Finlandiya; babaların, okul çağındaki çocuklarıyla annelerden daha fazla zaman geçirdiği tek gelişmiş ülke. Yeni yayınlanan bir OECD raporunda geçen bu bilgi, İngiliz The Guardian gazetesinde Alexandra Topping imzasıyla yayınlanan haberde yer aldı.
5,5 milyon nüfuslu Finlandiya, halihazırda cinsiyet eşitliği açısından tüm dünya ülkeleri arasında ikinci sırada yer alıyor. Ayrıca Economist dergisinin araştırmasının sonucuna göre de çalışan anneler için en iyi üçüncü ülke konumunda.
Peki Finlandiya bunu nasıl başardı? Topping’in sorularını yanıtlayan ve kabinede çoğunluğu oluşturan altı kadından biri olan Finlandiya Sosyal Hizmetler ve Aile Bakanı Annika Saarikko’ya göre; bu, bir cinsiyet eşitliğini sağlama konusu. Ancak bundan da öte çocuk haklarına yönelik hassasiyetle ilgili. “Bu, annelik ya da babalık hakkıyla bağlantılı değil; bu, çocukların ebeveynleriyle daha fazla zaman geçirme hakkıyla ilgili” diyor, kendisinin de 3 yaşında bir çocuğu bulunan 33 yaşındaki Finli Bakan. Saarikko; “Finlandiya’da aynı anda genç bir anne ve bir bakan olabilirsiniz. Yani benim durumum çok anormal değil. Aynı anda bu iki görevi üstlenmek çok kolay değil, ancak imkansız da değil” şeklinde konuşuyor.
“Şimdi babaların zamanı!”
Finlandiyalılar, babaların çocuk gelişiminde önemli rolleri olduğuna inanıyor. Hükümet, babalara dokuz haftalık babalık izni sunuyor, bu süre içerisinde de normal ücretlerinin yüzde 70’ini alabiliyorlar. Üstelik babaları bu izni kullanmaya teşvik etmek için de şimdilerde bir kampanya düzenleniyor: “Şimdi babaların zamanı!”
Baba ve çocuk arasındaki bağların çok önemli olduğunu söyleyen Bakan Saarikko; “özellikle ilk yıllar yaşamsal değerde, bu alana yatırım yapmayı önemsiyoruz” diyor.
Ebeveynelerin faydalandığı olanaklar doğumdan önce başlıyor
Finlandiya’da devletin anne ve babalara sağladığı destek henüz çocuk doğmadan başlıyor. Haberde imzası bulunan Alexandra Topping; Finlandiya’da konuştuğu ebeveynlerin, diğer ülkelerde gördüğü ebeveynlerden “çok daha az stresli” olduklarını gözlemlediğini, devletin ebeveynlere sağladığı olanaklar düşünüldüğünde ise bunun bir tesadüf olamayacağını dile getiriyor.
Finlandiya’da herhangi bir şikayeti olmayan hamile anne adayları, hamilelik boyunca 11 ila 15 kez arası ücretsiz muayene hakkına sahip. Ayrıca doğum masrafları da oldukça makul. Bunun dışında, devlet tam 80 yıldır, doğumun hemen ardından ebeveynlere, yeni doğan bir bebek için gereken temel materyallerin bulunduğu bir “bebek seti”ni ücretsiz olarak veriyor. Bu seti tercih etmeyenlere ise 140 Euro’luk ödeme yapılıyor.
“Taze” babalar işe çabuk geri dönmemeye teşvik ediliyor
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Doğumun ardından annelere dört aylık ücretli annelik izni, babalara da iki ay ücretli babalık izni veriliyor. Ancak babaların çoğu, ilk üç haftanın ardından işlerine geri dönüp, bu iznin tamamını kullanmıyorlar. İşte, “Şimdi babaların zamanı!” kampanyasının amaçlarından biri de babaları bu sürenin tamamını kullanmaya teşvik etmek.
İşe geri dönen ebeveynler için de devletin sağladığı olanaklar hazır. Çocuklara tam gün bakım hizmeti sunuluyor ve ücreti en fazla 290 Euro. Bu rakam, diğer gelişmiş ülkelerle karşılaştırıldığında oldukça makul.
Topping’in konuştuğu ebeveynlerden 40 yaşındaki Tuomas Aspiala; “birisi sizin için herşeyi organize ediyor. Bu, stres yaşamanıza engel oluyor. İki çocuğum için kreşte yer olmadığında, Helsinki’nin yerel yönetimi, kreşlerde yer bulunana kadar çocuklarıma bakacak birini ayarlamıştı. Ayrıca kreşlerde de ortam mükemmel. Çocuklarınızı emanet ettiğiniz kişiler harika, bu da çocuklarınızı oraya bıraktığınız için vicdan azabı çekmenizi engelliyor” diyor.
Topping’in yazısında ayrıca, Finlandiya’da iş hayatının da ebeveynlerin yaşamını kolaylaştırdığı belirtiliyor. Finlandiya’da birçok insan sabah 8’de işe başlıyor ve öğleden sonra 4 veya 5’te işten ayrılıyor. Bu da ailelerine daha çok zaman ayırmalarına olanak sağlıyor.
Her şeye rağmen Finlandiya bir cinsiyet eşitliği cenneti değil
Haberin sonunda, tüm bu imkanların devlete ve halka ucuza mal olmadığı da belirtiliyor. Finlandiya’nın Gayri Safi Milli Hasılası’nın yüzde 44’ünü vergiler oluşturuyor. Ancak Finlandiyalılar, çok vergi ödediklerini bildiklerini, ne var ki durumdan memnun olduklarını söylüyorlar. “Finliler’deki sosyal demokrasi fikrinin kökenleri oldukça derinlerde” diyor, Topping’in konuştuğu Tuomas Aspiala.
Bakan Saarikko ise tüm bunlara rağmen Finlandiya’nın cinsiyet eşitliği konusunda bir ütopya olduğunu kabul etmiyor. “Hala birçok sorunumuz var, özellikle merkezden uzak bölgelerde” diyen bakan Saarikko şöyle konuşuyor: “Önümüzdeki en önemli engellerden birisi cinsiyet eşitliği konusunda yaratılan illüzyon. Birçok kişi Finlandiya’da cinsiyet eşitliğinin çoktan başarıldığını düşünüyor”.
