Medyada, genellikle hayatlarının aşkı sandıkları cihatçı erkeklerin peşi sıra Suriye ve Irak’a gittikten sonra, çoğu zaman pişman olup fırsatını bulunca ülkelerine geri dönen naif kadınlar olarak hikaye edilseler de, Hollanda Genel İstihbarat ve Güvenlik Dairesi’ne (AIVD) göre IŞİD’e katılan Avrupalı kadınların cihatçı hareket içindeki işlevini hafife almamak gerekiyor. Nitekim, IŞİD’in askeri olarak yenilmesinden sonra Avrupa’ya dönüşlerin başladığı şu dönemde AIVD bir rapor hazırlayarak, Hollanda ile Suriye ve Irak’taki cihatçı kadınların rolünü inceleyerek tehdit değerlendirmesi yapmış.
Rapora göre, Kasım 2017 itibariyle Hollanda’da cihatçı ideolojiye sadık 100 civarında kadın var. 2012’den bu yana da en az 80 Hollanda vatandaşı kadın Suriye ve Irak’a, IŞİD kontrolündeki topraklara gitmiş.
2016 yılının Eylül ayında gaz bombası fişekleri ve benzinle dolu bir aracı Paris Notre Dame yakınlarında terk eden kadının IŞİD’ten talimat aldığını hatırlatan Hollanda İstihbaratı, IŞİD ve sempatizanlarının örgüt adına eylem düzenlemek isteyen kadınlara övgüler yağdırdığına dikkat çekerek, olası saldırılar için uyarıda bulunuyor.
Cihatçılar aidiyet duygusu hissettirecek bir cemaat vaat ediyor
AIVD, kadınların bizzat eylem düzenlemeseler dahi, örgüte üye kazanmak, fon bulmak, örgüt propagandalarını yaymak ve çocuklara çihatçı telkinlerde bulunmak gibi geleneksel rollerin yanısıra, erkek cihatçıların seyahatlerine eşlik etmek, cihat adına şiddet eylemleri düzenlenmesini teşvik etmek ve eylemcilere yardım ve yataklık etmek gibi görevleri de üstlendiklerine dikkat çekiyor.
Rapora göre, IŞİD’e katılan Hollandalı kadınların çoğu, eksikli oldukları dini bilgileri edinme sürecinde, ılımlı görüşlere sahip yakınlarından ve arkadaşlarından bilinçli bir şekilde uzaklaştırılarak, yani yalnızlaştırılarak radikalleştiriliyor. Hollanda istihbaratı, cihatçıların kendilerini başlangıçta küresel Müslüman cemaatinin sıradan üyeleri gibi tanıttıklarını, saflarına kazanmaya elverişli buldukları genç kadınlara, bu cemaat içinde hemcinslerinden arkadaş, karşı cinsten de talip bulabilme ortamı vaat ettiklerini belirtiyor. Yani cihatçıların üye kazanırken karşı tarafa vaat ettikleri temel duygu aidiyet.
Raporda, IŞİD başta cihatçı grupların Suriye ve Irak’ta yenilgi içinde olmalarına rağmen, hala bu ülkelere seyahat etmek isteyen kadınların varlığından da söz ediliyor. Çoğu 2013 ve 2014 yıllarında bu ülkelere giden Hollandalı kadınların büyük bölümünün IŞİD’e katıldığı, küçük bir grubun ise şimdi Hayat Tahrir el Şam adını almış olan Suriye El Kaidesi üyeleri arasında olduğu kaydediliyor. Bu kadınların çoğu, savaş bölgesinde hamile de kalmışlar ama toplam kaç doğum olduğunu, Hollandalı yetkililer, tam olarak ve Irak ve Suriye’deki Hollanda vatandaşı çocuk sayısını yaklaşık 100 olarak veriyorlar.
Cihada giden kadınların eve dönüşleri kolay değil. Herşeyden önce IŞİD dönmelerine izin vermiyor, ayrıca lojistik açıdan da çatışma bölgesinden kaçıp Hollanda’ya geri gelmek, hele de çocuklarla hiç kolay değil. Hollanda istihbaratı, bölgeden ayrılmanın görece daha kolay olduğu 2015 yılı öncesinde 10-12 kadının, “İslam Devleti”nden yaşadıkları hayal kırıklığı nedeniyle, geri döndüğünü tespit etmiş. Fakat geri dönmelerinin cihatçı ideolojiden vazgeçtikleri anlamına gelmeyebileceği de, raporda vurgulanan hususlar arasında.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Geri dönen cihatçı kadınlar IŞİD ideolojisinin devamı için güvence
Evlerine geri dönen cihatçı kadınlar, Washington Post gazetesinde de bir habere konu olmuş. İnsan kaçakçılarının yardımıyla, IŞİD yenilmeye başladığında Fas’a geri dönen kadının hikayesi, Hollanda İstihbaratı’nın kaygılanmakta haklı olduğunu gösterir nitelikte. Nitekim haberin başlığı, içeriği özetliyor: “Cihatçılar, kadınları IŞİD’in bir sonraki reenkarnasyonu için kullanmayı planlıyor.”
Washington Post muhabirlerinin konuştuğu, kendini “Zehra” olarak tanıtan kadının sözleri dikkat çekici:
“Güçlü evlatlar yetiştireceğiz, onlara Halifelikteki hayatımızı anlatacağız. Biz elimizde tutamadık ama çocuklarımız bir gün mutlaka onu geri alacak.”
Gazetenin haberinde IŞİD liderleri geçtiğimiz haftalarda, Avrupa’ya geri dönen kadın militanlarına intihar saldırıları düzenlemekten çocuklarını geleceğin cihatçıları olarak yetiştirmeye kadar bir dizi yeni görev verdi bile.
Washington Post, çoğu IŞİD militanlarının eşleri, anneleri ya da çocukları olan yüzlerce kişinin Türkiye’deki yabancı ülke konsolosluklarına dönüş başvurusu yaptığını ve izin beklediğini de yazmış.
“Fikrini yayabildiğimiz sürece, İslam Devleti yaşamaya devam edecek”
Habere göre Fas bu izni kolay veren ülkelerden. Gazeteye konuşan bir yetkili, başvuru yapan kadınların hemen hepsinin aynı hikayeyei anlattığını söylüyor: “Kocam maddi açıdan cazip olduğu için gitti, ben de mecburen gitmek zorunda kaldım.” Yetkili, Irak ya da Suriye’de terör örgütlerine katıldıkları ispatlananların cezalandırıldığını ama cihatçı militanların eşleri ve çocukları için düzenlemenin olmadığını belirtiyor.
Gazeteye konuşan cihatçı eşleri ise, çocuklarını bombardımandan uzaklaştırabilmenin mutluluğunu yaşıyor. Örneğin 2015 yılında eşi ve 4 çocuğu ile Suriye’ye giden Umm Zaid, Fas’a dönüşte eşi tutuklanmasına rağmen, mevcut durumdan memnun. Zehra ise ilk eşini 2014 yılında Suriye’ye gidip cihata katılmaya bizzat ikna ettiğini anlatıyor. Eşi eline silah aldıktan kısa bir süre sonra ölmüş; Zehra muhabirlere duygularını “Onu sevdim ama hepimizin fedakarlık yapması gerekiyor” sözleriyle ifade etmiş. Washington Post 20’li yaşlardaki Zehra’nın yeniden evlenip IŞİD’in medya departmanında iş bulduğunu da yazmış. Çocuğuyla Fas’a geri dönen Zehra, ikinci eşinin akibetinden habersiz ama gelecekten ümitli: “Fiziki olarak Halifeliği yok etseler de, fikrini yayabildiğimiz sürece, İslam Devleti yaşamaya devam edecek.”
