Kuzey Marmara Otoyolu, bağlantı yolları ve 3.köprü kapsamında yapılan çalışmaların yarattığı tahribat proje kapsamında belirtilenin çok üzerine çıkmış durumda. Otoyol için kesilen ağaç miktarı hektar ölçümüyle yapıldığında İstanbul’un Beşiktaş ilçesinden daha büyük bir alanı kaplıyor.
İstanbul’un iki yakasını deniz üzerinden üçüncü kez birbirine bağlayan Yavuz Sultan Selim Köprüsü ve onun da içinde yer alan Kuzey Marmara Otoyolu, yapılış sırasında doğal alanda yarattığı tahribat nedeniyle birçok eleştiriye neden olmuştu. Eleştirilerin yoğunlaştığı noktalar ise köprünün ve köprüye bağlı yolların İstanbul’un akciğeri olarak betimlenen kuzey ormanlarından ve su havzalarına çok yakın yerlerden geçiyor olmasıydı.
Köprünün yapımı sırasında ise hükümet tarafından yaratılan tahribatın telafisi için sözler verilmişti.
Temeli 29 Mayıs 2013 yılında atılan ve 27 Ağustos 2016’da açılışı yapılan Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nün trafiğe açılışının üzerinden neredeyse 6 ay geçti.
Peki hâlâ bitmeyen otoyol projesinde tahribat ne boyuta geldi ve verilen sözlere ne oldu?
Proje öncesi öngörülenden 3 kat daha büyük ormanlık alan yok edildi
İTÜ mezunu Jeodezi ve fotogrametri mühendisi Mustafa Onur Girişken’in yaptığı çalışma ve alan sorgulaması tahribatın büyüklüğü hakkında veriler sunuyor. Çalışmaya göre yok edilen orman alanının, projenin yapım aşamasında belirtilen raporların çok üstüne olduğu görülüyor. Girişken durumu şöyle açıklıyor:
“114 km’lik Kuzey Marmara Otoyolu Projesi kapsamında yer alan 3.Köprü’nün 2 Ağustos 2013 tarihli Çevresel ve Sosyal Etki Değerlendirme (ÇSED) raporunda, inşaat koridorunun genişliği 60,5 metrede sabit kabul edilse de kavşak bölgelerinde ve yüksekliklerin çok olduğu, dolgu ve yarmaların fazlalaştığı bölgelerde inşaat koridor sınırının 600-700 metrelere kadar çıktığı görülüyor. Proje hesaplamalarında kullanılan sabit genişliğin neredeyse 10 katı inşaat koridoru olan bu bölgeler tahribatın en fazla olduğu alanlar olarak dikkat çekiyor.”
“2016 yılı Aralık ayında çekilen uydu fotoğrafı üzerinden İstanbul için yapılan sorgulamaya göre şu ana kadar yaklaşık olarak 2175 hektarlık ormanlık alan yok olmuş durumda. Bu miktar, 2013 yılında hazırlanan raporda öngörülen miktarın neredeyse tam 3 katı.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Girişken: Yok edilen ormanlık alan Beşiktaş’tan daha büyük
Girişken yok edilen alanın daha iyi anlaşılmasını sağlamak için şöyle tanımlıyor: “2014 yılında Harita Genel Komutanlığı’nın (HGK) yayınladığı veriye göre, Beşiktaş’ın ilçe sınırları 1800 hektar olarak hesaplanmış. Başka bir deyişle, yok olan orman alanları İstanbul’un 1800 hektarlık Beşiktaş ilçesinin tamamının yaklaşık 1,2 katı. Batıdan doğuya İnönü Stadyumu’ndan Bebek Sahil’e; Kuzey’de Levent, Gayrettepe, Nispetiye gibi bölgelerin tamamının orman olduğunu kabul edersek yıkımın büyüklüğü daha iyi anlaşılabilir. Yüzölçümü HGK verilerine göre 2500 hektar olan Kadıköy’ün neredeyse tamamının ormanken yok olduğunu varsaymak da konunun vehâmetini daha anlaşılabilir hâle getirebilir.”
Raporlar da çelişkili
Diğer bir taraftan, tüm bu itirazların arasında Karayolları Genel Müdürlüğü (KGM) tarafından Kuzey Marmara Otoyolu ve 3.Köprü hakkında ne zaman hazırlandığı içerisine yazılmamış bir broşür internette ulaşıma açılmıştı. Broşürün ‘Güzergâh’ başlığı altında şu ifadeler yer alıyor:
“Seçilen güzergâh, çoğunlukla orman değeri düşük baltalık, makilik ve açık alanlardan geçmektedir. Güzergâh üzerinde kalacak ağaçlar ve fidanlar boş olan maden ocakları üzerine nakledilecek, bu şekilde maden ocakları yeşil alanlara dönüştürülecektir.“
114 km’lik Kuzey Marmara Otoyolu Projesi kapsamında yer alan 3.Köprü’nün ÇSED raporuna göre ise yapılan çalışmalar broşürdeki bu ifadeyle çelişiyor. Raporda ‘Ekoloji ve Biyoçeşitlilik’ başlığı altında bu durum şöyle yazılıyor:
“Güzergâhın büyük bir bölümü (yaklaşık 35 km), boğaz boyunca Avrupa yakasından Asya yakasına uzanan Boğaziçi Önemli Doğa Alanı (ÖDA) üzerinden geçmektedir. ÖDA kıyı şeridinde kumullar, kayalar, maki toplulukları, meralar, ormanlar ve göller gibi çok sayıda yaşam alanlarından oluşmaktadır. Boğazın batı ve doğu yakasındaki ormanlık alanlarda bir Önemli Bitki Alanı (ÖBA) da bulunmaktadır. Bu ÖDA içinde yer alan nadir bitki türlerini destekleyen bir dizi hassas yaşam alanları bulunurken, bu alanların bazıları Önemli Bitki Alanı (ÖBA) olarak tanımlanmaktadır.”
Aynı zamanda raporda; 340 hektar meşe yoğunluklu, 284 hektar iğne yapraklı ve 112 hektar düşük yoğunluklu olmak üzere toplamda 740 hektar orman alanının yok olacağını yazılmıştı. Çalışmada bu hesaplamalar, 60.5 metre genişlikteki bir inşaat koridoru temel alınarak yapılmıştı.
Aynı raporun ‘Arazi Kullanımı’ başlığı incelendiğinde güzergâhın %80’inin orman alanlarından geçtiği belirtiliyor. Kaybedilecek alanların telafisi için kesilen her bir ağacın yerine 4 ağaç dikilmesi de rapordaki öneriler arasında.
Ahmet Aslan: 3,5 milyon ağaç dikilecek
8 Haziran 2016 tarihinde Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nde incelemelerde bulunan Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan 381 bin adet ağacın kesildiğini ya da nakledildiğini ve yaptıkları söylemiş, bugüne kadar proje kapsamında 2 milyonun üzerinde ağaç diktiklerini belirterek “1.5 milyon adet ilave ağaç ekeceğiz” demişti.
