27 Mayıs’ta ABD’nin New York Times gazetesinde yayınlanan bir haber, Manchester bombacısı Libya asıllı Salman Abedi’nin nasıl bir intihar bombacısına dönüştüğünü, geçmişi ile ilgili ilginç bilgiler vererek gözler önüne seriyor.
“Nasılsın anne? Yaptığım yanlışlar için beni affet!”… Bu sözler; bir hafta önce İngiltere’nin Manchester kentinde düzenlediği intihar eylemiyle kendisiyle birlikte 22 kişinin ölümüne sebep olan Salman Abedi’nin annesiyle yaptığı son telefon görüşmesine ait.
Kaddafi’nin devrilmesi ailenin kaderini değiştirdi
Salman Abedi’nin babası, Libya’nın devrik diktatörü Kaddafi zamanında baskılardan kurtulmak amacıyla İngiltere’ye göç etmiş. Baba Abedi, Libya dışında en çok Libyalı’nın yaşadığı Manchester kentinde kendine yeni bir hayat kurmuş. Ancak 2011’de Kaddafi devrilince, Salman Abedi’nin babası Ramazan Abedi, üç oğlunu da yanına alarak Libya’ya geri dönmüş. Baba Ramazan ve Libya hakkında hiçbir bilgileri olmayan İngiltere doğumlu üç erkek kardeş önce Tunus’ta, Batı Libya’daki isyancılara lojistik destek sağlayan bir tesiste çalışmışlar. Üstelik Libya’da savaşan tek “Manchesterlılar” da onlar değil. Ramazan Abedi’nin silah arkadaşı Manchesterlı Ekrem Ramazan; “Manchester’daki uyuşturucu satıcıları bile Libya’ya savaşmaya gitti. Herkes oradaydı” diyor.
Bir dizi çatışmanın ardından Salman Abedi İngiltere’ye dönmeye baba Ramazan Abedi ise Libya’da kalmaya karar veriyor. Libya macerasının Abedi’nin radikalliğini ne kadar etkilediği bilinmese de terör uzmanları, önceki kuşağın silahlı çatışmalara katılmasının sonraki kuşağın şiddete yönelmesinde etkili olduğunu söylüyorlar. Üstelik uzmanlara göre, iki kuşağın uyguladığı şiddetin aynı ideolojik yönde olması da gerekmiyor.
Bununla birlikte, otoriter bir baba olan Ramazan Abedi’nin Libya’da kalması, Salman Abedi’nin hayatında da birtakım değişiklikleri beraberinde getirmiş. Çevresinde futbol tutkunu, sessiz ve kibar bir çocuk olarak bilinen Abedi, evde bir otorite boşluğunu oluşmasının ardından alkol ve uyuşturucu kullanmaya ve yerel çetelere takılmaya başlamış. Salman’ın babasının arkadaşı olan Ekrem Ramadan, Libyalı ailelerde baba figürünün çok önemli olduğunu söylüyor ve ekliyor: “Libya’da devrim başlayıp babalar Libya’ya gidince, çocuklar özgürlüğün ne olduğunu öğrendi. Anneleri de onları kontrol altına alamadı.”
Aile cami cemaati tarafından tanınıyor
Abedi ailesi, Manchester’daki Libyalı göçmenler arasında popüler bir cami olan Didsbury Camii çevresinde tanınan bir aile. Manchester-Trablus arasında mekik dokuyan baba Ramazan Abedi, zaman zaman caminin müezzinliğini de üstleniyormuş. Salman’ın büyük kardeşi İsmail de caminin elektronik ve bilişim işlerini üstlenmiş. Ancak aileyi tanıyanların anlatımına göre Salman her zaman soğuk ve diğer insanlardan uzak biriydi. Vaazlar bittikten sonra birçok kişi camide kalırken Salman derhal camiyi terk ederdi. Babası Libya’ya yerleştikten sonra artık camiyi de bırakmış ve farklı bir yola saptığı çevredeki insanlar tarafından sezilmeye başlanmış. Son kez camide onu görenler, caminin imamının verdiği vaazda IŞİD’i eleştirmesi üzerine Salman’ın çok öfkelendiğini hatırlıyorlar. Bu olay aynı zamanda Abedi’nin terörle mücadele mercilerine ihbar edilmesiyle yaklaşık aynı tarihlere denk geliyor.
Abedi ilk olarak Libya’da mı radikalleşti?
Abedi kardeşler babalarını sık sık Libya’da ziyarete gidiyorlardı. Abedi’nin radikal dini lider Abdul Baset Ghwela ile Sirte kentinde bağlantı kurduğu tahmin ediliyor. Abedi, Manchester’a döndükten sonra da, bu kentte daha önce IŞİD’e katılmış kişilerle buluşmuş ve bir iletişim ağına dahil olmuş. Bunlardan biri de bu ay Suriye’deki bir bombardımandan öldürülen ve örgüte insan kaynağı sağlayan Raphael Hostey. Hostey’in kısa süre önce Suriye’de öldürülmüş olmasının, Salman Abedi’nin intikam duygularını tetiklemiş olabileceği düşünülüyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Öte yandan, Abedi’nin bomba yapımında kullanılan malzemeleri öğrenci kredisi olarak kendisine yatırılan parayla aldığı düşünülüyor. Abedi’nin bir süre önce üniversiteden kaydını sildirmesine rağmen neden ve nasıl hâlâ kredi alabildiği ise henüz cevaplanabilmiş değil.
Manchester’daki saldırının ardından Libya’da bulunan baba Ramazan, yine Libya’da bulunan küçük kardeş Haşim ve Manchester’daki İsmail Abedi tutuklanmıştı. Alman Der Spiegel dergisi, küçük kardeş Haşim’in de Alman diplomatları öldürmeyi planlayan bir terör ağına dahil olduğunu, ancak eylemin gerçekleşemeden engellendiğini duyurdu.
