Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Esnafa ucuz krediyi ekonomist Güldem Atabay değerlendirdi: “Seçim rekabeti için dağıtılan ulufeler, büyümeyi değil enflasyonu artıracak”

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, kabine toplantısından sonra, esnafa düşük faizli kredi verileceğini açıkladı. Medyascope’a konuşan ekonomist Güldem Atabay, makroekonomik dengesizliklerin olduğu ortamda esnafın işine yaramayacak ve enflasyonu körükleyecek olan kredi genişlemesinin AKP’nin “akıl dışı seçim ekonomisi yatırımı, rekabet için dağıtılan ulufe” olduğunu söyledi. Atabay, kredilerin, hükümetin umduğu gibi büyümeye de olumlu katkısı olmayacağını vurguladı.

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 10 Ekim’deki kabine toplantısının ardından açıklama yaptı. Erdoğan, “Salgın ve savaş şartlarının önümüze çıkardığı zorlu süreçte de esnaf ve sanatkarlarımızın yanında olmayı sürdürüyoruz” diyerek, esnaf için 100 milyar Türk Lirası (TL) büyüklüğünde kredi paketi açıkladı. 60 ay vadeli ve yüzde 7,5 faizli krediler, Halkbank’tan kullanılabilecek. Erdoğan’ın açıklamasına göre, esnafın Halkbank’tan kredi kullanıp takibe düşen borcu için altı ay geri ödemesiz, 36 vadeli ve yüzde 4 faizli kredi çekerek “borcu tasfiye imkânı” olacak. 

“Ötelenen problemler giderek büyüyor”

Açıklanan kredi paketini Medyascope için değerlendiren ekonomist Güldem Atabay, “Seçim yatırımının güzeli ya da akıllısı olmaz ama iyice akıl dışı bir seçim ekonomisi uygulanıyor. Ötelenen problemler giderek büyüyor. Seçim ne zaman olur bilemiyoruz ama böyle kartopu etkisiyle bu problemlerin ötelenmesi anlamına geliyor” diye konuştu. “Akıl dışı teşviklerin nerede duracağının tartışmalı olduğunu” söyleyen Atabay, atılan bu adımın dengeleri bozacağına şu sözlerle dikkat çekti:

Makroekonomik gidişattaki bozulmalardan bakıldığında bu bir kredi genişlemesidir ve dengeleri daha da bozar. Üstelik muhtemelen bunu, ilk ya da son adım olarak değerlendiremeyiz. Peş peşe, bu kredi genişlemesiyle benzer şekilde paketler açıklanacak gibi görünüyor. Bu hiç enflasyon problemimiz yokmuş gibi davranmak, enflasyonun üstüne benzinle gitmek oluyor. Gözüken tek şey, AKP’nin yaşattığı ekonomik kriz nedeniyle kaybettiği oyları tekrar kazanabilmek. Onun da bir-iki puandan öteye geçmesi zor. Çünkü bu yaşananlar, verilen krediler baz yılı etkisiyle düşmesi beklenen enflasyonun düşüşünü de sınırlayacak ve arkasından tekrar yükselme eğilimine sokacak.

Atabay, kredi paketini “yükselen seçim rekabeti için dağıtılan ulufeler” olarak değerlendirerek, “Bu krediler, sanayicinin ya da esnafın yapısal bir dönüşüme, verimlilik artışına, yeni bir yatırıma, kapasite artırımına gitmeyecek ne yazık ki” dedi.

“Hükümetin istediği büyümeyi getirmez”

İktidarın probleminin, büyümenin yavaşlaması ve krediye ulaşmada sorun yaşayan esnafın sesinin yükselmesi olduğunu belirten Atabay, “Büyüme açısından çok önemli ya da büyümeyi daha güçlü pozitif trende döndürebilecek paketler silsilesi olabileceğini düşünmüyorum. Çünkü büyük ölçekte bu paralar yatırım amaçlı kullanılmayacak, yüzde 150’yi geçen maliyet enflasyonu sebebiyle işletme sermayesi olarak kullanılacak” diye konuştu. 

“Firmaların batmasını ötelemiş olacağız”

Atabay, esnafın problemini ise yüksek maliyetler ve krediye ulaşamamak olarak açıkladı. Kredi paketinin ortaya çıkardığı soru işaretlerine dikkat çeken Atabay, şunları söyledi:

Bu tamamen işletme sermayesi erimiş, mevcut konjonktürde zorlanan şirketlere verilen bir cansuyu niteliğinde. Esnafın açıklarının ya da ihtiyaçlarının bir kısmını kapatacak nitelikte olacak ama kaç kişinin eline ulaşacak? Bu Halkbank kredilerine ulaşanlar kimler olacak? İktidara yakın isimler mi olacak, yoksa herkese bu tür çok ucuz krediye ulaşma fırsatı olacak mı? Ama bu krediyi alabilen, işletme sermayesi açısından, kısa vadede bir rahatlama elde edecek. Hepimizin bildiği gibi amaç, o kısa vadede, seçime kadar geminin batmamasını sağlamak. Enflasyonu düşürmediğimiz ortamda, firmaların batmasını ötelemiş olacağız.”

“Borç krizi döngüsü var”

Atabay, Halkbank’tan takibe giren kredi borcu için esnafa yeni kredi imkânı tanınmasının, borç çevrimini sağlayamayan esnaf için avantajlı olduğunu belirtti. Bu krediye kimlerin ulaşabileceği konusunda belirsizlik olduğunu söyleyen Atabay, borcun borçla ötelenmesi hakkında “Bir borç krizi döngüsü var. Esnaf, bu ucuz kredileri alsa dahi, yeni ekonomi modeli sebebiyle ekonominin bozulan dinamikleri, belirli bir vadeden sonra bu kredileri ödemesine sekte vuruyor” dedi.

Yüzde 83 oranındaki tüketici fiyat endeksi (TÜFE) ve yüzde 151,5 oranındaki üretici fiyat endeksi (ÜFE) olduğunu hatırlatan Atabay, “Esnafın aldığı her girdi, yüzde 151’lik bir fiyat artışı ile stoklara giriyor. Bunu yenilemek ihtiyacındayken kredi ödemelerinde gecikme oluyor. Yapılan şey, kredi ödemesi geciken birine daha da ucuza kredi verip ‘Bunu kapat’ demek” diye konuştu. 

“Halkbank’ın görev zararı vergilerle ödeniyor”

Kredilerin, kamu bankası olan Halkbank’tan verilmesi hakkında ise Atabay, “Halkbank, esnafı, KOBİ’leri desteklemekle yükümlü. Bunun için bir görev zararı yazması da anlaşılabilir ama sonuçta bunlar bizim vergilerimizle ödeniyor, bir de o taraftan bakmak lazım” değerlendirmesinde bulundu.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.