2017 yılının başından itibaren internette kullanılan şifreli para birimlerinin (cryptocurrency) değerinde çok ciddi bir artış yaşandı. Hiçbir kurumsal düzenlemeye ve merkezi otoriteye bağlı olmayan sanal para birimlerinin en bilineni Bitcoin’in değeri birkaç ay içinde 2000 doların üzerine çıktı. Bitcoin ve benzeri para birimlerinin değerindeki artış, konuyla ilgilenenler arasında hararetli bir tartışma başlattı.
Mahfi Eğilmez’in konuyla ilgili yazdığı yazıya göre Bitcoin, ilk defa 2009 yılında Satoshi Nakimoto kod adlı bir kişi ya da kişiler tarafından kuruldu. 21 milyon adet hazırlanan Bitcoin’in sadece 16 milyonu dolaşıma sokuldu. Kasım 2013’te değeri 830 dolar olan Bitcoin’in değeri bu senenin başından itibaren hızla arttı ve şu anda bir Bitcoin 2.690 dolar (9.497 TL) ediyor. Dolaşımda olan Bitcoin’lerin toplam değeri ise 43 milyar dolar.
Bitcoin işlemleri, yine aynı isimde ama küçük harfle yazılan bitcoin ödeme ağı üzerinden yapılıyor. Visa ve American Express gibi ödeme ağlarına benzer bir işlev gören bitcoin’in farkı, yapılan işlemlerin bütün dünyaya yağılmış, merkezi olmayan bir bilgisayar ağı tarafından takip edilmesi. Ödeme ağı üzerinde bir devlet ya da özel bir şirketin denetiminde merkezi bir kontrol mekanizmasının olmaması nedeniyle, Bitcoin kullanan kişiler kimliklerini ifşa etmek zorunda değil. Yani tamamen anonim kalarak Bitcoin ile para transferi yapmak mümkün. Bu özelliği Bitcoin’in karaborsa işlemlerde, fidye taleplerinde ve uyuşturucu pazarında kullanılmasına neden oluyor.
Son aylarda Bitcoin ve benzeri şifreli para birimlerinin değerinde yaşanan artış, Le Monde’un internet sitesinde bir tartışmaya yol açtı. Market Watch gibi piyasa takibi ve analizi yapan bazı siteler, Bitcoin’in değerlenmesinin sadece geçici bir balonun sonucu ve spekülatif işlemlerle az zamanda çok para kazanmak isteyen “finans kabadayılarının” işi olduğunu söylüyor. Le Monde’da yayınlanan bir yazıda bu sav bir adım öteye götürülerek yatırımcıların Bitcoin almaktan imtina etmesi gerektiği ve bu artışın kara para aklamak isteyen bazı suçluların Bitcoin alması nedeniyle yaşandığı öne sürüldü.
Para biriminin son zamanlarda hızla değer kazanmasının nedeni tam olarak bilinmese de Le Monde’un yazısı okurların tepkisini çekti. Birçok okuyucu Bitcoin’in “kara para aklama aracı” olarak sunulmasının oldukça yanlış olduğuna dikkat çekerek yazıyı “konudan habersiz bir stajyerin mi yazdığını” sordular. Okurlar, Bitcoin’in ve özellikle kullandığı ödeme ağının birçok önemli finans kuruluşu tarafından dikkatle incelendiğini ve gelecekte çok daha fazla kullanılacağını hatta yeni bir model yaratabileceğini belirttiler. Merkezi bir otoriteye bağlı olmayan Bitcoin’in geleceğin habercisi mi, yoksa bir suç aklama aracı mı olduğu daha çok tartışılmaya devam edecek.
