Rusya’nın 2016’daki Amerikan başkanlık seçimlerine müdahale ettiği iddialarını araştıran özel savcı Robert S. Mueller III’ün iddianamesinde yer alan 13 şüpheliden biri var ki, Washington Post gazetesinin ünlü yazarı David Ignatius’un ifadesiyle tıpkı “James Bond filmlerinin kötü kahramanlarına benziyor.”
Adı Yevgeniy Prigozhin. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin yabancı misafirlerini ağırlamak için onun restoranlarını seçiyor. Kremlin’in sevip kolladığı oligarklardan yani. Lakabı da nitekim “Putin’in aşçısı”. Ignatius ise “Putin’in kirli işlerini yapan milyarder” yakıştırmasını uygun görmüş. Zira Mueller’in iddianamesine bakılacak olursa Prigozhin, seçimlere dönemin Cumhuriyetçi adayı Donald Trump’ın lehine, Demokrat aday Hillary Clinton’ın ise aleyhine müdahale etmek üzere sosyal medyaya sürülen troller ordusunun finansörü, yahut iddianamede yer bulan ifadesiyle St. Petersburg merkezli “trol fabrikası”, Internet Araştırma Ajansı’nın sahibi.
“Putin’in en hassas operasyonlarında parmağı var”
Ignatius diyor ki: “Prigozhin’in parmak izlerini Putin’in yürüttüğü en hassas üç operasyonda bulmak mümkün: 2016’daki Amerikan seçimlerine müdahale, Ukrayna’nın doğusundaki ayrılıkçı milislere destek ve Suriye rejimi için savaşacak Rusların temini.”
Şimdilerde Rus ordusunu doyurmak üzere milyarlarca dolarlık catering hizmeti ihalelerini alan Prigozhin’in, Putin’in gözdeleri arasına girmeden önce, 1981’de hırsızlık, sahtecilik ve çocuk yaştakileri fuhuşa zorlamak suçlarından 12 yıl hapis cezası aldığı kaydediliyor.
2016’da Ukrayna’daki faaliyetleri nedeniyle ABD Hazine Bakanlığı’nın kara listesine alınan Prigozhin’in, Ukrayna’ya ve Suriye’ye paralı asker gönderen Wagner adlı özel güvenlik şirketiyle de ilişkili olduğu ileri sürülüyor. Moscow Times gazetesi geçen Kasım’da Wagner’in kurucusu eski Rus ordusu subayı Dmitry Utkin’in Prigozhin’in Concord şirketinde genel direktörlük yaptığını yazmış. Wagner için çalışan Rus paralı askerler 7 Şubat’ta Suriye’nin Deyirzor kenti yakınlarındaki bir petrol ve doğalgaz sahasını ABD ve Kürt müttefiklerinin elinden almak üzere saldırdığı ve geri püskürtüldükleri sırada içlerinden 200 kadarının öldüğü iddia edilmişti. Associated Press’in Aralık tarihli bir haberinde de, Putin’in yakını bu Rus milyarder Suriye’deki petrol ve doğal gaz sahalarının korunması karşılığında üretim gelirinden yüzde 25 pay alan Evro Polis adlı şirketin yatırımcılarından biri olarak tanıtılıyor.
Hırsızlık, yolsuzluk ve çocukları fuhuşa zorlamaktan sabıkalı
Prigozhin’in hayat hikayesi de Holywood’a birkaç senaryo çıkaracak cinsten:
Şimdiki St Petersburg, eski Leningrad’da 1961’de doğan Prigozhin 1977’de spor akademisinden, kayak dalında ödüllü bir sporcu olarak mezun olmuş. Ama kayak kariyeri 1981’de hapse girince yarım kalıyor. Cezasının 9 yılını tamamladıktan sonra 1990 yılında serbest bırakılan Prigozhin, birkaç başarısız girişimin ardından sokakta sosisli sandviç satmaya başlıyor; derken 5-6 yıl gibi kısa sürede “Putin’in aşçısı” lakabını alacak kadar çevre ve para yapıp, ardı ardına lüks restoranlar açıyor. Putin’in 2001’de Fransa Cumhurbaşkanı Jack Chirac’ı, 2002’de de ABD Başkanı George W. Bush’u ağırladığı St. Petersburg’daki “New Island Restaurant” onunmuş örneğin. Ama Prigozhin için asıl dönüm noktası, St. Petersburg ve Moskova’da yemek fabrikaları kurduktan sonra, 2012’de Rus ordusunun 1.6 milyar dolarlık iki yıllık yemek ihalesini almak olmuş. Ardından büyük devlet ihalelerinin ardı arkası kesilmemiş zaten.
Fakat Prigozhin internette troll fabrikası kurduğu iddiasını reddediyor. Rus devlet haber ajansına “Bu Amerikalılar ne kolay etkileniyorlar. Ne görmek istiyorlarsa onu görüyorlar. Saygı duyuyorum” diye açıklama yapmış. Prigozhin, savcı Savcı Mueller’in listesinde isminin yer alamasıyla ilgili olaraksa bunun kendisinde bir hayal kırıklığı yaratmadığını söylemiş: “Şeytan mı görmek istiyorlar –bırakın görsünler.”
