Pekin’de eşiyle birlikte yaşayan sanatçı Chen Lan’ın taşınmak zorunda kaldığı yeni evi pek lüks değildi, ama yüksek tavanları, büyük camları vardı ve en önemlisi, evin kirasını karşılayabiliyordu. Chen Lan ve eşi, bu yeni evlerinin bulunduğu semtte, aralarında meşhur muhalif sanatçı Ai Weiwei’in bulunduğu önde gelen sanatçılarla çevrelenmişti.
Chen, Pekin’de galerilerin ve stüdyoların bulunduğu 798 Art Zone’dan, artan kiralar yüzünden ayrılmak zorunda kalmıştı. Chen’in “1999’da oraya taşındığımızda sadece biz ve işçiler vardık” dediği semtte stüdyo kirası yıllık 150 bin dolara kadar yükseldi.
2015’te Chen ve eşi, Ai ve diğer sanatçıların bir sanatçılar kolonisine dönüştüreceği banliyöde eski bir otomobil fabrikasına taşındı. Yeni yerinde mutlulukla işleriyle ilgilenmeye başlayan Chen, birkaç hafta sonra emlakçısı tarafından arandı ve bölgeden tahliye edileceklerini öğrendi. Yeni semt, yüksek teknoloji merkezine veya korumalı sulak alana dönüştürülecekti, kimse ne yapılacağından tam olarak emin değildi. Chen, şimdi ne yapacağını bilmez hâlde, her yerin çok pahalı olduğunu söylüyor.
Washington Post’un haberine göre, New York’tan daha fazla sayıda milyardere ev sahipliği yapan Pekin’de ciddi bir emlak krizi yaşanıyor. Bazı ölçümlere göre dünyanın ekonomik olarak yaşanması en zor şehri olan Pekin’deki ortalama kira, ortalama maaşın 1.2 katı. Hızla artan kiralar, şehirdeki kalkınma projeleriyle de birleşince, sanatçıların çoğu şehrin dışına itildi.
Chen ve eşinin taşındığı “Sol Sağ Sanat Bölgesi” (The Left Right Art District) denen yer, şehirdeki ekonomik realiteye bir tepkiydi. Banliyödeki bu bölge, yıllar önce terk edilmişti. Daha sonra 2005 yılında, Ai Weiwei’in taşınmasıyla bölge ikinci hayatına merhaba demiş oldu. Zamanla diğer sanatçılar da Ai’ye katıldı ve bölgede sergiler, etkinlikler yapılmaya başladı.
Ai Weiwei üç yıl önce, vergi kaçırdığı iddiasıyla 81 gün gözaltında tutulduktan sonra Çin’i terk etti fakat stüdyosu hâlâ duruyordu. Cuma günü gelen bir yıkım ekibi, Ai’nin binasının bir duvarını yıktı ve camları parçaladı. Binanın geri kalanı da yakın zamanda yerle bir edilecek.
Ai, Instagram’da yaptığı paylaşımda “Elveda” yazdı, “Pekin’de Zuoyuo’daki stüdyomu önceden haber vermeden yıkmaya başladılar”.
Röportajlarında söylediğine göre, Ai zaten stüdyoyu bırakmayı planlıyordu. Fakat uyarı olmaksızın stüdyonun yıkılması onu şaşırttı. Stüdyonun içindeki onlarca tahta kutu parçalandı. Dışarıda, Ai’nin 2006’daki “Pillar” serisinden mavi vazolar otların üzerinde duruyordu.
Pekin’deki birçok sanat alanını, Ai’nin stüdyosunun başına gelenlerle benzer bir gelecek bekliyor. Örneğin, 798’den sonra sanatçılara ev sahipliği yapan en büyük yer olan Caochangdi’deki birkaç galeriye de tahliye edilecekleri haberi gitti.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Chen gibi birçok sanatçı da, tahliye edilme tehlikesine karşı bir çözüm üretememiş drumda. Karşılayacakları bir yer bulamayan sanatçılar, aynı zamanda şehir dışında olmanın da dezavantajını yaşıyor çünkü sanat meraklılarını şehir dışına çekmek de onlar için hâlâ çok zor.
