2016
(“Bu ileri bir adım değil! Razem Partisi üyeleri #BlackProtest’i destekliyor”)
Peki kadınlar bu zaferi nasıl kazandı?
Yürüyüşlerde kullanılan pankartlardan bazıları bilinçlendirme ve örgütlenme amacıyla önceden sosyal medya üzerinden paylaşıldı. Öne çıkan slogan ise “Benim vücudum, benim kararım”.
Kadınlar, kürtaj yasağına karşı görüş ve itirazlarını daha çok Instagram ve Twitter üzerinden paylaştılar. Örgütlenme de esas olarak bu mecralar üzerinden sağlandı. Bunun için #BlackProtest, #ProChoice ve #CzarnyProtest etiketleri kullanıldı. Türkiye’de kullanılan etiketlerden birkaçı ise #KürtajHaktır ve #SiyahPazartesi oldu. Protestolar Berlin, Brüksel ve Kiev’e kadar yayıldı.
Berlin:
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Berlin in solidarity with Poland in the fight against barbaric anti-abortion laws! #BlackMonday #CzarnyProtest pic.twitter.com/jIEiGLRQ4M
— Julia 🤝 (@REMARKSIST) October 3, 2016
Brüksel:
Now in Brussels to show solidarity with Polish women protesting against criminalisation of abortion #czarnyprostest #BlackMonday pic.twitter.com/zNxvMnhXrD
— Claire Fernandez (@CFerKic) October 3, 2016
Kiev:
Women in Ukraine protest at Poland embassy in Kyiv in solidarity with #CzarnyProtest
pics by @HromadskeUA pic.twitter.com/yfl4mgF5cY— Maksym Eristavi (@MaximEristavi) October 3, 2016
Instagram’ın #CzarnyProtest etiketi altında 110 bine yakın paylaşım bulunuyor. Ünlü Sırp manken Anja Rubik, kadınlara 1 Ekim’de Varşova’da toplanmaları için görsel paylaştı ve örgütlenmenin önemini defalarca bunlar üzerinden vurguladı:
(“Kürtaj hakkı için mücadele eden kadınlar ve erkekler: sizinle birlikteyim ve Polonya’da insan hakları adına verdiğiniz mücadelenin hayranıyım. Yasal kürtaj, sağlık, güvenlik ve kendi bedenin üzerindeki hak ile alakalıdır. Acıya, ölüme ve kadınların rezil edilişine karşı olan herkesi 1 Ekim’de Varşova’ya davet ediyorum.”)
(“Sessiz kalmayalım, biz duymalarına izin verelim! Kendi vücutlarımız, hayatlarımız ve dinimizle ilgili seçim hakkının bizde olmasını istiyoruz! Bizim için karar vermelerine izin vermeyin, ben hayalimdeki Polonya için savaşıyorum!”)
Polonyalı manken Zuzanna Bijoch da gösterilerden fotoğraflar paylaşıp altlarına “Bunları hoşgörmeyeceğiz” ve “Kadınlara karşı barbarlığa hayır” yazdı.
Sırp gazeteci Hanna Lis ise, Instagram sayfası üzerinden kürtajla ilgili kendi hikayesini paylaşarak yasa tasarısına karşı çıktı:
“Doktorlar tarafından “hayati tehlike” teşhisi konulan iki hamilelik sürecim de mucizevi bir şekilde iki güzel kızımın doğumuyla sonuçlandı. Bu nedenle devam eden ve olması yakın görünen kürtajın tamamen yasaklanması tartışması üzerinde söz hakkım olduğunu düşünüyorum. Hiçbir zaman kürtaj olmayı düşünmedim. Ama ben kimim ki insanları kararları doğrultusunda yargılayacak veya onlar yerine karar vereceğim? Bu hakkı, kadınların trajedilerini oylamaya döken politikacılara kim veriyor? Lütfen bizi bu konuda destekleyin.”
Polonyalı müzisyen Adam Nergal Darski, Instagram hesabından TheGuardian’ın protestolar üzerine yazdığı yazıyı paylaştı ve ekledi:
“Bu çağdışı yasalar geride kaldı, dostlar. Ne kadar kızgın olduğumu anlatacak söz bulamıyorum, dolayısıyla da Siyah Protesto’ya katılıyorum! Görünüşe göre geleceğimiz ülkeyi tek bir düşünce sistemi üzerinden yürütmeye çalışanların elinde. Bu, bir açıdan, diktatörlüğe doğru atılan ve kaçınılması gerekilen bir yola adımdır. Bugün, Polonya’daki bütün kadınların kendi kürtaj hakları için ayağa kalkması gerekiyor. Bugün, özgür düşünen ve empati kurabilen bütün bireylerin tarafını seçmesi gereken gündür. Bu, akılcılık ve ortak irade ile Katolik karanlığın ve ilerlememenin çarpışmasıdır. Ben sözü yayacağım ve bütün kalbimle kadınlarla olacağım çünkü bu tek doğru yol. Polonya zamanda yolculuk yapıyor, dostlar. İlerlemek yerine, hükümetin bencil bireyleri sayesinde Orta Çağ’a geri dönüyoruz… ama savaş bitmedi!”
Kadınlar Youtube’u da sıklıkla kullandı. Amatör çalışmalar ile yasanın neden kabul edilemez olduğu ve kadın haklarına verdiği zarar anlatıldı.
https://www.youtube.com/watch?v=z_yPn745XUo
Kürtaj karşıtı yasaya karşı yapılan bir punk şarkısı da sosyal medyada yayıldı:
Protestolardan görüntüler Twitter’da da #CzarnyProtest etiketi altında paylaşıldı:
Protest in #Warsaw against the anti-abortion bill of #PiS government. #CzarnyProtest #aborcja #polska pic.twitter.com/SoiJOVaPmC
— Giorgi Tabagari (@Tabagari) September 22, 2016
Yasanın reddedilişi ve kadınların zaferi de yine Twitter üzerinden sosyal medyaya yansıdı.
https://twitter.com/ceilort_/status/783704991706013696
(“Kürtajı tamamen engelleyen yasayı reddettiler, #CzarnyProtest: başarı!”)
