Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Kabil’deki makyaj sanatçısı kadın: “Benim gibi kadınlar Taliban’ın hedefinde, artık tek düşünebildiğim hayatta kalabilmek”

Taliban’ın Afganistan’ın başkenti Kabil’i kontrol altına aldığı gün, güzellik salonlarının önünde gelinlik giyen kadınları gösteren reklam afişleri boyandı ve şehirdeki güzellik salonları kapatıldı. Bazı işletmeler yakında yeniden hizmet vereceklerini söylerken bazıları gelecekleri için hâlâ endişeli. Taliban’dan saklanan makyaj sanatçısı Afsoon*, güzellik endüstrisinin Afgan kadınları için ne kadar önemli olduğunu ve 15 Ağustos’tan bu yana yaşadıklarını BBC‘ye anlattı.

Dari tabiri takaan khordum“un tam anlamını diğer dillere çevirmek zordur. Kabaca, sizi özünden sarsan ve sonraki süreçte sonsuza dek değişeceğiniz nadir yaşanan bir olayı tanımlar. Hayatınızın merkezinde yer alan birinin ölümü gibi. Afsoon, takaan hissini ilk kez 15 Ağustos 2021’de yaşadı.

Afsoon, Taliban’ın Kabil’i ele geçirdiği pazar günü saat 10.00’da, çalıştığı güzellik salonundaki bir meslektaşının telefonuyla uyandı. Afsoon işyerinde hayatının en mutlu anlarını yaşıyordu, taze şampuan ve oje kokusu, saç kurutma makinesinin gürültüsüne ve gevezeliğe karışıyordu. 

Kapatıyoruz, her şey bitti” 

Afsoon’un iş arkadaşı, “Bugün gelme, kapatıyoruz, her şey bitti” dedi. Yatakta doğrulup oturan Afsoon telefonunu kontrol etti. Arkadaşlarından ve ailesinden gelen düzinelerce mesajı ve ardından yüzlerce sosyal medya gönderisini tararken başparmağı telefonunun ekranında bir aşağı bir yukarı hareket etti. Bir korku seli onu öyle şiddetle çarptı ki donakaldı, kendini hasta hissetti. 

Mesajların hepsi aynıydı: “Taliban Afganistan’ın başkenti Kabil’e girdi.” 16 gün içinde Batılı askerler ve diplomatlar ülkeden çekildi. “Bitti” diye tekrarladı kendi kendine. Artık saklanma zamanıydı.

Afsoon 20’li yaşlarının ortasında. Kendini modern bir Afgan kadını olarak görüyor. Sosyal medyayı, filmleri seviyor, araba kullanabiliyor ve kariyer hedefleri var. Afsoon, doğduğu 90’lı yıllarda Taliban’ın ülkesinde güzellik salonlarını ilk kez yasakladığı zamanı hatırlamıyor ama güzellik salonlarının hayatın bir parçası olduğu bir Afganistan’da büyüdü. 

2001’de Taliban’ı deviren ABD liderliğindeki işgalden bu yana geçen 20 yılda, ülkenin diğer bölgelerinde de yüzlerce olmak üzere yalnızca Kabil’de 200’den fazla güzellik salonu açıldı. Bir genç olarak, göz alıcı görünümler için dergilere ve sosyal medyaya göz atardı ve ailesindeki kadınlarla birlikte salonları ziyaret ederdi. O, dünyaya dair her şeyi seviyordu. Rengârenk tırnakları, nemli, ışıltılı makyajlı bir yüze kirpikleri çerçevelemek için dumanlı, sürmeli göz kalemleri kullanan makyaj sanatçılarını, gösterişli fönleri ve havalı uzun saç modelleri. Sonunda Afsoon, başarılı bir makyaj sanatçısı olarak güzellik merkezlerinden birinde çalışma hayalini gerçekleştirdi. 

“Kadınların özgür olabileceği ve parlayabileceği alanlar yaratmak istemiştim”

Kabil’deki tüm güzellik salonları gibi, Afsoon’un salonunun pencereleri de göz alıcı ve zarif kadınların posterleri ile kaplanmıştı. Posterler, Kabil’in erkek egemen sokaklarında dolaşan birinin Afsoon’un salonunun kadınların olduğu alanını göremediği anlamına geliyordu. 

Salonda genelde bir düzineden fazla kadın olurdu. Müşteriler, doktorlardan gazetecilere, şarkıcılardan ve televizyon yıldızlarından büyük günlerine hazırlanan gelinlere ve anneleriyle kıkırdayan genç kızlara kadar çeşitlilik gösterirdi. 

Bayram gibi zamanlarda salon o kadar dolu olurdu ki randevu almak günler sürerdi. “Kadınları seviyorum. Çalışmak ve kadınların özgür olabileceği ve parlayabileceği alanlar inşa etmek istemiştim. Erkeklerden uzak bir yerde rahatlayabiliriz” diyen Afsoon’un yıllarca süren yoğun çabası, 15 Ağustos Pazar günü, Taliban’ın Kabil’deki başkanlık sarayının kontrolünü ele geçirmesiyle bir günde hiç oldu.

“Güzellik endüstrisindeki kadınlar hedefte”

Kabil’de saat gece yarısına yaklaşıyor ve Afsoon bize telefonda alçak ses ile konuşuyor. Açıkça korkuyor. Afsoon, o pazar günü evinden ayrıldı ve güvenli bir ev buldu, “Güzellik endüstrisindeki kadınlar, özellikle benim gibi görünür ve halka açık olanlar hedefte” diyor. 

Arkadaşının ona işe gelmemesini söylediği telefon görüşmesinden sonra, Afsoon, güzellik merkezlerindeki bir posterin korkmuş Kabil sakinleri tarafından boyandığını duydu. Afsoon’un bir arkadaşı, Taliban’ı yatıştırmak ve güzellik işleriyle uğraşan kız arkadaşlarına dikkat çekmemek için bazı modellerin posterlerini kendisi boyadı. “Örtülü olmayan yüzleri veya posterlerdeki kadınların boyunlarını görmek istemiyorlar. Bir kadının dikkat çekmemesi gerektiğine dair inançlarında her zaman çok net oldular” diyor Afsoon.

Afsoon’un Kabil’den uzakta bir yere uçmak için bir davetiyesi ya da başka herhangi bir şeyi yok. 

“Hayatta kalmak düşünebildiğim tek şey, her saniye Taliban gelecekmiş gibi hissediyorum.”

Güzellik merkezinde aldıkları son ödeme 24 Ağustos’ta idi. Daha fazla ödeme alamayacaklar. Salon kapandı ve artık işe dönemeyecekler. Afsoon, gelecek hakkında konuşamadığını söylüyor. Sırada ne var, emin değil. Şimdi nasıl giyineceğini, hatta ne zaman dışarı çıkacağını hiç düşünmemiş.

Hayal ettiği gelecek, siyah boya ile boyandı ve o ne zaman iyileşeceğini bilmediği bir şokun ortasında: “Hayatta kalmak düşünebildiğim tek şey. Her saniye Taliban gelecekmiş gibi hissediyorum.”

(*) Güvenlik nedeniyle müstear isim kullanılmıştır.

Derleyen: Emine Bıçakcı

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.