Levent Köker ile Hukuk ve Demokrasi (35): Kalıcılaşan OHAL ve yargının, özellikle de AYM’nin katkısı

İki yıl boyunca devam eden Olağanüstü Hal (OHAL) döneminde alınan kararların ve uygulamaların şöyle bir sonucu oldu. OHAL döneminde Kanun Hükmünde Kararname’lerle (KHK) yönetilme pratiği yaygınlaştı ve buradan Cumhurbaşkanlığı kararnameleriyle, hatta Cumhurbaşkanlığı kararlarıyla yönetilme tarzına geçiş kolaylaştı. Buna bir de OHAL KHK’larının kanunlaştırılması eklenince, “OHAL şeklen uzatılmadı ama kalıcı hale geldi” sonucuna varmak hiç de yanıltıcı değil. Bu kalıcılığı anlamak için, OHAL uygulamalarını üç yıl süreyle uzatan 7145 sayılı kanunun öngördüğü üç yıllık sürenin bu ay sonundan itibaren bir ya da üç yıl süreyle uzatılmak istenmesini de göz önüne alabiliriz. Ama, daha da önemli olarak, Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) ve idari yargının “geçici” ve “OHAL ilanını gerektiren sebeblerle sınırlı” olması gereken OHAL uygulamalarını bir yandan denetim dışında bırakmaları, diğer yandan, hukukun en biçimsel yorumuna ve en teknik detaylarına müracaatla varlıklarını sürdürmelerine zemin hazırlamaları gibi hususları da vurgulamak gerekir. Örneğin AYM’nin, kamu görevinden çıkarılmalarla ilgili olarak, kişilerin “masum” olmaları halinde bile kamu görevinden çıkarılmalarını hukuka uygun sayma sonucunu doğuran yaklaşımı. Buna göre, terör örgütü mensubiyeti (veya üyeliği) için mahkeme kararı gerekirken, kişilerin kamu görevinden ebediyen çıkarılmaları sonucunu doğuran “irtibat ve iltisak” kavramları idari takdir konusudur. Böylece kişi masum olabilir ama bir daha çalıştırılmamak üzere kamu görevinden ihraç edilebilir. Bu durumun ağır hak ihlallerine neden olduğu açıktır ve süreç içinde hepsi yargı kararlarıyla tescil edilecektir. Bunu öngörmek zor değil. Sorun, OHAL’de dahi izin verilmemesi gereken keyfiliğin, çok uzun zaman dilimlerine yayılan mahkeme kararlarından önce ortadan kaldırılmasını sağlamaktır ve bunun için yargı düzeyinde de yapılacak çok iş olduğu görülmektedir.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.