ABD’nin İran’a yaptırımları resmen başlarken, Financial Times’da bu durumun halihazırda iyi yönetilemediği için zaten zayıf olan İran ekonomisi ve rejim üzerindeki olası sonuçları üzerine Necmi Bozorgmer ve Münevver Hallaç imzalı bir yazı yayınlandı.
Yazıya göre; İran’da alım gücü düşerken ekonominin iyi yönetilememesi ve yolsuzluk iddiaları halkta öfkeyi arttırıyor. Resmi verilere göre ise bu yılın başından bu yana sebze meyve fiyatları yüzde 50 pahalandığının, esnafın satışlarının yarı yarıya düştüğünün ve artık insanların çoğunlukla günlük alışveriş yapma eğiliminde olduğunun belirtildiği yazıda, orta yaşlı bir kadının marul ve lahana aldığı sırada; “bu rejim ve onun yolsuzluğa bulaşmış yöneticileri yerin dibine batsın! Biz her geçen gün daha da fakirleşirken onlar çocuklarını ABD ve Kanada’ya gönderiyor!” şeklindeki yakınmasına yer verildi.
Yazarlara göre; İran’da git gide herkesin diline düşen bu gibi şikayetlerin üzerine yaptırımların da eklenmesiyle, öfke daha da körükleneceğe benziyor. Geçen Mayıs’ta ABD Başkanı Donald Trump’ın, Tahran’ın; Çin, Almanya, Fransa, Rusya ve İngiltere ile birlikte varmış olduğu, İran’ın uranyum zenginleştirmeyi azaltması karşılığında üzerindeki ekonomik yaptırımların kısmen kaldırılmasını öngören 2015 tarihli nükleer anlaşmasından çekilmesinin hatırlatıldığı yazıda, ekonomik düşüşün o zamandan beri sürdüğü ve İran halkının faturayı yolsuzluk ve kötü yönetilen ekonomiye kestiği iddia edildi.
Yazıda bu yılın başında, ülkedeki binlerce kişinin katıldığı sokak protestoları hatırlatıldı ve uzmanlara göre 1979 İslam Devrimi’nden bu yana rejim ve halkın arasının ilk kez bu denli açıldığı kaydedildi.
Yazıda ayırca uzmanların, İranlı siyasilerin ABD yaptırımlarını halk nezdinde rejim karşıtı duygulara yol açarak yönetimin devrilmesini amaçlayan bir komplonun parçası olarak gördüğü görüşüne yer verildi ve İran Devrim Muhafızları Komutanı Ali Caferi’nin “Yabancı tehditlerden ziyade ülke içindeki mücadeleye öncelik verdikleri, zira İran’ın yabancı tehditlere cevap verebilecek durumda olduğu ancak ulusal kırılganlığın daha ciddi olduğu” yorumu hatırlatıldı.
Yazıda; halkın öfkesini asıl büyütenin, İran’daki, siyasi bağlantıları olan elit işadamlarının karıştığı yolsuzluk iddiaları olduğunun altı çizildi ve reformistler ile köktencilerin birbirini karşılıklı olarak beceriksizlik ve yolsuzlukla suçladığı bir tartışma içinde sıkışıp kaldığı kaydedildi. Bu iddialara göre; İran hükümeti ve hükümete yakın işadamlarının İran parasının değerinin düşmesinden yasadışı menfaat sağlıyor.
Son olarak yazıda İran’ın bir numaralı gelir kaynağı olduğu belirtilen petrol ihracatı üzerinde de yaptırımların dramatik sonuçlar doğuracağı belirtildi. Yazıda yer alan iddialara göre varlıklı İranlılar gelecek günleri öngörerek şimdiden altın ve araba stoklamaya başlamış durumda. Böylelikle birikmiş servetlerini korumayı ümit ediyorlar. Yoksullar ise yazarlara göre kendilerini “adaletsiz sistemin kurbanı” gibi hissediyor: “Evvelce et almaya gücü yetmeyenler ekmek ve yoğurt alabiliyordu; ama şimdi yoğurt bile bazı aileler için karşılanamaz oldu.”
