İtalya mahkemesinin dün verdiği karara göre, dünyanın en büyük petrol şirketlerinden olan Royal Dutch Shell ve İtalyan şirketi Eni, Nijerya’yla yapılan 1,3 milyar dolarlık petrol anlaşmasında yolsuzluk yaptıkları gerekçesiyle mahkemeye çıkacak. Söz konusu dava Shell ve Eni’nin, 2011 yılında Nijerya’da 9 milyar varil ham petrolün bulunduğu OPL-245 isimli açık deniz petrol sahasının 1,3 milyar dolara satın alınmasında yapılan yolsuzlukları kapsıyor.
Mahkeme, bu iki şirketin 5 Mart’ta mahkeme huzuruna çıkmasına karar verdi. Görülecek davada Shell ve Eni’nin, aralarında Claudio Descalzi ve Malcolm Brinded’ın da bulunduğu eski ve mevcut yöneticileri de hazır bulunacak.
Bu şirketlerin eski ve mevcut üst düzey yöneticilerinin yargılanması, bu tür davalar için bir ilk olacak. Bu davanın, petrol kaynaklarına erişim için hükümetlere yüksek meblağlarda paranın ödendiği uluslararası petrol işlerinin kapalı anlaşmaları açısından da bir emsal olması bekleniyor.
Nijerya davasını araştıran bir sivil toplum örgütü olan Global Witness’ın sözcüsü Barnaby Pace, “Bu dava çığır açacak. Bu dava, söz konusu şirketler için müthiş bir öneme sahip” dedi.
Geçtiğimiz ay Uluslararası Af Örgütü de, petrol devi Shell’in 1990’lı yıllarda Nijerya’nın güneyinde işlediği insan hakları ihlalleri nedeniyle yargılanması çağrısında bulunmuştu.
Londra merkezli insan hakları izleme örgütü, petrol devinin sadece Nijerya’da değil, merkez ofislerinin bulunduğu İngiltere ve Hollanda’da da yargılanması gerektiğini söylemişti.
Uluslararası Af Örgütü’nün Shell’in insan hakları ihlallerine ilişkin bir dizi belge yayınlamasından sonra açıklama yapan küresel işlerden sorumlu direktörü Audrey Gaughran, “1990’lı yıllarda Ogoniland’da (Nijerya’nın güneyinde bir bölge) yaşananlarda Shell tartışılmaz bir şekilde kilit bir rol oynadı” dedi ve ekledi: “Ancak şimdi soruşturma açılması için bir zemin oluştuğuna inanıyoruz. Kapsamlı bir dosya hazırlayıp yetkili mercilere ibraz edeceğiz.”
Af Örgütü’nün iddiasına göre Shell, “Niger Deltası bölgesindeki Ogoniland’daki yerel toplulukların protestolarını bastırmak için Nijerya ordusunu defalarca teşvik etti.”
Uluslararası Af Örgütü’nün iddiasına göre, Shell yaptıklarının öldürme, tecavüz, işkence ve köylerin yıkılmasına yol açtığının farkındaydı, hatta Nijerya ordusuna bağlı birliklere ulaşım dahi sağladı.
Yerel toplulukların direnişi, Shell’i 1993 yılında Ogoniland’ı terk etmeye mecbur bırakmıştı fakat petrol devi, hâlâ bölgedeki boru hattı ağlarını elinde tutuyor. Af Örgütü, o dönemde Shell ve Nijerya askeri hükümetinin birer “iş ortağı” gibi hareket ettiğini ve çıkarlarını korumak için düzenli toplantılar yaptıklarını söylemişti.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Af Örgütü’nden yapılan açıklamada “söz konusu toplantıların kayıtlarında Shell’in üst düzey hükümet yetkilileriyle lobicilik faaliyeti yürüttüğünü, güvenlik güçlerinin protestocuları toplu bir şekilde öldürmesinden sonra dahi Shell’in hükümet güçlerine mali ve lojistik destek verdiğini gösteriyor” dendi.
