Türk lirasında değer kaybı bu hafta da devam etti. Geçen hafta 4,00’nın üzerine çıkan ardından hızla 3,94’e kadar gevşeyen dolar/TL, bu hafta sürekli rekor tazeleyerek 4,06’yı aştı. TL belli dönemlerde dolar ve euro başta olmak üzere diğer para birimlerine karşın kayıplarını bir ölçüde telafi etse de genel trend TL’nin ciddi değer kaybettiğini gösteriyor. Bunun Türkiye’ye özgü ekonomik ve siyasi birçok nedeni var. Zira dolar endeksi son dönemde değerlenmezken TL, dolar karşısında ciddi değer kaybediyor. Son bir haftada bu durum devam etti ve dolar/TL psikolojik sınır olan 4,00’ı geçti. Dolar/TL’nin 4,00’ı geçmesi ve bunun üzerinde tutunmasının başlıca nedenlerini sıralayacak olursak:
- Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıklayacağı yeni ekonomi paketi: Normal şartlar altında iktidarın açıklayacağı ekonomi paketinin piyasaları olumlu etkilemesi beklenir. Bu paketin faizleri düşürme, ekonomiyi canlandırma gibi hedefleri olduğunun söylenmesi söz konusu olumluluğu daha da artırması beklenirken bu kez bunun tersi oldu. Paketin içinde faiz ve kurların idari tedbirlerle düşürülmesiyle ilgili maddelerin yer alacağı söylenmesi piyasaları tedirgin etti. Talimatla kamu bankaları veya sistem için üst faiz saptanması gibi idari tedbirlerin alınma ihtimali TL’nin bu haftaki değer kaybının en önemli nedenlerinden biri.
- Enflasyon rakamı: 3 Nisan’da TÜİK’in açıkladığı Mart ayı enflasyon verisi beklentilerin biraz üzerinde geldi. Buna göre, Mart 2018’de bir önceki aya göre %0,99, bir önceki yılın Aralık ayına göre %2,77, bir önceki yılın aynı ayına göre %10,23 ve on iki aylık ortalamalara göre %11,14 artış gerçekleşti. Temmuz ayı hariç TÜFE son bir yıldır çift hanede. Enflasyondaki bu katılaşma ve AKP iktidarının büyümeyi önceleyen bir politika izlemesi geleceğe dair enflasyon beklentilerini bozuyor. Bu da TL’yi olumsuz etkiliyor.
- “Mehmet Şimşek istifa etti” iddiası: Cumhurbaşkanı Erdoğan yaptığı bir konuşmada Ekonomiden Sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek’i isim vermeden eleştirmesi ve ardından Şimşek’in istifa ettiği ancak Başbakan Binali Yıldırım tarafından istifanın geri alındığı iddiası piyasaları tedirgin etti. Aradan geçen 1-2 günün ardından gelen “göreve devam ediyor” açıklamaları her ne kadar Şimşek’in şu an için görevine devam ettiğini gösterse de hem Şimşek’in ekonomi yönetimindeki gücünün hem geleceğinin sorgulanmasına yol açtı.
- ABD – Çin vergi misillemeleri: ABD ile Çin arasında yaşanan ekonomik gerilim karşılıklı atılan adımlarla her geçen şiddetleniyor. ABD’nin ek gümrük vergi hamlesi ile başlayan gerilim, Çin’in misillemesiyle devam etti. Son olarak, ABD Ticaret Temsilciliği (USTR) Çin’in, Amerikalı şirketlerin teknolojilerini ve fikri mülkiyetlerini ele geçirmeye yönelik usulsüz faaliyetlerine cevaben alınacak ticari tedbirlerin ilk bölümünü kamuoyuna açıkladı. Haftanın son gününe geldiğimizde ABD’nin Rusya’ya yaptırım açıklaması ve Çin’e ek gümrük vergisi uygulamalarını genişleteceği iddiaları piyasalardaki gerginliği artırıyor. Bundan da en çok en kırılgan ülkeler sıralamasında liste başı olan Türkiye etkileniyor.
TL haftayı nasıl kapatıyor?
Bugün TSİ 15:30’da açıklanan ABD tarım dışı istihdam verisi TL’nin kayıplarını en azından sınırladı. ABD’de tarım dışı istihdam Mart’ta 103 bin arttı, işsizlik %4,1’de kaldı. (Beklenti: 185 bin) Beklentilerden kötü gelen tarım dışı istihdam verisinin ardından dolar/TL’de önemli bir değişiklik yaşanmadı. Bunun en önemli sebebi ABD ve Çin’in yaptığı karşılıklı açıklamalar.
Dolar/TL haftayı 4,05 seviyesinde kapatıyor. Euro/TL ise haftayı 4,95’in üzerinde işlem görüyor. Faizlere baktığımızda gösterge faiz %14,47, 5 yıllık tahvil faizi %13,71 ve 10 yıllık tahvil faizi %13,17.
