İngiltere’nin Avrupa Birliği (AB) ile bağları, ülkeyi neredeyse ortadan ikiye bölen referandumdan tam dört yıl, 27 hafta ve iki gün sonra sona erdi. İngiltere, 1 Ocak Cuma günü Türkiye saati ile 02:00’de, AB’den resmen ayrıldı. İngiltere Başbakanı Boris Johnson ise yeni yıl mesajında Brexit’i görmezden geldi ve “2020’nin acımasızlığı” diye nitelediği koronavirüs salgınına vurgu yaptı.
İngiltere, 31 Ocak 2020’de elveda dediği AB’den 11 aylık geçiş süreci sonunda resmen ayrıldı. Türkiye saati ile gece 02.00’de, 27 ülkeli AB ve İngiltere arasında ticari, hukuki ve güvenliğe ilişkin yeni düzenlemeler yürürlüğe girdi.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson ile AB yetkililerinin geçen hafta imzalanan Serbest Ticaret Anlaşmasında vardıkları uzlaşma ile birçok kesimi ekonomik olarak zorlayacak vergiler devre dışı bırakılırken AB ile İngiltere ilişkilerinde seyahatten göçe, ticaretten çalışma yasalarına dek birçok ciddi değişikliğin gerçekleşmesi bekleniyor.
Örneğin, İngiltere hükümetinin en önemli kaygılarından bir tanesi, İngiltere merkezli bazı nakliye firmalarının limanlarda yaşayabileceği gecikmeler. İngiltere’de Manş Denizi’ne geçiş noktası olarak önem kazanan Dover’de uzun tır kuyruklarının yaşanabileceği ihtimaline yönelik korkular serbest ticaret anlaşması ile birlikte hafiflemiş olsa da gümrük yasalarındaki durum halen belirsizliğini koruyor.
1 Ocak tarihiyle birlikte devreye giren değişiklikler neler?
- İngiltere ve AB ülkeleri arasındaki serbest dolaşım sona erdi. Bunun yerine, Birleşik Krallık’ta puana dayalı bir göçmenlik sistemi devreye girdi.
- İngiltere’ye yerleşmek isteyen AB vatandaşları da herkese uygulanan puan bazlı göçmenlik sistemine tabi tutulacak.
- İngiltere vatandaşları AB ülkelerinde 90 günden fazla kalmak istedikleri takdirde vize almaları gerekecek.
- Avrupa ülkelerinden İngiltere’ye geri dönenlerin 42 litre bira, 18 litre şarap, 4 litre damıtılmış içki ve 200 paket sigara kadar vergisiz alışveriş yapma hakkı bulunuyor.
- İngiliz polisi, AB’nin suç, parmak izi ve aranan suçlular ile ilgili veritabanlarına anlık erişim sağlayamayacak.
- İngiltere, İskoçya ve Galler’de ticaret ile uğraşanların AB ülkelerinde iş yaparken daha fazla belge ibraz etmeleri gerekecek.
Politikacılar Brexit’in fiilen sona ermesinin ardından hangi açıklamalarda bulundu?
Brexit’in fiilen sona ermesinin ardından Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, İngiltere’nin “dost ve müttefik” olarak kalacağını dile getirirken, İskoçya Başbakanı Nicola Sturgeon ise paylaştığı tweette, “İskoçya yakında geri dönecek. Işığı açık tutun” diyerek Avrupa’ya seslendi. Birleşik Krallık Bağımsızlık Partisi (UKİP) eski lideri Nigel Farage ise Brexit’in bir dönüm noktası olduğunu belirterek “25 yıl önce hepsi bana güldüler, şimdi gülmüyorlar. Bağımsız bir Birleşik Krallık’ı kutluyorum, şerefe!” dedi.
Dünden bugüne Brexit süreci
İngiltere’nin AB’den ayrılmasına giden yolda The Guardian gazetesinin derlediği bazı önemli tarihler şöyle:
- 15 Mayıs 2012: Brexit kelimesi literatüre dahil oldu
British Influence (İngiliz Etkisi) Başkanı Peter Wilding, İngiltere’nin AB’den ayrılışı için Britanya’nın (Birleşik Krallık) ilk iki harfi (Br) ile exit (çıkış) kelimesinin birleşmesinden oluşan “Brexit” kelimesinin kullanılmasını önerdi.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
- 23 Haziran 2016: İngiltere, AB’den ayrılmayı seçti
Brexit için yapılan referandumda halk yüzde 52 ile AB’den ayrılmayı tercih etti. İngiltere ve Galler’deki seçmenlerin büyük bir kısmı AB’den ayrılmayı tercih ederken İskoçya ve Kuzey İrlanda’daki seçmenler büyük oranda AB’de kalmak için oy kullandı.
- 13 Temmuz 2016: Theresa May başbakan oldu
11 Temmuz’da Muhafazakâr Parti içindeki liderlik yarışını kazanan Theresa May, iki gün sonra ülkenin yeni başbakanı oldu ve ilk konuşmasında, “Brexit, Brexit demektir ve biz de bunu başarıyla gerçekleştireceğiz” dedi.
- 29 Mart 2017: Theresa May Brexit sürecini resmen başlattı
Avrupa Konseyi Başkanı Donald Tusk’a bir mektup gönderen May, birlikten ayrılma prosedürlerini içeren 50. maddenin yürürlüğe sokulmasını istedi.
- 18 Nisan 2017: Theresa May’den erken seçim teklifi
May, “Brexit sabotajcılarını ezmek” için 2017 yılının haziran ayında erken seçim yapılması teklifinde bulundu.
- 8 Haziran 2017: Muhafazakâr Parti seçimlerde çoğunluğu kaybetti
Muhafazakâr Parti, seçimlerden sonra 13 sandalye ve Avam Kamarası’ndaki çoğunluğu kaybetti. İktidarda kalmak için Kuzey İrlandalı Demokratik Birlik Partisi ile ittifak yapmak zorunda kaldı.
- 25 Kasım 2018: İngiltere ve AB çıkış şartları üzerinde anlaştı
Brüksel’de gerçekleştirilen zirvede 27 üye ülke anlaşmayı imzaladı ve anlaşmanın yürürlüğe girme süreci, İngiltere ve AB üyesi ülkelerin parlamento onayına bırakıldı.
- İngiltere Parlamentosu, 2019 yılının 15 Ocak, 12 Mart ve 29 Mart tarihlerinde Brexit anlaşmasını reddetti.
Hükümet, Brexit anlaşmasıyla ilgili ilk oylamayı 202’ye karşı 432 oyla kaybederken ikinci oylamayı 149 oy farkla ve üçüncü oylamayı da 58 oy farkla kaybetti.
- 23 Temmuz 2019: Boris Johnson Muhafazakâr Parti’nin lideri olarak seçildi
- 19 Ekim 2019: Brexit’in ertelenmesi kararı
Johnson, AB’ye mektup yazarak Brexit sürecinin 31 Ocak’a ertelenmesini istemek zorunda kaldı.
- 29 Ekim 2019: Erken seçim kararı
Boris Johnson, Brexit sürecinde elini güçlendirmek için yeni bir seçim yapılmasına yönelik kararını onaylattı.
- 12 Aralık 2019: Muhafazakâr Parti tek başına iktidar
Muhafazakâr Parti, Boris Johnson liderliğinde parlamentoda 80 koltuk elde ederek tek başına iktidar oldu. İskoçya ve Kuzey İrlanda’daki seçmenlerin, oylamada Brexit karşıtı bir tutum sergilediği gözlemlendi.
- 31 Ocak 2020: İngiltere, AB’den ayrıldı
23 Ocak’ta İngiltere’nin AB’den ayrılmasını sağlayacak yasanın parlamentodan geçerek yasalaşmasının ardından ülke, 1973 yılından bu yana üye olduğu AB’den ayrıldı. Böylece İngiltere ve AB arasında 31 Aralık 2020’de sona erecek 11 aylık geçiş süreci başlamış oldu.
- 5 Haziran 2020: Görüşmeler çıkmazda
- AB Brexit Başmüzakerecisi Michel Barnier, 2 Mart’ta başlayan ilk resmi ticaret görüşmelerin balıkçılık, ticaret, temel hakların korunması ve gelecekteki ilişkilerin akıbeti konusunda tıkandığını ve görüşmelere ara verildiğini söyledi.
- 1 Ekim 2020: AB’den hukuki süreç
AB, Brexit anlaşmasının bazı maddelerini değiştirecek İngiltere’ye karşı hukuki bir süreç başlattı.
- 25 Kasım 2020: AB’den “Anlaşmasız bir ayrılık olabilir” uyarısı
AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, “AB, anlaşma olmaması durumuna hazırlıklı” diyerek İngiltere’nin birliğin tam üyesi olmakla değerli bir ortak olmak arasındaki farkı anlaması gerektiğini söyledi.
- 24 Aralık 2020: Brexit anlaşması tamamlandı
14 Aralık’ta, “Brexit’te bu hafta anlaşma sağlanabilir” açıklamasının yapılmasının ardından, 23 Aralık’ta taraflar taslak metinde anlaştı ve 24 Aralık günü Serbest Ticaret Anlaşması imzalandı.
