Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM), Litvanya ve Romanya’yı, CIA’in yasa dışı yollarla gözaltına aldığı iki terör şüphelisine işkence yapmasına izin verdikleri gerekçesiyle mahkûm etti.
AİHM, kararında 11 Eylül saldırılarının planlayıcılarından olduğu iddia edilen Filistinli Ebu Zübeyde’nin 2005 – 2006 yılları arasında Litvanya’daki bir gizli CIA gözaltı merkezinde, 2002’de Fransız petrol tankeri MV Limburg’a düzenlenen ve 2000 yılında Yemen’de Amerikan savaş gemisi USS Cole’a yönelik gerçekleştirilen saldırıları planlamakla suçlanan Suudi vatandaşı Abdülrahim El Naşiri’nin ise 2001 – 2005 yılları arasında Romanya’da tutulduğu belirtti.
AİHM, Ebu Zübeyde ve El Naşiri’nin gizlice gözaltına alınması ve kötü muameleye maruz kalmasına izin veren Litvanya ve Romanya’nın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS)’ni ihlal ettiklerine karar verdi.
Her iki isim de ABD’nin 11 Eylül saldırıları sonrası başlattığı “terörle savaş” kapsamında 2002 yılında yakalanmıştı. Ebu Zübeyde ve El Naşiri şu anda ABD’nin Küba’daki askeri üssünde yer alan Guantanamo hapishanesinde tutuluyor. Askeri mahkemede yargılanan El Naşiri’ye idam cezasıyla verilirken, Ebu Zübeyde’ye ise henüz resmi bir suçlama yönetilmedi.
Romanya ve Litvanya tazminat ödeyecek
AİHM, Romanya ve Litvanya’nın El Naşiri ve Ebu Zübeyde’ye 100 biner Euro tazminat ödemesine hükmetti. Mahkeme, kararında Romanya ve Litvanya’nın, El Naşiri ve Ebu Zübeyde’nin ülkelerine getirilmesinden, gözaltında tutulmalarından ve yurt dışına çıkarılmalarından sorumlu kişilerin bulup cezalandırması gerektiğini belirtti. Mahkeme ayrıca Romanya’nın, El Naşiri’nin idam edilmeyeceği konusunda ABD’den güvence almasını da istedi.
Romanya ülkede gizli CIA tesisleri bulunduğunu reddediyor. Litvanyalı yetkililerse AİHM’in kararına itiraz etmeyi düşündüklerini belirtti. Yetkililer ayrıca söz konusu iddiaları yeniden araştırabileceklerini de ifade etti.Litvanya Adalet Bakanı Elvinas Jankevicius gazetecilere yaptığı açıklamada, “Dikkatli bir inceleme sonrası bir karar alacağız” açıklamasında bulundu.
CIA’in, insan haklarına aykırı kabul edilen bazı sorgu tekniklerini yasaklayan ABD yasalarından ötürü, birçok El Kaide şüphelisini dünyanın farklı bölgelerindeki gizli gözaltı merkezlerinde tuttuğu iddia edilmişti.
