Geçen hafta dünyada yaşanan gelişmeler (22 Temmuz- 29 Temmuz 2018): BRICS Zirvesi, ABD ile İran arasında artan gerilim, Trump’ın Rusya mesajları

Geçen hafta gün gün öne çıkan başlıklar:

22 Temmuz

• ABD Başkanı Donald Trump, kendisinin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e çok nazik yaklaştığına dair ulusal medyada yöneltilen eleştirilere yanıt verdi. Trump, basını önyargılı olmakla suçladı.
• 2016 ABD Başkanlık Seçimlerinde Demokrat Parti’nin adayı olan Hillary Clinton, Rusya Devlet Başkanı Putin’in seçimlere müdahalede bulunduğunu iddia etti.
• ABD Ulusal İstihbarat Direktörü Daniel Coats, Beyaz Saray’ın Rusya Devlet Başkanı Putin’in sonbaharda Washington’a davet edileceği açıklamasına ilişkin olarak Aspen Enstitüsü Forum’u sırasında yaptığı olumsuz yoruma açıklık getirdi. Coats, ifadelerinin yanlış yorumlandığını ve yönetimin kararına aykırı bir tutum içinde olduğu şeklinde görülmemesi gerektiğini ifade etti.  
• Çin Devlet Başkanı Şi Cinping’in Senegal ziyareti sırasında iki ülke arasında enerji, altyapı, sivil havacılık maden ve doğalgaz alanlarında işbirliği ve yatırım anlaşmaları imzalandı.
• Buenos Aires’te gerçekleşen G20 Maliye Bakanları ve Merkez Bankası Başkanları toplantısı  sona erdi. Toplantı bitiminde yayımlanan bildirgede, küresel ticaret savaşları ve jeopolitik istikrarsızlıklar ele alındı. Korumacı ticaret politikalarının uluslararası ticarete zarar vereceğine dikkat çekildi.
• Tahran-Washington hattında tansiyon yükseliyor. İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ABD’nin uygulamaya sokacağı yaptırımlara karşı tepkisini sürdürdü. Ruhani, “İran’a karşı girişilecek bir savaş savaşların anası olur” uyarısında bulundu.
• Son bir buçuk senedir Türkiye’de sürgünde bulunan Afganistan Cumhurbaşkanı Yardımcısı Raşid Dostum ülkesine döndü. Dostum’un Kabile’ ulaşmasının hemen ardından havaalanı yakınında bombalı saldırı gerçekleşti. Saldırıda en az 10 kişinin yaşamını kaybettiği kaydedildi.
• İsrail, Hamas’ın Birleşmiş Milletler ve Mısır’ın devreye girmesiyle ilan edilen ateşkese sadık kalması şartıyla Gazze sınır kapısının açılabileceğini duyurdu. Öte yandan İsrail Başbakanı Benyamin Netanyahu, gereklilik halinde Hamas’ı çok daha güçlü bir şekilde vurmaya hazır olduklarını belirtti.
• Rusya, Suriye’deki Hmeymim hava üssüne doğru uçan kimliği belirsiz iki İHA’nın vurulduğunu açıkladı. Hava üssünde normal işleyişin devam ettiği bildirildi.
• Mısır Cumhurbaşkanı Abdülfettah el-Sisi, yalan haberlerden şikayet etti. Gerçeğin çarptırılmasının sadece Mısır için değil bütün Arap coğrafyasının istikrarı için en büyük tehdit olduğunu ifade etti. Yalan haberlerin amacının ülkelerinin içinde kaos çıkarmak olduğunu belirtti.  
• Arap Parlamentosu, Kuveyt tarafından talep edilen ve Filistin’deki son durum görüşmeyi amaçlayan özel oturum için Kahire’de toplandı. Toplantının kapanış bildirisinde İsrail uygulamaları kınandı, Birleşmiş Milletler’e Filistinlilere uluslararası koruma sağlanması yönünde çağrı yapıldı ve ABD’nin Kudüs’ü İsrail’in başkenti olarak kabul etme kararını durdurması istendi.
• Küba’da ulusal meclis Raul Castro’nun görev süresinin dolmasının ardından Nisan ayında devlet başkanlığı görevine seçilen Miguel Diaz-Canel’in oluşturduğu bakanlar kurulu listesine onay verdi. Yeni Küba Anayasası da parlamentoda görüşülmeye başlandı. Sosyalist ekonomik sistemin belli ölçüde gevşetilmesi planlanan yeni anayasada komünizm kavramının, yerini sosyalizme bırakması planlanıyor.

23 Temmuz

• ABD Başkanı Donald Trump, İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani’nin “İran’la savaş, savaşların anası olur” sözlerine Twitter tepki gösterdi. Trump, Ruhani’ye ABD’yi tehdit etmeme uyarısında bulunarak, aksi takdirde İran’ın bunun sonuçlarına katlanmak zorunda kalacağını ifade etti. Dışişleri Bakanı Mike Pompeo ise İran yönetimini bir mafya rejimine benzetti. Pompeo, İran’ın petrol ihracatını sıfıra indirme hedefinde kararlı olduklarını söyledi.
• ABD Başkanı Trump, uzun zamandır eleştirdiği Amazon’u ve şirketin kurucusu Jeff Bezos’u tekrar hedef aldı. Trump, Bezos’un, sahibi olduğu The Washington Post gazetesini, bir lobi firması olarak kullandığını iddia etti.
• ABD Hazine Bakanı Steven Mnuchin, G20 Toplantısında küresel ticarette yaşanan gerilimin ele alındığını; ABD’nin dünyanın geri kalanına karşı ticaret savaşı başlatma eğiliminde olduğu yönündeki yorumların gerçeği yansıtmadığını belirtti. Sorunları anladıklarını ve çözüm için çalıştıklarını söyledi.
• Birleşmiş Milletler’in en yüksek yargı organı olan Uluslararası Adalet Divanı, Birleşik Arap Emirlikleri’nin Katar’a yönelik abluka kararının Katar vatandaşlarının temel hak ve özgürlüklerine kısmi ihlal teşkil ettiğine hükmetti.
• İsrail Başkanı Benyamin Netanyahu ile Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov Kudüs’te bir araya geldi.
• İsrail Savunma Bakanı Avigdor Lieberman, BM ve Mısır’ın devreye girmesiyle Hamas’la sağlanan ateşkes koşullarına uyulması halinde 17 Temmuz’da kapatılan ve Gazze’ye ticari ürünlerin girdiği tek sınır kapısı olan Kerem Salim’in yeniden açılabileceğini açıkladı.
• İngiltere’nin yeni Dışişleri Bakan Jeremy Hunt, Berlin’de Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas ile bir araya geldi. Brexit sürecine değinen Hunt, İngiltere ile Avrupa Birliği’nin karşılıklı anlayışa dayalı şekilde iki tarafı da memnun edecek bir çözüme ulaşması gerektiğini ifade etti. Aksi durumda ortaya çıkacak kaotik bir durumdan bütün tarafların olumsuz etkileneceği uyarısında bulundu. Maas da Almanya’nın düzeli bir  Brexit müzakeresi sürecinden yana olduğunu dile getirdi.
• Suriye hükümeti, ülkenin güneyindeki çatışma bölgelerinde görev yapan sivil savunma örgütü Beyaz Baretliler üyelerinin İsrail üzerinden Ürdün’e tahliyesini illegal bir operasyon olarak niteledi. Devlet Başkanı Beşşar Esad, Beyaz Baretliler’i Batı destekli bir terör örgütü olmakla suçladı ve Suriye’deki El Kaide’nin bir kolu olarak tanımladı.
• Ekvator hükümetinin, ülkenin Londra büyükelçiliğine sığınmış olan  Wikileaks’in kurucusu Julian Assange’ı İngiliz makamlarına teslim etmeyi planladığı iddia edildi.
• Somali’nin güneyindeki Kismayu liman kentine 50 kilometre uzaklıktaki askeri üsse El Şebab’ın düzenlediği saldırıda 27 asker hayatını kaybetti.
• Rusya Enerji Bakanı Alexander Novak ile İran Petrol Bakanı Bijan Namdar Zangeneh, Rus şirketlerin İran’daki petrol ve doğalgaz projelerinde yer almasına yönelik atılabilecek adımları görüştü. Rusya Enerji Bakanlığı geçtiğimiz hafta İran’la petrol karşılığı mal ile hizmet takası programı oluşturabileceklerini açıklamıştı.
• Makedonya Parlamentosu’nda Yunanistan ile yapılan isim anlaşmasının referanduma götürülmesi hususunda hükümet ile muhalefet partileri arasında bir uzlaşmaya varılamadı.

24 Temmuz

• ABD Başkanı Donald Trump, Twitter’dan yaptığı açıklamada kendisinin Rusya’ya karşı en sert politikayı izleyen başkan olduğunu ifade etti. Bu nedenle Rusya’nın kendisini istemediğini belirten Trump, Kremlin’in bir sonraki seçimlere Demokrat aday lehine müdahalede bulunmasından endişe ettiği belirtti.
• Avrupa Komisyonu Başkanı Jean Claude Juncker, önümüzdeki hafta küresel ticaret konusunda müzakerelerde bulunmak için Washington’u ziyaret etmeye hazırlanırken, Başkan Trump, kendisine Twitter’dan mesaj verdi. Trump, Avrupa Birliği’nin ticarette ABD’ye adil davranmadığını belirterek ziyaretin çok daha önce yapılması gerektiğini ifade etti.
• P5+1 ülkeleri ile İran arasında imzalanmış Nükleer Anlaşmadan ülkesini çeken ABD Başkanı Trump, şartları yeniden düzenlenmek kaydıyla yeni bir anlaşma yapmaya olumsuz bakmadığını açıkladı.
• ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, İran’ın bir yandan Avrupa ülkelerini Nükleer Anlaşmada kalmaları için ikna etmeye çalışırken diğer yandan Avrupa’da terörist saldırılar planladığını ifade etti.  
• Kremlin, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile Türkiye Cumhuriyeti Devlet Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Güney Afrika’nın başkenti Johannesburg’da düzenlenecek BRICS zirvesinde bir araya geleceğini açıkladı. Görüşmede Suriye ve İdlib özelindeki yeni gelişen durumun ele alınacağı belirtildi. Yapılan açıklamada Putin’in Beyaz Saray yönetimi tarafından Washington’a davet edildiği; görüşme tarihi için 2018 sonunun değerlendirildiği kaydedildi. Ayrıca Putin’in Ekim ayı sonunda Hindistan’a bir resmi ziyaret gerçekleştireceği bilgisi paylaşıldı.
• Rusya Savunma Bakanı Sergey Shoygu, Helsinki’de gerçekleşen Trump-Putin zirvesinin Rusya’nın ABD ve NATO ile işbirliğini geliştirmesine imkan sağlayacağına inandıklarını ifade etti.
• ABD Merkez Kuvvetler Komutanı Joseph Votel’in Rusya ile Suriye hükümetinin ülkelerinden ayrılmak zorunda kalan Suriye vatandaşlarının geri dönüşüne yönelik hazırlıklarına dair ABD ile Rusya arasında bir işbirliğinin söz konusu olamayacağı açıklamasına Rusya Savunma Bakanlığı’ndan yanıt geldi. Yapılan açıklamada, ABD’nin Suriye’de bulunmasının yasal dayanağı olmadığı ve ülkedeki varlığını sürdürebilmesinin tek yolunun Moskova ve Şam ile işbirliğinde bulunmak olduğu belirtildi.
• İngiltere Başbakanı Theresa May, Brexit sürecini bizzat kendi yönetmek üzere karar aldı. May, İngiliz Parlamentosu’nun  alt kanadına sunduğu Brexit planında, Avrupa Birliği ile müzakereleri kendisinin yönlendireceğini, Brexit Bakanlığının ise süreci vekaleten yürüteceğini açıkladı.
• Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Afrika turu kapsamında ziyaret ettiği Ruanda’da Devlet Başkanı Paul Kagame ile 15 ikili işbirliği anlaşması imzaladı. Ruanda ziyareti sonrasında, BRICS zirvesine katılmak için geçtiği Güney Afrika’da Devlet Başkanı Cyril Ramaphosa ile bir araya gelen Şi, Çin’in ülkeye yaklaşık 15 milyar dolar yatırım yapacağını açıkladı. Temasların ardından Güney Afrika enerji şirketi Eskom’un Çin Kalkınma Bankası’ndan 2,5 milyar dolar kredi alacağı duyuruldu.
• İsrail Ordusu, Golan Tepeleri üzerinde seyreden Suriye Hava Kuvvetleri’ne ait Sukhoi tipi bir savaş uçağını düşürdüğünü açıkladı.
• İran ile ABD gerginliği artmaya devam ediyor. ABD Başkanı Trump ile İranlı yetkililer arasındaki sosyal medya üzerinden ilerleyen atışmalara İran Dışişleri Bakanı Cevad Zarif de katıldı. Zarif, Twitter hesabından paylaştığı mesajında Trump’a uyarıda bulundu, ve tehditlerinden etkilenmediklerini ifade etti.
• Resmi temaslarda bulunmak için Karadağ’ın başkenti Podgorica’da bulunan Macaristan Başbakanı Viktor Orban, ülkenin AB üyeliğine hazır olduğunu ifade etti.
• Macaristan, Birleşmiş Milletler’in (BM) küresel seviyede düzenli göçün teşvik edildiği ve göçmenlere daha fazla hak tanınmasını hedefleyen sözleşmeden  çekilme kararını BM’ye resmi olarak bildirdiğini açıkladı.
• Kongo Sağlık Bakanlığı, ülkede Ebola salgınının son bulduğunu açıkladı.
• Yunanistan’ın güneydoğusunda yayılan orman yangınlarında 74 kişi hayatını kaybetti.
• BM Kıbrıs temsilcisi Jane Holl Lute, adada kalıcı çözüm için iki tarafın liderleriyle görüştü. Lute, hazırladığı raporu BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’e sunacak.
• Geçen sene İngiltere’de yasaklanan Uber’in mahkemeye giderek 15 aylık geçici çalışma lisansı almasının ardından, Londra’da çalışan 25 bin  taksici, firmaya 1.25 milyar sterlin tutarında toplu tazminat davası açma kararı aldı.

25 Temmuz

• ABD Başkanı Donald Trump’ın şartlarının yeniden düzenlenmesi kaydıyla İran’la yeni bir nükleer anlaşmaya sıcak baktığını açıklamasının ardından, ABD’nin Birleşmiş Milletler (BM) Daimi Temsilcisi Nikki Haley de Washington yönetiminin yeni bir müzakere süreci için hazır olduğunu ifade etti. Tahran cephesinden yanıt İran Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Behram Kasımi’den geldi. Kasımi, ABD’nin kendilerine güven vermediğini, İran’a yönelik tehditlerin son bulmaması durumunda yeni bir müzakerenin başlamasının mümkün olmadığını söyledi.
• Avrupa Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, Washington’da ABD Başkanı Trump ile bir araya geldi. Junker, Beyaz Saray’da gerçekleşen toplantı sonrası yaptığı açıklamada, Avrupa Birliği ile ABD’nin ortak ve müttefik olduğuna vurgu yaptı. Trump ise Avrupa ile adil bir ticaret anlaşmasını hayata geçirmeyi umduğunu ifade etti.
• Meksika’nın yeni seçilen Başkanı Andres Manuel Lopez Obrador, NAFTA müzakereleriyle ilgili ABD Başkanı Trump’a yazdığı mektuba gelen yanıtta, Trump’ın, müzakerelerin bir an önce sonuçlanmaması durumunda ABD’nin farklı bir yöne gideceğini dile getirdiğini açıkladı.
• Avrupa Birliği Komisyonu Ticaret Temsilcisi Cecilia Malstrom, ABD’nin Avrupa’dan ithal edilen otomobillere ilave gümrük vergisi uygulaması durumunda AB’nin 20 milyar dolarlık ticari misilleme hazırlığında olduğunu açıkladı.
• American Airlines, Delta ve United Airlines havayolu şirketleri, Çin’in baskıları sonucu internet sitelerinde uçuş noktaları bölümündeki ülkeler arasından Tayvan’ı çıkardılar. Çin Sivil Havacılık İdaresi, bu yıl başında, uluslararası havayolu şirketlerinden Tayvan konusunda gerekli değişikliğin yapılmasını talep etmiş aksi takdirde yaptırım uygulanacağı uyarısında bulunmuştu.
• İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, bakanlar kurulu kararı ile Merkez Bankası Başkanı Veliullah Seyf’i görevinden aldı. Seyf’inin yerine Abdulnasır Himmeti’nin atanması onaylandı.
• Suriye’nin güneydoğusunda bulunan Süveyde bölgesinde eş zamanlı düzenlenen intihar saldırılarında 195 kişinin yaşamını kaybettiği belirtildi. Suriye resmi haber ajansı SANA, intihar saldırılarının IŞİD militanlarınca gerçekleştirildiğini aktardı.
• Pakistan’da oy verme işlemi sona erdi. Seçim devam ederken Kuvetta kentinde gerçekleşen intihar saldırısında otuzdan fazla kişi hayatını kaybetti.
• Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Uganda ziyareti sırasında ülkenin elektrik altyapısının yenilenmesi ve tarım sektöründe kullanılmak üzere 205 milyon dolar kredi sağlama önerisinde bulundu.
• Onuncu BRICS Zirvesi Güney Afrika’da başladı. Zirveye, Güney Afrika Cumhurbaşkanı Cyril Ramaphosa, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Çin Devlet Başkanı Şi Cinping, Hindistan Başbakanı Narendra Modi, Brezilya Devlet Başkanı Michel Temer ve İslam İşbirliği Teşkilatı Zirve Dönem Başkanı sıfatıyla özel davet olarak Türkiye Cumhuriyeti Devlet Başkanı Recep Tayyip Erdoğan katılıyor.
• Facebook, erişiminin yasaklı olduğu Çin’de, internet ve teknoloji alanında inovasyon kuluçka merkezi kuracağını duyurdu.

26 Temmuz

• Brezilya, Rusya, Hindistan, Çin ve Güney Afrika’dan oluşan BRICS ülkelerinin Güney Afrika’nın Johannesburg kentinde bir araya geldi. Zirvenin ilk gününde küresel ticaret gerilimi görüşülürken, korumacı ve tek taraflı ekonomik politikalarla ortak mücadele kararı alındı. Taraflar, Dünya Ticaret Örgütü üyelerine örgütün kurallarına riayet etme çağrısında bulundular ve serbest ticaretin, açık ve kural temelli küresel sistemin önemine vurgu yapan bir uluslararası ticaret deklarasyonu imzaladılar.
• ABD Başkanı Donald Trump’ın Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin arasında yapılması planlanan bir sonraki görüşmenin 2019 yılında gerçekleşeceğini açıkladı. Bolton, Rusya soruşturmasının sonuçlanmasını bekleneceğini belirtti.
• AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker ticaret gerilimini sonlandırmak amacıyla ABD Başkanı Trump’ı ziyaret etti. Buluşma uzlaşmayla sonuçlandı. Trump, AB ile otomobil harici endüstriyel ürünlerde tarifeleri ve sübvansiyonları sıfırlamaya çalışmak konusunda anlaşma vardıklarını açıkladı.
• Juncker-Trump görüşmesine Avrupa cephesinden farklı tepkiler geldi. Almanya Ekonomi Bakanı Peter Altmaier, Washington’daki görüşmede varılan uzlaşmanın ticaret savaşlarını önleyeceğini ve milyonlarca işi kurtaracağını ifade etti. Fransa Ekonomi Bakanı Bruno Le Maire, temkinli bir açıklama yaptı; ek gümrük vergileri kararları ardından ABD’den iyi niyet jesti beklediklerini, şu aşamada kapsamlı bir ticaret anlaşması yapmakla ilgilenmediklerini belirtti. Avrupa Merkez Bankası Başkanı Mario Draghi, Juncker ile Trump arasında varılan uzlaşmayı küresel ekonomik istikrar için iyi bir işaret olarak nitelendirdi.
• Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, Japonya ziyareti kapsamında Başbakan Shinzo Abe ve mevkidaşı Taro Kono ile bir araya geldi. Taraflar, ABD’nin çekildiği Paris İklim Anlaşması’nın sürdürülmesi ve küresel serbest ticaretin korunması için birbirleriyle ikili seviyede daha yakın çalışacaklarını açıkladılar.
• ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi’nde yapılan oylamada Türkiye’nin uluslararası kuruluşlardan kredi almasını kısıtlayan tasarı kabul edildi.
• Avrupa Merkez Bankası (ECB) faiz ve varlık alım programında değişiklik yapmadı.
• Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani, Trump yönetiminin son dönemde İran’ı hedef alan sözlerine yanıt verdi, ABD’nin kendilerine karşı bir savaş başlatması durumunda, bu savaşa hazır olduklarını ifade etti, Kızıldeniz’in ABD ve müttefikleri için artık güvenli olmadığı uyarısında bulundu.
• Pakistan’da sandıklar kapandı. Oy sayım işleminin yarıdan fazlası tamamlandı. İlk sonuçlar İmran Han’ın lideri olduğu Pakistan Tahrik-i İnsaf’ın (PTI) beklenenden daha yukarda bir başarı sağladığını ve Pakistan Ulusal Meclisi’nde çoğunluğu sağlamaya yakın sayıda 100 ile 110 arasında sandalye kazanacağını gösteriyor. Televizyondan halka seslenen İmran Han, seçimleri kazandıklarını ilan etti ve zor bir görevin kendilerini beklediğini ifade etti.
• Suriye Ordusu, 4 yıl süren mücadelenin ardından ülkenin güneydoğusunda bulunan İsrail ve Ürdün ile sınırı bulunan Kunetra vilayetinde kontrolü sağladı. 1967’de İsrail tarafından ele geçirilen Golan Tepeleri Kunetra bölgesinde bulunuyor, bölge bu nedenle Şam yönetimi için stratejik öneme sahip.
• Venezüela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, kontrolden çıkan enflasyonla mücadele amacıyla para birimi Bolivar’dan 5 sıfır atma kararı aldıklarını duyurdu. Ülkede, bir Amerikan Doları 3 milyon 500 bin Bolivar’dan işlem görüyor.
• Facebook, yılın ikinci çeyreğindeki bilançosunu açıklamasının ardından borsada yaklaşık 150 milyar dolar değer kaybetti. Şirketin hisse senetlerinde yüzde 24 oranında kayıp yaşandı.

27 Temmuz

• BRICS Zirvesi kapsamında Güney Afrika’da bulunan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ABD Devlet Başkanı Donald Trump’ı Moskova’ya davet ettiğini duyurdu. Kendisinin de Washington’u ziyaret etmeye hazır olduğunu belirtti.
• Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, ABD Başkanı Trump’ın önümüzdeki yıl Rusya Devlet Başkanı Putin’i Washington’da ağırlamaya hazır olduğunu ve resmi davet alması durumunda Moskova’ya resmi ziyarette bulunabileceğini belirtildi.
• ABD’de San Diego Federal Mahkemesi’nin verdiği süre dolmasına rağmen, ABD Başkanı Trump’ın sıfır tolerans politikası sonucu Meksika sınırından yasal olmayan yollarla ABD’ye giriş yapmaya çalışırken gözaltına alınan ailelerinden ayrılmak zorunda kalan çocuklar ailelerine kavuşamadı. Washington’da toplanan binlerce kişi durumu protesto etti.
• Avrupa Birliği, İngiltere’nin Brexit müzakereleri kapsamında sunduğu, karşılıklı gümrük ilişkisi modelini ortaya koyan ticaret planını reddetti!  Taraflar arasında nihai anlaşmanın  imzalanmasına yalnızca 12 hafta kaldı. AB Brexit Müzakerecisi Michel Barnier, gümrük uygulamalarının geleceğinde anlaşamadıklarını açıkladı. Taraflar Ağustos ortasında tekrar masaya oturacak.
• Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İspanya Başbakanı Pedro Sanchez ile Madrid’de bir araya geldi. Macron, ABD Başkanı Trump ile AB Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker arasındaki görüşmeyi olumlu bulmakla beraber ABD ile AB arasında yapılacak kapsamlı bir ticaret anlaşmasından yana olmadığını belirtti.
• İspanya’da bütçe tasarısı parlamentodan onay alamadı. 350 sandalyeli parlamentoda sadece 84 sandalyeye sahip olan Pedro Sanchez hükümeti, harcamalar ve kamu borcuyla ilgili tasarıyı kabul ettirmede başarısız oldu.
• Pakistan’da hapishanede bulunan eski başbakanı Navaz Şerif’in partisi Pakistan Müslüman Ligi (PML-N) genel seçimlerde yenildiğini kabul etti. Tahrik-i İnsaf (PTI) lideri İmran Han resmi olmayan sonuçlara göre seçimleri kazandıklarını açıklamıştı. İmran Han, seçimleri kazandı fakat Pakistan Ulusal Meclisi’nde çoğunluğu sağlayamadı. PTI’nın parlamentoya girmeye hak kazanan küçük partilerle koalisyona gitmesi bekleniyor.
• Suriye Demokratik Güçleri (SDG), Şam yönetimiyle doğrudan görüşmelere başladığını duyurdu. Suriye Devlet Başkanı Beşşar Esad, Mayıs ayında SDG ile diyalog çağrısında bulunmuştu.
• Suriye Devlet Başkanı Esad, Moskova ile mültecilerin geri dönüşüne ilişkin görüşmeler yaptıklarını açıkladı. Rusya Devlet Başkanı Putin’in Suriye Temsilcisi Alexander Lavrentiev, Suriyeli mültecilere ülkelerine dönmeleri yönünde çağrı yaptı.
• Lübnan Cumhurbaşkanı Michel Aoun, Suriyeli sığınmacıların ülkelerine dönmelerine ilişkin Rusya’nın planının BM tarafından desteklenmesini ümit ettiğini söyledi. Lübnan’da yaklaşık 1.5 milyon Suriyeli mülteci bulunuyor.
• Filipinler Devlet Başkanı Duterte, ülke nüfusunun %11’ni teşkil eden Moro Müslümanlarına kapsamlı özerklik sağlayan yasayı onayladı. Ülkede din çatışmaları sonlandırmayı amaçlayan yeni yasa, Bangsmoro özerk bölgesinde Müslüman halka 2022’den itibaren siyasi, dini ve ekonomik özgürlük tanıyacak.
• Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres, nakit sıkıntısında oldukları söyledi; üye devletlere aidatlarını ödeme çağrısı yaptı. BM çalışanlarından tasarruf yapmalarını istedi. Bütçenin %22’sini sağlayan ABD de bu yılın katkı payını geciktiren 81 ülke arasında.
• Pyongyang yönetimi, ABD Başkanı Trump ile Kim Jong-un arasında gerçekleşen Singapur Zirvesi sonrası 1950-1953 yılları arasında süren Kore Savaşı’nda ölen Amerikalı askerlerin naaşlarını söz verdiği şekilde iade etti.
• Ekvator Devlet Başkanı Lenin Moreno, 2012’den beri Londra’daki Ekvator Büyükelçiliği’nde kalan WikiLeaks kurucusu Julian Assange’ın bir noktada elçilikten ayrılması gerektiğini ifade etti.

28 Temmuz

• ABD Başkanı Donald Trump’ın, tehdit olarak gördüğü İran’a karşı 6 Körfez ülkesinin, Mısır’ın ve Ürdün’ün katılımıyla Orta Doğu’da NATO benzeri bir askeri ittifak inşa etme planı üzerinde çalıştığı bildirildi. Kısa adı MESA olan Ortadoğu Stratejik İttifakı olan  projenin 12-13 Ekim’de Washington’da yapılması planlanan bir zirvede ele alınacağı belirtiliyor.
• G20 ülkeleri tarım bakanları Arjantin’in başkenti Buenos Aires’te bir araya geldi. Yapılan ortak açıklamada korumacı ve içe kapanmacı politikaların küresel ekonomiye ve serbest ticarete zarar verme riski taşıdığı belirtildi. Dünya Ticaret Örgütü’nün kurallarına uyulması çağrısı yapıldı.
• ABD Tarım Bakanı Sonny Purdue, Amerikan çiftçilerine destek sağlamak üzere 12 milyar dolarlık bir nakit yardım paketi üzerinde çalıştıklarını duyurdu. Paketin en geç Ekim ayında hazır hale getirilmesi planlanıyor.
• Suriye Demokratik Konseyi  ile Suriye devleti arasında başlayan doğrudan görüşmelerde mesafe kaydedildi. Taraflar ülkenin geleceğine dair ortak bir yol haritası üzerinde çalışma kararı aldı. Şam yönetimi, SDG’ye karşılıklı ilişkilere dair 12 maddelik bir çerçeve metni sundu. SDK temsilcileri, Suriye hükümetiyle müzakerelerin ilerletilmesi ve şiddetin sona ermesi konusunda anlaştıklarını duyurdu.
• Pakistan’da Seçim Kurulu resmi olmayan ön sonuçları açıkladı. 272 sandalyeli Ulusal Meclis’te 116 milletvekilliği elde eden Tahrik-i İnsaf lideri İmran Han, parlamentoya girmeye hak kazanan küçük partiler ile koalisyon görüşmelerine başlayacağını duyurdu. Seçimlerden ikinci ayrılan PML-N’den gelen ilk açıklama yenilginin kabul edildiği olmuştu. Sonrasında PML-N ve İslamcı partiler koalisyonu olan MMA’nın dahil olduğu Tüm Partiler Konferansında seçimlerin protesto edilmesi kararı alındı. Sandıktan üçüncü parti olarak ayrılan PPP lideri Bilavel Butto Zerdari, seçimlerin adil olmadığını fakat parlamentoda yer alacaklarını açıkladı.
• Hindistan Dışişleri Bakanlığı’ndan Pakistan seçim sonuçlarına ilişkin yapılan açıklamada, yeni göreve gelecek hükümetin Güney Asya’da silahlanmanın azaltılmasına, güvenlik ve istikrarın sağlanmasına katkıda bulunacağının ümit edildiği belirtildi.
• Ulusal para birimi Riyal’ın hızlı değer kaybı ve ABD’nin Ağustos ve Kasım aylarında aşamalı olarak devreye sokacağını açıkladığı yaptırımlara karşı çözüm arayan İran, durmuş ya da durma noktasına gelen devlet yatırımlarını devralacak uluslararası özel sektör temsilcilerine fiyat ve vergi kolaylığı sağlayacağını duyurdu.
• Müslüman Kardeşler’in 2013’te Kahire’de Muhammed Mursi’ye destek için düzenlediği eyleme ilişkin davada 75 kişiye idam cezası verildi.
• Sürgündeki Katalonya eski Başbakanı Carles Puigdemont, Mart ayında gözaltına alındığı Almanya’dan İspanya Yüksek Mahkemesinin hakkındaki iade talebini geri çekmesiyle Bağımsızlık Referandumu sonrası yerleştiği Belçika’ya geri dönebildi. Brüksel’de konuşan Puigdemont, Katalonya’nın bağımsızlığı için mücadeleye devam edeceğini açıkladı.
• Fransız otomotiv firması Renault, ABD’nin İran’a uygulamaya başlayacağı yaptırımlar nedeniyle ülke pazarından çıkmayı değerlendirdiğini duyurdu. Citroen ve Peugeot markalarını bünyesinde bulunduran bir diğer Fransız otomotiv firması PSA da İran’daki aktivitelerini askıya alma kararı almıştı.
• İspanya’nın Barcelona ve Madrid kentlerinde taksiciler Uber ve Cabify uygulamalarını protesto etmek için greve başladılar. Taksici dernekleri, ilgili uygulamaların haksız rekabete yol açtığını savunuyor.
  ABD Katolik Kilisesi Kardinali Theodore McCarrick, hakkındaki cinsel istismar iddiaları nedeniyle görevinden istifa etti. Vatikan, Papa Francis’in istifayı kabul ettiğini duyurdu.

29 Temmuz

• ABD Başkanı Donald Trump, Demokrat Parti’yi göçmenlik yasasına ve Meksika sınırına inşa edilmesi gündemde olan duvar projesine destek vermemeleri durumunda hükümeti kapatmakla tehdit etti.
• Macaristan Başbakanı Viktor Orban, Avrupa Birliği’nin gözmen politikalarını eleştirdi. AB kurumlarının birliğe mensup ülkeleri göçmen akımlarına karşı korumakta yetersiz kalmakla itham etti. 2019 Mayıs ayında yapılacak Avrupa Parlamentosu seçimlerinden ümitli olduğunu, Avrupa’yı Hristiyan Demokrat bir politik çizgiye çekmek için seçimleri fırsat olarak gördüğünü ifade etti.
• Suriye’de 7 yıldır süren iç savaş nedeniyle Lübnan’a sığınmak zorunda kalan mülteciler gruplar halinde ülkelerine geri dönmeye başladı. Şam ile Beyrut yönetimleri arasında kurulan koordinasyon merkezi tarafından sürdürülen süreçte beşinci grubun Suriye’ye dönüş yaptığı kaydedildi.
• İran Riyal’inin uluslararası para birimleri karşısında değer kaybı süsüyor. Pazar günü olması nedeniyle uluslararası piyasaların kapalı olmasına rağmen Riyal %7 değer kaybetti.  
• Irak Başbakanı Haydar el İbadi, Elektrik Bakanını hakkında devam eden soruşturmalar sonlanana kadar görevden uzaklaştırdığını açıkladı. İran’ın, borçlarını ödemediği gerekçesiyle Irak‘a sağladığı elektriği kesmesinin ardından ülkenin güneyindeki Basra kenti başta olmak üzere birçok kent elektriksiz kalmış ve başkent Bağdat’a uzanan toplumsal protestolar başlamıştı.
• İsrail’in Gazze’ye uyguladığı ambargoya uluslararası kamuoyunun dikkatini çekmeyi amacıyla 15 Mayıs’ta Norveç ve İsveç’ten yola çıkan Gazze’ye Özgürlük Filosu, İsrail Ordusu tarafından durduruldu.
• Kamboçya’da 19 siyasi partinin katıldığı genel seçimler tamamlandı. Ulusal Seçim Komisyonu katılımın %80.5 olduğunu duyurdu. Başbakan Hun Sen’in liderliğinde Kamboçya Halk Partisi (CPP) resmi sonuçların açıklanmasını beklemeden seçim zaferi ilan etti. Parti sözcüsü yaptığı açıklamada oyların %80’ini aldıklarını ve 125 sandalyeli mecliste 100 milletvekilliği kazandıklarını duyurdu.
• Filipinler’deki Moro İslami Kurtuluş Cephesi (MILF), Filipinler Devlet Başkanı Duterte’nin imzaladığı Moro Müslümanlarına kapsamlı özerklik sağlayan yasayı, bölge halkının katılımıyla düzenlenecek toplantıda değerlendirecek.
• Zimbabwe, 30 Temmuz’da sandığa gitmeye hazırlanırken, ülkenin 37 yılın ardından geçtiğimiz Kasım ayında görevden ayrılmaya zorlanan eski Cumhurbaşkanı Robert Mugabe oyunun muhalefetten yana olduğunu açıkladı. Seçimlerin, Mugabe’den görevi devralan ve kendisinin eski müttefiklerinden olan 75 yaşındaki Cumhurbaşkanı Emmerson Mnangagwa ile 40 yaşındaki hukukçu ve din adamı Nelson Chamisa arasında geçeceği öngörülüyor.
• Karadağ hükümeti, ekonomiyi canlandırma planı kapsamında, ülkeye yatırım yapacak kişilere pasaport sağlayacak vatandaşlık programı başlatacağını duyurdu. 1 Ekim’de uygulamaya koyulacak program kapsamında ülkenin gelişmemiş bölgelerine 250 bin euro, gelişmiş bölgelerine 450 bin euro yatırım yapanlara vatandaşlık verilecek.
• Fransa Bisiklet Turu’nda şampiyon İngiliz bisikletçi Geraint Thomas oldu.

Bu Haftanın Gündemi

Bu hafta gözler Conte-Trump görüşmesinde, merkez bankaların faiz kararlarında ve İngiltere-Çin stratejik diyalog toplantısında olacak

Dünyada seçim takvimi

Geçen hafta gerçekleşen Pakistan ve dün gerçekleşen Mali ve Kamboçya seçimleri sonrasında, bu hafta da Zimbabve sandık başına gidiyor. Gerçekleşecek seçimlerde 94 yaşındaki başkan Robert Mugabe 1980 seçimlerinden sonra ilk defa adaylar arasında yer almayacak. Ekonomik sıkıntılarla boğuşan Zimbabve’de, başa baş bir yarışlın yaşanabileceği belirtiliyor.

İran – ABD gerginliği

ABD’nin ilk yaptırım paketinin yürürlüğe girmesine bir hafta kala İran ekonomisinde düşüş devam ediyor. İran Riyal’i Pazar günü %7 değer kaybederken, toplumda endişeler artıyor. Öte yandan, İran ile ABD arasında karşılıklı savaş tehditleri de sürüyor. Bu hafta gözler İran ekonomisi, İran iç politikasında atılacak adımlar ve ABD ile İran arasında verilecek mesajlar üzerinde olacak.

Diplomasi Trafiği

İtalya Başbakanı Giuseppe Conte, Pazartesi günü gerçekleştireceği Washington ziyaretinde ABD Başkanı Donald Trump ile görüşecek. Göçmen krizi, Rusya, NATO üyelerinin savunma harcamaları ve ticaret konularının masada olması bekleniyor. İki lider, göçmenlik ve Rusya konusunda benzer fikirlere sahipken, Conte savunma harcamaları ve ticaret konularında Trump’ın görüşlerine karşı çıkıyor. Taraflar gerçekleştirecekleri ikili görüşmenin ardından heyetler arası görüşmeye geçecek.

İngiltere Dışişleri Bakanı Jeremy Hunt ve Çin Dışişleri Bakanı Wang Yi, İngiltere ile Çin arasında gerçekleşecek olan 9. Stratejik Diyalog toplantısına ortak ev sahipliği yapacaklar. Toplantıda Çin ile İngiltere arasında ikili işbirliklerinin ve ticaret konularının görüşülmesi planlanıyor. Brexit sonrası dönemde atılacak ortak adımların ve ABD ile yaşanan ticaret gerilimi ile mücadele masada önemli konular olacak.

İskoçya Dışişleri Bakanı, Yeni Zelanda’ya gerçekleştireceği ziyarette Brexit sonrasında, iki ülke arasındaki olası ticari işbirliği imkanlarını görüşecek.

Manafort Davası

Trump’ın 2016 Başkanlık kampanyasının menajerliğini yapan Paul Manafort’un yargılanacağı davanın jüri seçimi Çarşamba günü gerçekleşecek. Beyaz Saray’ın da yakından takip edeceği davada Manafort, vergi kaçırma ve  yabancı hükümetler için gizli lobi faaliyetlerinde bulunmakla suçlanıyor.

Finans Piyasaları

İngiltere Merkez Bankası Perşembe günü aylık enflasyon oranını açıklayacak. İngiltere Para Politikası Kurulunun ise politika faiz oranlarını 0,5’den 0,75’e yükseltmesi bekleniyor. Karar gerçekleşirse İngiltere’de politika faizleri Mart 2009’dan sonra en yüksek seviyeye çıkmış olacak.

FED ve Japonya Merkez Bankası da aylık para politikası toplantıları için toplanıyor. Ancak, analistler iki toplantıdan da politika faizlerinde bir değişiklik beklemiyor. Japonya Merkez Bankası Başkanı Haruhiko Kuroda ve FED Başkanı Jerome Powell’ın açıklamaları ve ileriye dönük beklentileri yakından takip edilecek.

Gelişmekte olan piyasalarda ise Brezilya ve Hindistan merkez bankaları toplanacak. Brezilya’da faiz artışı beklenmezken, Hindistan’da politika faiz oranlarında yukarı yönlü bir değişim olabileceği belirtiliyor.

Pakistan’da geçen hafta gerçekleşen seçimlerin ardından gözler Pakistan’ın ekonomik durumunda olacak. Pakistan ile IMF arasında görüşmelerin sürdüğü ve yeni bir IMF yardım paketinin hazırlandığı belirtiliyor.

Küresel piyasalarda, şirketler 2. çeyrek kar rakamlarını açıklamaya devam ediyor. Tesla, Apple, Commerzbank, Societe Generale ve BMW’nun açıklamaları yakından takip edilecek.