Avrupa Birliği (AB), Venedik Komisyonu Raporu ve Türkiye’nin son günlerde bazı Avrupa ülkeleriyle yaşadığı gerginlik hakkında açıklamada bulundu. Söz konusu açıklamaya göre, Türkiye’de olası bir anayasa değişikliğini, “bir aday ülkenin yükümlülükleri” çerçevesinde değerlendireceğinin altını çizdi. Anayasa değişiklik teklifi, AB nezdinde tek adamlık, denge denetim mekanizmaları ve yargı bağımsızlığına ilişkin soru işaretleri oluşturmuştu.
Venedik Komisyonu Raporu’ndan: “Gerekli kuvvetler ayrılığı mekanizmasının ortadan kaldırılmasıyla değişiklikler, güçler ayrılığına dayanan demokratik başkanlık sistemine değil, otoriter bir başkanlık sistemine dönüşme riski taşıyor.”
Avrupa Konseyi’nin anayasa reformlarını incelemekle görevli kurumu Venedik Komisyonu, söz konusu anayasa değişikliği teklifiyle ülkenin otoriter bir rejimi engelleyecek tüm mekanizmalardan yoksun bırakıldığını belirtmişti. AB açıklamasında Venedik Komisyonu’nun görüşünün dikkatlice incelendiğini, referandumdan “evet” çıkması durumunda fiili durumun takibe alınacağını açıkladı.
Açıklamada son günler yaşanılan Türkiye – Hollanda gerilimine de şu ifadelerle yer verildi. “Türkiye ve bazı AB üyesi ülkeler arasında son günlerde yaşanan tansiyonun ardından, konunun daha fazla tırmandırılmasından kaçınmak ve durumun sakinleşmesi için yollar bulmak gerekmektedir.” AB Komisyonu, sorunlu konuların ancak açık ve doğrudan iletişim kanalları yoluyla çözülebileceğini belirtirken “Türkiye abartılı ifade ve hamlelerden kaçınmalı” ifadelerini kullandı.