Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Doğu Türkistan’dan yeni haberler: Toplama kamplarında Müslümanlar zorla çalıştırılıyor

Çin’in Doğu Türkistan’da yüz binlerce Müslümanı toplama kamplarında tuttuğu aylardır dillendiriliyor. Dünya medyasında konu kendisine sık sık yer bulabiliyorken Türkiye medyası suskun kalıyor. Yaptığımız çeviri haberlerin yanı sıra, Doğu Türkistan’daki vahim iddiaları Medyascope.tv olarak 18 Kasım’da Mehmet Volkan Kaşıkçı, 20 Kasım’da da Davip Brophy ile konuşmuştuk. Konuklarımız Çin’in, Müslüman azınlıkları “yeniden eğitim” adıyla kamplarda tuttuğunu, İslama dair her şeye rejimin şüpheyle yaklaştığını, hatta Çin’in Doğu Türkistan’ı gelecekte tüm ülkede uygulamaya koymayı planladığı “Sosyal Kredi Sistemi” için bir laboratuvar olarak kullandığını açık ve güvenilir kaynaklara referans vererek öne sürmüştü.

Fakat Çin tüm eleştirilere rağmen çizgisinde ısrarcı. Başta iddiaları reddeden Çin yönetimi sonrasında Sincan’daki kampların “aşırılıkçılıkla mücadele” ve “mesleki eğitim” amacıyla kurulduğunu savunmuştu.

New York Times’ta yayımlanan bir haber, bu sefer de kamplarda Müslümanların zorla çalıştırıldığını gündeme getiriyor.

Devlet televizyonunda yayınlanan görüntülerde tutuklular hem yoksulluktan ve geri kalmışlıktan kurtulmak için çalışıp para kazanan hem de aşırılıkçılıktan temizlenen fabrika işçileri olarak lanse ediliyor.

Ne var ki gittikçe artan kanıtlar, kamplarda bir zorla çalıştırma sisteminin kurulmakta olduğuna işaret ediyor. Bölgeden gelen tanıklıklar, uydu görüntüleri ve önceden ışığa çıkarılmamış resmi belgeler artan sayılarda tutuklunun kampların içinde kurulan yeni fabrikalara gönderildiğini gösteriyor. Görünüşe göre Doğu Türkistan, beş yıl önce kaldırılan “çalışma yoluyla yeniden eğitim” uygulamasının yeni bir versiyonuna ev sahipliği yapıyor.

New York Times’a konuşan ve mahkûm akrabalarıyla görüşen araştırmacı Mehmet Volkan Kaşıkçı, mahkûmların bu fabrikalarda bedavaya ya da çok düşük ücretler karşılığında çalıştırıldığını ifade ediyor.

Çin’in kamplara yaklaşan gazetecileri engellediği bilinen bir gerçek. Muhabirlerin ayrıca konuya dair röportajlar gerçekleştirmeleri de engelleniyor. Fakat komşu ülke Kazakistan’a kaçan Müslümanlardan içeriden bilgi edinmek mümkün.

Şincan’dan kaçan Kazaklara yardım eden Atayurt Kazak İnsan Hakları Örgütü kurucusu Serihzan Bilaş mahkûmların, yakınlarına kamplarda ideolojik “eğitimden” sonra çalışmak için fabrikalara gönderildiklerini söylediğini aktarıyor. Çoğunlukla tekstil işleri yaptırılan mahkûmlar, düşük ücretler ve zor çalışma koşulları yüzünden bu fabrikalara “kara fabrikalar” adını takmış. 

Mehmet Volkan Kaşıkçı mahkum yakınlarıyla röportajlar gerçekleştirmiş. Sofiya Tolibaykızı tutulduğu kamptan bir halı fabrikasına gönderilmiş; 37 yaşındaki Abil Amantay ise bir yıl önce bir kampa konmuş ve yakınlarına ayda 95 dolar karşılığında bir tekstil fabrikasında çalıştığını söylemiş. Petrol sondajı üzerine eğitim görmüş 25 yaşındaki Nural Razile ise bir yıl tutuklu kaldıktan sonra yine bir tekstil fabrikasına çalışmaya gönderilmiş.

Resmi kayıtlarda Sincan’da gelişen tekstil endüstrisine gereken işgücünün üç ana kaynaktan sağlanması öngörülüyor: Yoksullaşmış hane halkları, mahkûm/tutuklu yakınları ve son olarak mahkûmlar. Mahkûmların “mesleki eğitiminin” büyüyen tekstil ve giyim sektörü ile kombine edilebileceğinden bahsediliyor. Şirketlere işe alınan her işçi için 260 dolar teşvik verilmesi de plan dahilinde.

Devlet televizyonu yayınlarında fabrikalardan övgüyle söz ediliyor. Fabrikalar dik başlı, asi insanları medenileştiren kuruluşlar olarak gösteriliyor.

Geçen ay Xinjiang Daily gazetesinde çıkan bir haberde, “Eğitim onları ‘göçebelerden’ yetenekli mucizelere dönüştürecek. Eğitim ve öğretim onları topluma yararlı ‘modern insanlar’ yapacak” ifadeleri yer aldı.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.