Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Geriye yalnız ses kalır: İran’ın yasaklı şairi Füruğ Ferruhzad

“Yaşam belki

Uzun bir caddedir her gün filesiyle bir kadının geçtiği,

Yaşam belki,

Bir urgandır, bir adamın daldan kendini astığı”

Füruğ Ferruhzad, Yeniden Doğuş

İran’ın en önemli şairlerinden Füruğ Ferruhzad’ın yaşam öyküsü ölümünden 49 yıl sonra daha önce yayımlanmamış mektuplarla birlikte ilk defa Farsça olarak yayımlandı.

Profesör Farzaneh Milani yeni çıkan Füruğ Ferruhzad: Yayımlanmamış Mektuplar Eşliğinde Edebi bir Biyografi adlı kitabında Füruğ’un (1934-1967)  kısacık bir o kadar da tabulara sığmayan hayatını anlattı.

Kitabın yazarının da dediği gibi ölümünden sonra “İran’ın rock yıldızı” haline gelen Füruğ dünyanın en zengin şiir geleneklerinden birine ait bir şair.

Farsça yazılan kitap sansüre takılmamak için on-line olarak internetten ücretsiz olarak yayımlanacak ve çok yakında İngilizce çevirisi ile de okuyucularla bulaşacak.

Kitabın yazarı Profesör Farzaneh Milani 1967 Aralık ayında ABD’ye göç etmiş bir akademisyen. Milani 40 yıl önce Kaliforniya Üniversitesi’nde doktorasını yaparken yazmayı düşündüğü bu biyografik kitap için “aslında 40 yıl sonra gerçekleşen bir düş” diyor.

Old paper grunge background

1979 İran İslam Devrimi’nden kısa bir süre önce İran’a giden Milani, Füruğ için araştırma yaptığı sırada şaire karşı sürekli bir aşağılama ve küçük görme tavrıyla karşılaştığını belirtiyor. Zaten devrimden hemen sonra Füruğ’un şiirleri 10 yıl boyunca yasaklı kalmış. Bu sırada Milani kadın şaire karşı toplumun önyargılarından ve yasaklardan dolayı, doktorasını Füruğ’un şiirlerinin feminist analizi üzerine yazmak üzere tekrar Los Angeles’a dönmüş. Milani kadınların hayatlarının paylaşılmasını tabu ve ayıp olarak gören bir toplumun içinde büyüyen bu kadın şairin hikâyesini elbette bir gün yazacağına hayatı boyunca hep inanmış olduğunu da vurguluyor.

Her ne kadar Füruğ İran şiir geleneğinin kadife sözlü bir şairi olarak bilinse de, bir de yönetmenlik yanı vardır. Milani, ailesinin evinde kaldığı bir gün televizyonda Füruğ’un yönettiği bir belgeseldeki bir görüntüyle büyülendiğini ve yarıda bıraktığı kitap projesine yeniden döndüğünü de anlatıyor. Milani’nin kitabında Füruğ’un yasaklar altında gölgelenen hayatını ve gün ışığına kavuşan şiirlerini göreceğiz. İran toplumunda kadının cinsiyet rollerine hapsedilişine bir panzehir olan Füruğ kendi dilinde başka kadınlara gelecek umudu ve yaşama direnci vaat ediyor.

80 milyonluk İran nüfusunun yarısından çoğu 35 yaşın altındaki genç nüfus ve bu nüfusun yüzde 65’i evde internete sürekli erişim halinde. Dahası İran 80 milyonu aşkın telefon aboneliği ile bölgedeki en yüksek telefon kullanım oranına sahip. Tüm bu avantajlar göz önüne alındığında kitaba internetten erişim konusunda İranlı okuyucuların bir sıkıntı yaşamayacağı aşikâr.

Kitabın yazarı Prof. Milani, hayatı boyunca birçok sınırı aşmış olan Füruğ’un bu kitap ile Batı dünyasındaki Ortadoğulu kadın tasvirini rahatsız edeceğini; mücadeleci ve var olmaya çalışan direngen kadın portresini yeniden hayata kazandıracağını vurguluyor.

Milani’nin son kitabı Kelimeler, Kılıçlar Değil: İranlı Kadın Yazarlar ve Özgürlük Hareketi (Words, Not Swords: Iranian Women Writers and the Freedom of Movement)de belirttiği üzere bu savaşların sonunda liderler ve savaşçılar gelip gider fakat Füruğ’un da dediği gibi “Geriye yalnız ses kalır”.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.