Çarlık Rusyası’nın politikaları sonucunda sürgüne maruz bırakılan Çerkesler 153 yıldır soykırımın ve sürgünün tanınmasını bekliyor. 1.5 milyona yakın Çerkes sürgüne maruz kalırken, 500 bin civarında Çerkes hayatını kaybetti, tamamına yakını anavatanlarını terk etmek zorunda kaldı.
Rusya ile birlikte Türkiye de sürgünü resmi olarak tanımazken, Çerkesler bu 21 Mayıs’ta da taleplerini dile getirmek için etkinlikler düzenlemeyi planlıyor. Konuyla ilgili açıklama yapan Murat Yalçın 21 Mayıs Pazar günü Rus Konsolosluğu önünde eylem yapacaklarını belirtti ve “Rusya’dan arşivleri açmasını, Çerkes sivil toplum örgütleriyle iş birliğine açık yeni bir sürecin başlatılmasını, asimilasyoncu politikalara son vermesini talep ediyoruz. Bu insanlık tarihinin en büyük soykırım ve sürgünlerinden biridir. Zaharyan, Felisin gibi tarihçiler, döneme tanıklık eden Rus askerler, Puşkin, Tolstoy gibi dünyaca ünlü yazarlar dahi sürgünü itiraf ediyor. Artık bununla ilgili harekete geçilmeli” dedi.
Yalçın, Çerkeslerin kültürlerini, kimliklerini, anadillerini yaşatma gibi konularda Türkiye’nin yaklaşımını olumlu bulduklarını vurguluyor. Üniversitelerde Çerkes Dili ve Edebiyatı bölümlerinin açılması, orta okullarda seçmeli dil dersi uygulaması gibi kazanımları umut verici bulan Yalçın, Türkiye’den taleplerini şu şekilde sıraladı:
– 21 Mayıs’ta Cumhurbaşkanımız ve Başbakanımız başta olmak üzere tüm parti liderleri ve milletvekilleri içten, net açıklamalar yapmalı, sürgün ve soykırımı tanıdıklarını dile getirmeli.
– TBMM’de Çerkes sürgünü ve soykırımı araştırmak üzere bir komisyon kurulmalı,meclisimiz tarafından bu olaylar resmen tanınmalı.
– Çerkes kültürünün yaşatılması adına, TRT Kurdi, TRT Arapça gibi TRT Çerkes kanalı da açılmalı, anadilde öğretim hakkı ilk okula kadar indirilmeli, Çerkes dilinin öğrenilmesi önündeki kısıtlamalar kaldırılmalı.
– Çerkeslerin yoğun yaşadığı illerdeki üniversitelerde Çerkes Dili ve Edebiyatı bölümleri açılmalı, bu yöndeki girişimler sonuçlandırılmalı.
– Türkiye, Rusya ile yapacağı görüşmelerin akabinde, vatandaşı durumundaki Çerkeslere çifte vatandaşlık verilmesini sağlamalı, bu konuda inisiyatif almalı.
Çerkes sürgününde ne yaşandı?
101 yıl süren ve 1864 yılında sonlanan Rus-Kafkas savaşları sonunda yüz binlerce Çerkes anavatanını terk etmek zorunda kaldı. Çarlık Rusyası savaşı kazanırken nüfus politikası kapsamında yaklaşık 1,5 milyon Çerkesi Varna, Samsun, Sinop ve Trabzon gibi Osmanlı topraklarına sürdü
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
.Sürgün sırasında yol şartları, salgın hastalıklar, açlık gibi nedenlerle, resmi olmayan rakamlara göre 500 bin civarında Çerkes hayatını kaybetti. Anadolu’ya sürülen Çerkesler arasında daha sonra Suriye ve Ürdün’e göçenler de oldu.
