New York Times’ın haberine göre, Cuma gününden bu yana Afganistan’da Taliban yanlıları, başkent Kabil’e yüz kilometre dolaylarında olan Gazne şehrinin sokaklarındaydılar. Bu sırada onlarca Afgan askeri ve polisini öldürdüler, otoyolu keserek Kabil’i güneyden ve diğer bölgelerden ayırdılar.
Gazne saldırısı, Amerikan ve Afgan hükümeti arasındaki ilişkilerin daha iyiye gittiğine hatta barış görüşmelerinin mümkün olduğunu düşünenlere karşı Taliban’ın azmini çarpıcı bir biçimde gösterdi.
Aylardır, Gazne’nin sakinleri ve yerel yetkilileri Taliban’ın şehri kuşattığı ve işlerin kontrolden çıktığı konusunda uyarılarda bulunuyordu. Taliban’ın militanları bazı bölgelerde vergi bile topluyordu. Geçtiğimiz Haziran ayında orada bulunan NY Times muhabiri Mujib Mashal’a göre şehir korku içerisindeydi. Şehir halkı büyük çaplı toplanmalardan kaçınıyordu ve sürekli infazlar gerçekleşiyordu.
10 Ağustos’ta ise binden fazla Taliban militanı, gün doğmadan önce şehre bir saldırı düzenledi. Yetkililer Taliban’ın Pakistanlılar, Çeçenler ve hatta El Kaide’ye bağlı bazı gruplar tarafından desteklendiğini iddia ediyor.
Polis, hükümet tesislerini -valinin bürosunu, Emniyet müdürlüğünü, istihbarat yerleşkelerini, ana hapishaneyi- Taliban militanlarının başka bir yerlere konumlanması için terk etmek zorunda kaldı. Pazartesi günü Afganistan Savunma Bakanı yaklaşık 100 polis memuru ve ordu askerinin, 20’den fazla sivilin öldürüldüğünü açıkladı. Ölen Taliban yandaşlarının sayısı ise 200’e çıktı.
Gazne’nin önemi
Bu, Taliban savaşçılarının ilk defa önemli bir şehri işgal edişi olmasa da Gazne’nin stratejik konumu son derece önemli. Kabil’e yakın olması ve başkentle güneyi birbirine bağlayan otobandaki konumu da şehri hayati önem sahibi bir bölge yapıyor.
Eski bir Afgan istihbarat subayı olan Rahmatullah Nabil, Gazne’nin önemli olduğunu çünkü şehre komşu illerinin bir kısmının Afganistan’ın kuzeyindeki kabile bölgeleriyle aralarında sınır olduğunu söylüyor. Nabil, Gazne’yi kontrol edenlerin, isyancıların ülke içerisinde ne kadar özgürce dolaşabileceğine de karar vereceğini ekliyor. Ayrıca Gazne’nin Taliban kontrolünde olması, Taliban’ın başkent Kabil’i de kuşatabilme olasılığını arttırıyor.
Son yıllarda Afgan güçleri ABD’nin de desteğiyle beraber Taliban topraklarını almaya devam etti. Bazı aldıkları bölgeleri ellerinde tutmakta güçlük çekseler de diğerlerini ellerinde tutmayı başarabildiler.
ABD ordusuna göre, Afgan hükümeti ülkenin 400 bölgesinin yaklaşık yarısını kontrol ediyor – yaklaşık olarak yüzde 56’sını. Taliban güçleri ise yüzde 14’ünü kontrol ediyor ve ülkenin geri kalanı ise tarafların mücadelesine sahne oluyor.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Taliban’ın kazanımlarına önemli bir engel de Amerikan ve Afgan hava saldırıları. 2018 yılının ilk altı ayında ABD tek başına yaklaşık 3 bin bomba attı. Fakat hava gücü Taliban’ı bitirmek için tek başına yeterli olmadı.
Nabil’e göre Taliban’ın güçleniyormuş gibi gözükmesinin altında yatan sebep Afgan hükümetinin iç politik mücadeleleri ve Taliban’ın hareketlerini öngörememesi. Hükümet destekli kuvvetlerin ele geçirmesi iki haftadan uzun süren Gazne savaşını, 2015 yılında gerçekleşen Kunduz kuşatmasına benzetiyor.
Nabil, “Kunduz’da da böyleydi- önce dışarıdaki ilçelere sonra askeri üslere girdiler, daha sonra şehre girebilmeyi başardılar. Şehir tamamen kuşatıldığında şehrin içine girmek kolaylaşır” diyor.
