CalcalisTech internet sitesinin haberine göre, yapay zekâ girişimi AdVerif.ai, kendi reklamlarının yalan haberler ile bir arada görüntülenmesini istemeyen reklamcılar için dezenformasyon engelleyici bir algoritma geliştirdi. 2017 senesinde kurulan ve üç kişiden oluşan AdVerif.ai, bu algoritma sayesinde dolaşımda bulunan sahte haberleri tespit edebiliyor. Uygulamaya sokulan bu yapay zekâ motoru, Avrupa Birliği (AB) tarafından, internet ve sosyal medya üzerinden paylaşıma sokulan yanlış bilgilerin tespiti amacıyla da kullanılmaya başlandı.
İsrailli bilgisayar uzmanı Or Levi’nin öncülük ettiği girişim, 2015 senesinde, Kremlin tarafından yürütülen propagandaya karşı başlatılan “AB dezenformasyona karşı” kampanyası kapsamında bulunuyor. Kampanya, internette dolaşımda bulunan haberleri, doğruluk ve yanlılık açısından değerlendirerek, 3 bin 500’ün üzerinde yalan haber vakasından oluşan bir veri tabanı oluşturmuş durumda. Kampanyaya ek olarak AB geçtiğimiz günlerde yalan haberlerin etki alanlarının incelenmesini ve politika önerileri yapılması amacıyla 39 kişiden oluşan bir gazetecilik ve medya uzmanı ekibi de oluşturdu.
“Problemli içeriklerin tespiti konusunda AB’ye yardımcı oluyoruz” diyen Or Levi, AdVerif.ai programının, yalan haberlerin tespit sürecini otomatize ettiğini ve yüzde 90 oranında isabet yakaladığını belirtiyor.
Geliştirilen algoritma iki aşamalı olarak çalışıyor. İlk aşamada, ilgili haberin kaynağı yalan haber, siyasi propaganda, tıklanma tuzağı ve hiciv sitelerinden oluşturulan bir veri tabanı ile karşılaştırıyor. Verilen bilgilerin doğruluğu ise Snopes ve FactCheck.Org gibi doğrulama siteleri ile karşılaştırılarak kontrol ediliyor. Az bilinen kaynaklara dayanan veya yeni bilgi sunan haberlerin içeriği ise köklü haber siteleri karşılaştırılıyor. Algoritmanın ikinci aşaması ise daha karmaşık bir sürece sahip. Algoritma öncelikli olarak haberlerin dil yapılarını analiz ediyor. Yalan haberlerin daha duygusal ve keskin bir dil yapısına sahip olduğunu belirten Levi, haberde yer alan kotasyon (alıntı) eksikliği, olağanüstü sayıda sıfat kullanımı ve çok sayıda kısa cümlenin kullanıldığı haberlerin de değerlendirme sürecinde önemli gösterge olarak kabul edildiğini belirtiyor. Levi’ye göre “bazı cümle yapıları açık ve anlaşılması kolay oluyor” ancak “algoritma aynı zamanda anlatımı kolay olmayan daha karmaşık cümle yapılarını da tespit edebiliyor”.
Başta Doğu Avrupa olmak üzere birçok ülke hükümeti Facebook ve Google’a çağrıda bulunarak, bu firmalardan, kendi platformlarında dolaşıma sokulan yalan haberlerin engellemesini istedi. İki kurum da bu yönde hareket ediyor.
Levi, geliştirdikleri programın, Facebook ve Google gibi büyük firmaların, yapay zekâ birimlerinin sahip olduğu teknik bilgi birikimi ile rekabet edemeyeceğini belirterek “Facebook ve Google’dan daha iyi olduğumuzu savunmuyoruz” diyor. Ancak henüz başlangıç aşamasında olan ve kendi kendini finanse eden AdVerif.ai, ilanlarının yalan haberlerle bir arada gözükmesini istemeyen reklam firmaları arasından müşteri bulabileceğini düşünüyor. Levi, kurdukları bu sistem sayesinde reklam ilanlarının, yalan haber yayınlayan sitelerde gözükmesinin engellendiği gibi, yalan haber yayınlayan sitelerinin kendi reklamlarının da engellenebileceğini belirtiyor.
