Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Geçen hafta dünyada yaşanan gelişmeler (10 Ekim – 15 Ekim 2018): Suudi gazeteci Kaşıkçı’nın ortadan kaybolmasının diplomatik yansımaları, Pastör Brunson’ın serbest bırakılması, seçim sürecinde Afganistan’da artan Taliban şiddeti

Geçen hafta gün gün öne çıkan başlıklar:

10 Ekim 2018

  • ABD Başkanı Donald Trump, New York Borsası’ndaki sert kayıplardan ABD Merkez Bankası’nın (FED) faiz artırımlarını sorumlu tuttu. Trump, yanlış yaptığını düşündüğü FED’in “kafayı yediğini” söyledi.
  • ABD Başkanı Donald Trump, kayıp Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın durumunu ciddiye aldıklarını, konunun aydınlatılması için sonuna kadar gideceklerini ifade etti. Trump, Kaşıkçı’nın nişanlısıyla görüştüklerini ve kendisini Beyaz Saray’a davet ettiklerini kaydetti. Başkan Yardımcısı Mike Pence de, konunun incelenmesi için Türkiye’ye Federal Soruşturma Bürosu (FBI) heyeti gönderebileceklerini açıkladı. Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Beyaz Saray Ulusal Güvenlik Danışmanı John Bolton, Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Salman ile temas kurarak konuya ilişkin bilgi talep etti.
  • FBI Direktörü Christopher Wray, Çin’in, ABD’nin bugüne kadar karşı karşıya kaldığı en karmaşık istihbarat tehdidi olduğunu belirtti.
  • ABD Başkanı Trump ile Kuzey Kore lideri Kim Jong-un arasında düzenlenecek ikinci zirvenin ABD’de 6 Kasım’daki ara seçimlerden sonra gerçekleştirileceği açıklandı.
  • İngiltere merkezli Suriye İnsan Hakları İzleme Örgütü (SNHR), Suriye’de muhalif cihadcı grupların İdlib’de askerden arındırılmış bölgeden ağır silahlarını geri çektiklerini duyurdu.
  • Suriye Devlet Başkanı Beşar Esad, İdlib’de Rusya ve Türkiye’nin anlaşmasıyla kurulan silahsız bölgenin kanlı çatışmaların önüne geçtiğini, ancak bunun geçici bir önlem olduğunu ve muhalefet kontrolünde kalan diğer bölgeleri de alacaklarını belirtti.
  • Avrupa Birliği (AB) Brexit Başmüzakerecisi Michel Barnier, İngiltere ile devam eden görüşmelerde gelecek haftaya kadar bir anlaşmaya varılabileceğini söyledi.
  • Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi, Avrupa’da İslamın yabancı ülkeler tarafından finansmanının düzenlenmesi ve radikalleşmeyle mücadeleye yönelik tasarıları onayladı.
  • Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türkiye-Afrika Ekonomi ve İş Forumu’nda Afrikalı ülkelere, ticari ilişkilerde dolar yerine ulusal paraların kullanılması çağrısında bulundu.
  • Ürdün ve İsrail’in karşılıklı olarak yeni büyükelçi atamasıyla, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler normale döndü.
  • Çin Başbakanı Li Keqiang, çok taraflılığın ve serbest ticaret düzeninin korunmasında Çin ve Japonya’nın birlikte çalışması gerektiğini söyledi. İki ülkenin ticaret, yatırım, finans, inovasyon ve ileri teknoloji gibi alanlardaki işbirliğini genişletmesinin iki taraf içinde kazançlı olacağını belirtti.
  • Çin, Rusya ve Kuzey Kore heyetleri, Moskova’da üçlü görüşme gerçekleştirdi.
  • Birleşmiş Milletler, Afganistan’da 2018’in ilk 9 ayında 2 bin 798 sivil hayatını kaybettiğini, 5 bin 252 kişinin yaralandığını açıkladı.
  • Irak Meclis Başkanı Muhammed Halbusi, Türkiye’nin Fırat ve Dicle nehirlerinden Irak’a daha fazla su bırakılmasını kabul ettiğini söyledi.

11 Ekim 2018

  • Uluslararası Para Fonu (IMF) ile Dünya Bankası Grubu’nun Endonezya’daki yıllık toplantısının açılışında konuşan IMF Başkanı Christiane Lagarde, ülkelere ticaret veya kur savaşlarına girmemeleri uyarısında bulundu ve bu savaşların küresel ekonomik büyümeyi tehlikeye attığını belirtti.
  • IMF Başkanı Lagarde, Pakistan ile ekonomik yardım paketi için görüşmelere başladıklarını fakat paketin onaylanması için, İslamabad’ın Çin’e borç hacmi konusunda şeffaf olması gerektiğini belirtti.
  • ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Amerikalı Rahip Andrew Brunson’un 12 Ekim’de yapılacak duruşmasında serbest bırakılmasının Türkiye için doğru karar ve önemli bir adım olacağını ifade etti.
  • ABD Başkanı Donald Trump, Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın durumu nedeniyle Suudi Arabistan’a silah satışını durdurmayacağını, çünkü bu yönde bir kararın ABD’nin çıkarına olmayacağını söyledi. Trump, konunun aydınlatılması için Ankara ve Riyad’la ortak çalıştıklarını açıkladı.
  • ABD Senatosu Dış İlişkiler Komitesi, ABD Başkanı Trump’ın, kendisinden haber alınamayan Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın durumu hakkında Magnitsky Yasası kapsamında harekete geçmesini talep etti; Beyaz Saray’ı Kaşıkçı’nın ortadan kaybolmasında rolü olan yabancı kişilere yönelik yaptırım uygulamaya çağırdı.  
  • ABD Savunma Bakanlığı, bir F-35 uçağının eğitim uçuşu sırasında yaptığı kazaya ilişkin hazırlanan kaza raporunun ardından geçici olarak tüm F-35 uçuşlarını durdurma kararı aldı.
  • ABD Birleşmiş Milletler Daimi Temsilcisi Nikki Haley’in görevden ayrılacağını açıklamasının ardından bu göreve getirileceği konuşulan ABD Başkanı Trump’ın kızı Ivana Trump, göreve gelecek kişinin kendisi olmayacağını söyledi
  • 2013-2017 yılları arasında ABD Enerji Bakanlığı görevinde bulunan Ernest Moniz, gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın durumunu gerekçe göstererek, Suudi Arabistan’ın 500 milyar dolarlık NEOM projesinin yönetim kurulundaki görevini askıya aldığını açıkladı.
  • Rusya, Batılı ülkelerin sorumsuzluğu sonucunda Suriye’de El Nusra’nın elinde bulunan kimyasal silahların üretiminde kullanılan zehirli maddelerin IŞİD’in eline geçtiğini belirtti.
  • Kremlin, Ukrayna Ortodoks Kilisesi’nin Moskova’daki Rus Ortodoks Kilisesi’nden ayrılma girişimine karşı çıkacağını açıkladı.
  • Avrupa Komisyonu Kıdemli Başkan Yardımcısı Frans Timmermans, Komisyon başkanlığına aday adaylığını açıkladı.
  • Pakistan Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, ülkenin ABD’nin İran yaptırımlarına karşı olduğu belirtildi, İslamabad’ın Tahran ile ticaretine devam edeceği vurgulandı.
  • İran dini lideri Ayetullah Ali Hamaney, yasama, yürütme ve yargı erklerinin başındaki isimlerle yaptığı toplantının ardından, ülkede çözülmeyecek sorun olmadığını ifade etti.
  • İran Genelkurmay Başkanı Muhammed Bakıri, İran düşmanlarının ülkeye “yumuşak savaş” açmış olduğunu, bu savaştan galip çıkacaklarını ifade etti.
  • Rusya Merkez Bankası, Rus ekonomisinin ABD dolarından bağımsızlaştırılması için üç ana yaklaşımdan oluşan bir strateji ortaya koydu.
  • Bir Rus kozmonot ile bir ABD’li astronotu Uluslararası Uzay İstasyonu’na taşımak üzere fırlatılan Soyuz roketi arıza yaptı. Mürettebat sağ olarak kurtulmayı başardı.
12 Ekim 2018
  • ABD ile Türkiye arasında diplomatik krize yol açan Rahip Andrew Brunson hakkında 3 yıl 1 ay 15 gün hapis cezası verildi. Brunson, yattığı süre göz önüne alınarak tahliye edildi; hakkındaki yurtdışı çıkış yasağı da kaldırıldı.
  • ABD Başkanı Donald Trump, Rahip Brunson’ın tahliyesinin ardından yayınladığı Twitter mesajında, kararın çıkması için çok çalıştıklarını, dualarının Brunson ile olduğunu ve kendisinin yakın zamanda ABD’ye döneceğini ifade etti.
  • ABD Başkanı Trump ile Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in, Paris’te 11 Kasım’da yapılacak 1. Dünya Savaşı anma etkinlikleri sırasında bir araya gelmelerinin planlandığı belirtildi.
  • Washington Post gazetesi, Ankara’nın elinde Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğu’nda öldürüldüğüne dair ses ve görüntü kaydının Türk hükümeti tarafından Amerikalı yetkililerle paylaşıldığını yazdı.
  • Avrupa Birliği (AB) Komisyonu Başkanı Jean-Claude Juncker, gelecek hafta Brüksel’de toplanacak Avrupa zirvesinde ya da kasım ayında düzenlenmesi planlanan benzeri bir zirvede, İngiltere ile Brexit konusunda anlaşmaya varılabileceğini belirtti.
  • Uluslararası Para Fonu (IMF) ile Dünya Bankası Grubu’nun yıllık toplantısının düzenlediği Endonezya’nın Devlet Başkanı Joko Widodo, ticaret geriliminin dünya ekonomisi için büyük risk yarattığını ve bu durumun 2008 krizinden daha büyük tehdit olduğunu belirtti.
  • ABD’nin İran Özel Temsilcisi Brian Hook’un Yeni Delhi’ye yapacağı ziyaret öncesi ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Hindistan’ın İran’dan petrol alımını sürdürmek yönündeki kararının ve Rusya’dan yapılması gündemde olan S-400 hava savunma sistemi alımının, iki ülke ilişkisi için sorun teşkil ettiği belirtildi.
  • Amerikan Ulusal Güvenliği İçin Yahudi Enstitüsü’nün (JINSA) yıllık toplantısında konuşan ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo, Washington’ın, Ortadoğu’nun tamamının İsrail gibi olmasını arzu ettiğini ifade etti.
  • Güney Kore Devlet Başkanı Moon Jae-in, Kuzey Kore lideri Kim Jong-un’un tüm nükleer silah, malzeme ve tesisleri yok edeceğini açıkladı.
  • Japonya Başbakanı Shinzo Abe’nin 25-27 Ekim tarihlerinde Çin’e resmi ziyarette bulunacağı açıklandı.
  • Fransa’da aşırı sağın lideri Marine Le Pen, ABD Başkanı Trump’ın kampanya stratejisti Steve Bannon ile çalışmaya hazır olduklarını açıkladı.
  • Dünya Bankası Grubu Başkanı Jim Yong Kim, ay sonunda Suudi Arabistan’da düzenlenecek yatırım konferansına katılmayacağını duyurdu.
  • Venezüela Devlet Başkanı Nicolas Maduro, ABD yönetimini kendisine suikast düzenlemeye çalışmakla suçladı.

13 Ekim 2018

  • ABD Başkanı Donald Trump, ABD ile Türkiye arasında diplomatik krize yol açan Rahip Andrew Brunson’u Beyaz Saray’da kabul edeceğini açıkladı. Rahip Brunson’un tahliyesi için, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’a teşekkür etti.
  • Kendisinden haber alınamayan Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı hakkında konuşan ABD Başkanı Trump, Suudi yetkililerle temas halinde olduklarını; Kaşıkçı’nın İstanbul konsolosluğunda öldürülmüş olması durumunda Suudi Arabistan’ın ağır yaptırımlara maruz kalacağını açıkladı. Trump, Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz ile görüşeceğini de söyledi.
  • Suriye devlet haber ajansı SANA, ABD’nin öncülüğündeki koalisyon güçlerinin Deyr ez Zor’da düzenlediği bombardımanda kullanımı yasak olan beyaz fosfor mühimmatı kullandığını iddia etti.
  • Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, ABD’nin Suriye’deki müttefikleriyle Fırat nehrinin doğusunda ayrı bir devlet kurmayı amaçladığı iddiasında bulundu.
  • Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, kendisi yönetimde bulunduğu sürece Müslüman Kardeşler örgütünün ülkede hiçbir siyasi rolünün olamayacağını söyledi.
  • Almanya İçişleri Bakanlığı, Danimarka, Avusturya ve Fransa sınırlarında geçici kontrollerin süresinin alt ay uzatılacağını ilan etti.
  • Birleşmiş Milletler, 47 üyesi bulunan İnsan Hakları Konseyi’nin 3 yıllık dönem için 18 yeni üyesini belirledi. Yeni üyeler 1 Ocak 2019’da göreve başlayacak.
  • Şanghay İşbirliği Örgütü (SCO) Başbakanlar Konseyi, Tacikistan’ın başkenti Duşanbe’de toplandı. Tacikistan Başbakanı Kokhir Rasulzoda, Rusya Başbakanı Dimitri Medvedev, Kazakistan Başbakanı Bakytzhan Sagintayev, Kırgızistan Başbakanı Mukhammedkaliy Abylgaziyev, Özbekistan Başbakanı Abdulla Aripov, Hindistan hükümeti ve konseyin gözlemci ülkelerinden temsilciler toplantında hazır bulundu.
  • Rus Ortodoks Kilisesi yaptığı açıklamada, bünyesinden ayrılmak isteyen Ukrayna Kilisesi’ne destek veren İstanbul Fener Rum Patrikhanesi’ne tepki gösterdi ve yanıtlarının sert olacağını belirtti. Konuya ilişkin açıklama yapan Kremlin Sözcüsü Dmitriy Peskov, Ukrayna’da yaşayan Rusların ve Rusça konuşan halkların çıkarlarını siyasi ve diplomatik yöntemlerle koruyacaklarını söyledi.
  • İran Devrim Muhafızları ile İran Kürdistan Demokratik Partisi’ne ait güçler arasında ülkenin güneybatısında bulunan Kirmanşah vilayetine bağlı Paveh kentinde çatışma çıktı.
  • Kanada Uluslararası Kalkınma Bakanlığı, Birleşmiş Milletler Filistinli Mültecilere Yardım Ajansı (UNRWA) aracılığıyla Filistinli mültecilere iki yıl süresince 50 milyon dolar destek vereceklerini, Right to Play International organizasyonu kanalıyla da Filistinli çocuklar için 12,5 milyon dolar yardımda bulunacaklarını duyurdu.

14 Ekim 2018

  • ABD Başkanı Donald Trump, serbest bırakılan Rahip Andrew Brunson’ı Beyaz Saray’da ağırladı. Trump, Türkiye ile ilişkilerin sıkıntılı bir dönemden geçtiğini fakat zamanla eskiye dönüleceğini umduğunu ifade etti.  
  • ABD Başkanı Trump, Savunma Bakanı James Mattis’in görevinden ayrılabileceğini ifade etti.
  • Almanya’nın Bavyera eyaletinde yapılan seçimlerde, sandık çıkış anketlerine göre, hiçbir parti tek başına hükümeti kurmak için gerekli oyu alamadı. İçişleri Bakanı Horst Seehofer’in lideri olduğu Hristiyan Sosyal Birlik Partisi (CSU) bir önceki seçime göre yüzde 12 oy kaybettiği seçimde yüzde 35 oy aldı ve tek başına hükümeti kuracak çoğunluğa ulaşamadı. Aşırı sağcı AfD yüzde 11 oy alarak ilk kez meclise girmeyi başardı. Sosyal Demokrat Parti (SPD) son seçimlere göre yüzde 10 oy kaybetti. Yeşiller Partisi ise geçen seçimlere göre oyunu yüzde 9,9 oranında artırdı.
  • Suudi Arabistan, kendisinden haber alınamayan Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı olayı nedeniyle başka ülkeler tarafından uygulanacak olası yaptırımlara misliyle karşılık verileceği açıkladı.
  • Suudi Arabistan Borsası, ABD Başkanı Trump’ın gazeteci Kaşıkçı’nın kaybolmasının arkasında Riyad’ın olması halinde bunun çok ağır sonuçları olacağını ifade etmesinin ardından bir günde yüzde 7 değer kaybetti.
  • İngiltere, Fransa ve Almanya ortak bir deklarasyon yayınladı ve Cemal Kaşıkçı’nın durumunun aydınlatılması için Ankara ve Riyad’a şeffaf soruşturma yürütülmesi çağrısında bulundu. Birleşmiş Milletler  Genel Sekreteri Antonio Guterres, Kaşıkçı’nın durumunun netleştirilmesinin gerekli olduğunu ifade etti.
  • İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ABD’nin nihai hedefinin İran’da rejim değişikliği olduğunu ifade etti.
  • İran Devrim Muhafızları, Suriye hükümeti talep ettiği sürece İran’ın ülkedeki askeri danışman olarak varlığını sürdüreceğini açıkladı.
  • ABD’nin Afganistan Özel Temsilcisi Zalmay Khalilzad’ın Taliban temsilcileriyle Katar’da görüştüğü bildirildi.
  • Afganistan’da iki ayrı bölgede Taliban tarafından yapılan saldırılarda 22 güvenlik görevlisi öldürüldü.
  • Afganistan ile Pakistan arasındaki tartışmalı sınır hattında- Durand Hattı- güvenlik güçleri arasında sıcak çatışma çıktığı bildirildi.
  • İran’ın Ahvaz kentinde geçen ay düzenlenen saldırıyla bağlantısı olduğu belirlenen bir ordu personeli tutuklandı.
  • ABD Dışişleri Bakanlığı, Washington’un Irak’ta Adil Abdül Mehdi tarafından kurulması beklenilen yeni hükümeti destekleyeceğini belirtti.
  • Ürdün ile Suriye’nin iki ülke arasındaki ana geçiş noktası Nesib Sınır Kapısı’nı açma konusunda anlaşmaya vardıkları belirtildi.
  • Suriye Dışişleri Bakanlığı, ABD öncülüğündeki koalisyon güçleri tarafından Deyr ez Zor’da düzenlenen hava saldırısında yasak beyaz fosfor mühimmatı kullandığını iddiasını Birleşmiş Milletler’e taşıdı ve konunun incelenmesini talep etti.
  • Nijerya’nın güneydoğusunda petrol boru hattında dün meydana gelen patlamalarda ölü sayısının 50’ye çıktığı kaydedildi.

15 Ekim 2018

  • ABD Başkanı Donald Trump kendisinden haber alınamayan Suudi gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın bağımsız hareket eden kimliği belirsiz kişilerce öldürülmüş olabileceğini düşündüğünü ifade etti. Trump, Suudi Arabistan Kralı Selman bin Abdulaziz ile konuyu görüştüğünü ve Kral Selman’ın Kaşıkçı’nın akıbeti ile alakalı bilgiye sahip olduklarına dair iddiaları kesin bir dille reddettiğini söyledi.
  • Suudi Arabistan Kralı Selman Bin Abdulaziz’in, gazeteci Cemal Kaşıkçı’nın durumuna ilişkin soruşturma açılması talimatı verdiği bildirildi. Türkiye Dışişleri’ne dayandırılan haberlerde konunun aydınlatılması için Suudi Arabistan’ın İstanbul Başkonsolosluğunda inceleme yapılacağı belirtiliyor. ABD Senatosu’nda, Riyad’a yönelik yaptırım kararı alınmasına ilişkin pozisyon kuvvetleniyor.
  • ABD ile Suudi Arabistan arasındaki Kaşıkçı gerilimi enerji piyasalarını olumsuz etkiledi. Petrol fiyatları artış eğilimine girdi. Brent petrolün varil fiyatı Asya piyasalarında 81,50 doların üzerine çıktı.
  • Washington ve Riyad’dan karşılıklı gelen sert açıklamaların ardından, Suudi Arabistan Borsası’nda (TASI) meydana gelen yüzde 7’ye yakın değer kaybını takiben uluslararası piyasalarda Suudi şirketleri yüzde 8 değer kaybı yaşadı. Riyal, ABD doları karşısında son iki yılın en sert düşüşünü yaşadı.
  • Bavyera seçimlerinde Hristiyan Sosyal Birlik Partisi’nin (CSU) 1962 yılından beri ilk kez eyalet parlamentosundaki çoğunluğunu kaybetmesi ve Sosyal Demokrat Parti’nin (SPD) de ciddi oy kaybetmesinin ardından, Almanya’da Şansölye Angela Merkel liderliğindeki üçlü koalisyon hükümetinin geleceği sorgulanmaya başlandı.
  • Macaristan’da Başbakan Victor Orban’ın 20 Haziran’da Parlamentodan geçirdiği sokakta yaşama yasağı uygulanmaya başlandı. Uygulama hem ülke hem de uluslararası kamuoyu tarafından tepkiyle karşılandı.
  • ABD Başkanı Trump, Çin’in ABD’deki 2016 başkanlık seçimlerine müdahale ettiğine ilişkin iddiasını yineledi.  Trump seçimlere müdahale hususunda Çin’in Rusya’dan daha tehlikeli olduğunu ifade etti.
  • Çin’in en büyük ticaret fuarı niteliğindeki Guangzhou Fuarı kapılarını açtı.
  • Çin, Beidou navigasyon sisteminin 39 ve 40. parçalarını başarıyla yörüngeye yolladı.
  • Güney Kore ile Kuzey Kore, iki ülkeyi birbirine bağlayan karayolu ve demiryolu hatlarını yeniden hayata geçirmeyi kararlaştırdı.
  • Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim, Rusya ile Türkiye arasında varılan Soçi mutabakatına cihadcı unsurların riayet etmemesi durumunda, İdlib’de savaşmaya hazır olduklarını, sonraki hedeflerinin Fırat’ın doğusu olacağını ifade etti. Muallim, Suriye’nin toprak bütünlüğünü sağlamanın temel hedefleri olduğunu söyledi.
  • Rusya ile Türkiye’nin İdlib’e ilişkin Soçi mutabakatı hakkında açıklama yapan El Nusra, silah bırakmayacağını ve Suriye hükümetine karşı cihadı devam ettireceğini açıkladı.
  • Suriye ile Ürdün arasında uzun süredir yürütülen müzakerelerin sonuç vermesinin ardından, 3 yıldır kapalı olan iki ülke sınırı açıldı. Şam yönetimi, Irak ile kapalı durumda bulunan sınırın açılması için de çalışma yürütüldüğünü açıkladı.
  • Suriye ile İsrail kontrolündeki Golan Tepeleri arasındaki sınır kapısı 4 yıl sonra yeniden açıldı.
  • Birleşmiş Milletler’in Yemen Koordinatörlüğü, ülkenin son yüzyılın en büyük kıtlık felaketi ile karşı karşıya olduğunu açıkladı.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.