ABD ordusunda 20 yıl görev yaptıktan sonra 2007’de emekli olan Yarbay Stephen Toumajan, şu sıralarda “tümgeneral” rütbesi ile Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) savaş helikopterleri filosuna komuta ediyor. Bu acayip durumu ortaya çıkaran BuzzFeed, BAE’nin resmi internet sitesinden kontrol etmiş. Evet, emekli Yarbay Toumajan, BAE ordusunda “eğitim, savaşa hazırlık ve tüm hava operasyonlarının hayata geçirilmesi”nden sorumlu bir “pilot tümgeneral” olarak kayıtlara geçmiş durumda. Nitekim Toumajan da, ABD Savunma Bakanlığı’nın internet sitesinde yer alan videosunda, kendisini “BAE Müşterek Hava Kuvvetleri Komutanı” olarak tanıtıyor. Fakat bir yandan da BAE ordusunda görev yapmadığını da söylüyor. Buzzfeed’e WhatsApp’tan şöyle açıklamış durmunu. “BAE Genelkurmay Başkan Yardımcısı’nın Hava Kuvvetleri Komutanlığı kurma görevi verdiği sivil bir taşeronum (contractor).” Toumajan, BAE’deki icraatından ABD hükümetinin haberdar olduğunu da eklemiş.
Amerikalı taşeron Yemen’deki savaşa dahil oldu mu?
BuzzFeed’in bu tuhaf durumun üzerine gitmesinin birkaç sebebi var. Öncelikle gazeteciliğin birinci kuralı olarak, iktidarın icraatını kamu adına denetliyorlar: Amerikan yönetimi müttefikleri Suudi Arabistan ve BAE’ye lojistik ve istihbarat desteği vermek dışında Yemen’deki savaşa müdahil olmadığı iddiasında. Oysa New York Times durumun farklı olduğunu, ABD’nin savaşa muharip güçleriyle de katıldığını geçenlerde ortaya çıkarmıştı. Buzzfeed de bu haberiyle, “sivil üstleniciler/taşeronlar” ya da özel güvenlik güçlerinin ne kadar “sivil” ne kadar “özel olduğunu sorguluyor.
Buzzfeed, 53 yaşındaki Toumajan’ın Yemen’deki savaşa katılan BAE askerlerine komuta etmesinin, yani bizzat savaşa katılmasının “askeri danışmanlık ve/veya eğitim hizmeti veren bir taşeron” olmaktan farklı olduğuna “paralı askerlik” yapmak anlamına geldiğine de dikkat çekiyor. Fakat Toumajan ne şahsen kendisinin ne de komuta ettiği askerlerin Yemen’deki savaşa katıldığını kabul ediyor. ABD ordusu Toumajan’ın durumunu incelemeye aldığını söylemiş. Amerikan Dışişleri Bakanlığı ise hiçbir özel taşerona yabancı bir orduya doğrudan komuta etmesi için yetki vermediklerini söylüyor.
Blackwater’un BAE’de kurduğu ordu
Yemen’de işlenen savaş suçlarına katılmaları halinde bu “sivil taşeronlar”dan kimin hesap soracağını sorgulayan Buzzfeed, bundan sonra Toumajan gibi başkalarının da çeşitli ordularda görev yapabilmesinin önünde yasal engel olmadığını da yazıyor. Haber sitesi, Irak’ın işgali ertesinde Felluce katliamı ve sivillerin öldürülmesinden sorumlu tutulan Blackwater adlı Amerikan özel güvenlik şirketinin BAE’ye Kolombiyalı paralı askerlerden oluşma bir ordu kurduğunu da hatırlatıyor. Buzzfeed’in listelediği, BAE için danışmanlık hizmeti veren Amerikan ordusunun eski subayları arasında, Savunma Bakanı James Mattis de bulunuyor.
