Haber: Özgür Özdemir & Okan Yücel
Koronavirüs salgınıyla beraber grip aşısının nasıl uygulanacağı da merak edilen bir konu haline geldi. Türkiye’de şu an itibarıyla yaklaşık 1 milyon 350 bin grip aşısı bulunurken bu aşının kimlere, hangi süreçler sonucunda uygulanacağı da netlik kazandı.
Önceki yıllardan farklı olarak bu sene, isteyen herkes eczanelerden grip aşısı satın alamayacak. Grip aşısı, risk grubu yüksek olan insanlara yapılacak. Aşıyı yaptırmak isteyen kişilerin şu aşamaları takip etmesi gerekecek:
1) Aşı olmak isteyen kişi ilk olarak https://enabiz.gov.tr/ internet sitesi üzerinden gerekli işlemleri yaparak yüksek risk grubuna dahil olup olmadığını öğrenecek. Örneğin yüksek risk grubunda kabul edilmeyen kişiler şöyle bir uyarıyla karşılaşacak ve grip aşısı yaptıramayacak.
2) E-nabız onayının ardından kişi aile hekimine gidecek.
3) Aile hekimi kişinin aşı olabileceğine dair e-reçete hazırlayacak.
4) E-reçete sistemi üzerinden onay alan kişi bu reçete ile eczaneye gidecek.
5) Eczane depodan grip aşısını getirtecek ve vatandaşa teslim edecek.
6) Vatandaş aldığı aşıyı yaptırmak için yeniden aile hekimine gidecek.
Sağlık Bakanlığı: “Manuel yazılan reçeteler işleme alınmayacak”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Sağlık Bakanlığı da bugün sürece ilişkin bir duyuru yaptı. Açıklamada şu ifadelere yer verildi:
“Bakanlığımız, geçmiş yıllarda olduğundan daha fazla influenza (grip) aşısı temin etmek üzere bağlantılarını sağlamış durumdadır. Ancak tüm dünyada üretim kapasitesinin sınırlı olması nedeniyle belli bir zaman diliminde peyderpey temin edilmektedir. Bu nedenle belirlenen risk grupları ağırlık derecesine göre sıralanarak kademeli bir şekilde aşı yapılması öngörülmüştür.
1. Vatandaşlarımız risk durumlarını e-nabız sistemi üzerinden öğrenebileceklerdir.
2. İlgili aşı, hekimler tarafından sadece Reçetem Sistemi üzerinden yazılacaktır. Manuel yazılan reçeteler işleme alınmayacaktır.
3. İlgili aşı yalnızca serbest eczanelerce temin edilecektir. Eczanenin Reçetem Sistemi’ne reçeteyi girmesi ile İlaç Takip Sistemi’nde (İTS) aşı temin hakkı oluşturulacaktır.”
Eczacıların belirttiğine göre kalp rahatsızlıkları, şeker hastalığı, kolesterol yüksekliği, baypas ameliyatı gibi sağlık sorunlarından muzdarip olan vatandaşlar e-nabız sisteminde “yüksek risk grubu” olarak gözükecek. Önceki yıllarda 65 yaş üstü olan ve kronik rahatsızlığı bulunan insanların grip aşılarının ücreti devlet tarafından karşılanırken bu kriterlere sahip olmayan insanlar ise belirli bir ücret karşılığında grip aşısını eczanelerden satın alabiliyorlardı. Grip aşısının fiyatı bu yıl da geçen seneki gibi 72,64 Türk Lirası olarak belirlendi.
“E-nabız onaylamadan kimseye grip aşısı yapılamayacak”
Medyascope’a konuşan eczacılar, getirilen aşı sayısının kısıtlı olmasından ötürü uygulamanın verimli olacağını düşündüklerini belirtti. Ancak Ankara Kızılay’daki bir eczanenin sahibi Sema Demir ise uygulamanın sorunlara yol açabileceğini söyledi ve kendi yaşadıkları üzerinden örnek verdi.
“Astım hastası olmama rağmen e-nabız’dan onay alamadım”
Eczacı Sema Demir, sistemde yaşadığı sorunu şöyle anlattı: “Ben şu an astım ve tansiyon hastası olmama rağmen e-nabız sisteminde risk grubu olarak gözükmüyorum. Dolayısıyla ben grip aşısı olamayacağım. Aslında her sene düzenli olarak grip aşısı olurdum.”
“Aşı karneye bağlandı”
Grip aşısına olan talebin önceki yıllara göre oldukça yüksek olduğunun altını çizen Demir, “Günde yüz kişi bize grip aşısı soruyor. 1 Eylül’den beri böyleydi. 15 Ekim’e kadar sormayın demiştik. Şimdi ‘Hani 15 Ekim’de gelecekti?’ diye soruyorlar. Ancak artık grip aşısı satmak bizim elimizde değil. Aşı karneye bağlandı. Bu yöntemle insanlara ‘Aşı olmayın’ deniyor. Biz de prosedürlerin altında eziliyoruz” diye konuştu.
“Aşı kriterleri daha net ortaya konulmalı”
Konuya ilişkin İstanbul Aile Hekimleri Derneği (İSTAHED) de açıklama yaptı. Uygulamanın aile sağlığı merkezlerine gereksiz başvuruyu ve bulaş ihtimalini azaltacak nitelikte olmadığına değinilen açıklamada, aşı kriterlerinin daha net ortaya konması gerektiği vurgulandı. Açıklamada şöyle denildi:
“Uygulamada da bu kriterlerin hekimlerin reçete yazarken kullandığı e-reçete sistemine entegre edildiği anlaşılmaktadır. Ne var ki bugün itibarıyla sistemlerimizde gördüğümüz uygulama sadece Sağlık Bakanlığı tarafından belirlenen aşıya uygunluk kriterlerinin sisteme entegre edilmesinden ibaret. Hekimler hastasının aşı için uygun olup olmadığını ancak karşısına ilgili mesaj çıkınca anlayabiliyor.”
“Aşı uygulanma algoritması kargaşaya neden olabilir”
“Konuyla ilgili olarak daha önce yaptığımız açıklamada, aşıya ulaşım ve aşı uygulanma algoritmasının kargaşaya ve koranavirüs bulaşımını artıran temaslara yol açmaması, hekim-eczane ve vatandaş arasında gerginliklere mahal vermeyecek netlikte ve basitlikte olması gerekmektedir, demiştik. Mevcut uygulama ile bu amaç yeterince hasıl olmamaktadır.”
İSTAHED konuyla ilgili daha önce yaptığı açıklamada Sağlık Bakanlığı’na, Sağlık Bakanlığı Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu’na (TİTCK) ve Sosyal Güvenlik Kurumu’na (SGK) yolladıkları yazı ile “Risk gruplarındaki kişilerin raporlu ilaçlarda olduğu gibi reçeteye gereksinim olmadan e-nabız’dan alınacak bir kodla aşılarını eczanelerden temin edebilmeleri, aşılarını yaptırmak için de randevuyla aile hekimlerine başvurmaları” şeklinde düzenleme taleplerini ilettiklerini belirtmişti.
