NewsLabTurkey Research Hub, “Yankı Odaları: Türkiye’nin Gazeteci Mahallelerine Twitter Üzerinden Bir Bakış” başlıklı raporunda, Twitter’daki gazeteci mahallelerini ve gazetecilerin iletişim akışındaki farklı rollerini keşfediyor.
NewsLabTurkey Research Hub Direktörü Dr. Sarphan Uzunoğlu ve NewsLabTurkey Araştırma Asistanı Hazal Sena Karaca’nın imzasını taşıyan rapor, medya alanındaki kutuplaşmanın, ana akım ve alternatif medyada farklı pozisyonlarda çalışan 100 gazetecinin ilişkili oldukları hesaplar ve etkileşimleri üzerinden haritalandırılmasıyla hazırlandı.
Rapor, birbirlerini takip etme-etmeme ilişkisi bağlamında gazetecilerin dört farklı gruba ayrıldığını gösteriyor.
Raporda bu durum şöyle ifade ediliyor:
“Sol-demokrat gazetecilerle merkez olarak adlandırdığımız alandaki gazeteciler arasındaki iç içe geçmişliği, Türkiye’deki 2016 sonrası medya düzeninin yeniden kurulumu aşamasında geçmişin merkez ideolojiye yakın figürlerinin merkezden çevreye kayması, hatta yer yer sol demokrat basında roller alması gibi yeni ilişkilenmelerle açıklamak mümkün. Fakat sol-demokrat medya geleneği ile sağ-muhafazakârlar arasında özellikle takip ilişkisi bakımından geçişliliğin bu derece limitli olması bize polarizasyon etkisinin bu iki alanda belirgin olduğunu gösteriyor.”
Gazetecilerin kendi içlerinde oluşturduğu ağda farklı grupları birbirine bağlama rolü üstlenen aktörlerin başında Abdurrahman Dilipak var. Dilipak’ı izleyen gazeteciler İsmail Saymaz, Barış Terkoğlu ve Kemal Can.
Gazetecilerin her birinin son 2000 tweetinin yorum, retweet ve beğeniler dahilinde incelenmesiyle elde edilen harita ise şöyle:
Rapora göre, gazetelerinin ağ içerisindeki konumlarını incelendiğinde ise benzer şekilde yayın politikaları ekseninde meydana gelen bir gruplaşma söz konusu.
Raporda öne çıkan sonuçlar şöyle:
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
- Türkiye’nin 2016 sonrası medya ortamındaki radikal kırılma, geçmişin merkez figürleri olan muhafazakâr demokrat ya da liberal demokrat gazetecilerle ulusalcı ve sol-demokrat kesimler arasında karşılıklı takipleşmeye dayalı bir yakınlaşma yaratmışa benziyor.
- Gazetecilerin birbirlerini takip etme durumları göz önüne alındığında, sağ-muhafazakâr gazetecilerin oluşturduğu mahalleyle sol-demokrat kesimlerin oluşturduğu mahalle arasında bir kutuplaşma olduğu görülüyor.
- Türkiye’de merkez medya diye bir şeyden bahsetmek güç. Her mahallenin diğer mahallede de sesi duyulan bazı kanaat önderleri ya da popüler figürleri var; ama kendi aralarında merkezi arz eden ve diğer gruplardan görece bağımsız bir kategoriden bahsetmek zor.
- Geçmişte merkez medyada aynı grupta çalışmış gazeteciler farklı siyasal eğilimlerdeki gazetelere geçmiş olsalar da bir kısmı birbirini takip etmeye devam ettiğinden, geçmişin merkez medya denen kuruluşlarında çalışan gazeteciler, oluşan ağ haritasının daha merkezinde bir yerde yer alıyor.
- Fox Haber’in sabah ve akşam bültenlerindeki sunumlarıyla fenomenleşen İsmail Küçükkaya ve Fatih Portakal, ağ haritasının da merkeze yakın noktalarında yer alıyor.
- Tıpkı gazeteciler gibi gazetelerin sosyal hesapları da etkileşimleri bakımından incelendiğinde belirli mahallelerden etkileşim alıyor, belirli mahallelerle etkileşime giriyor. Örneğin DW Türkçe, Duvar, Diken gibi yayınlar bir gruptayken, Star, Akşam, Takvim, Yeni Şafak gibi yayınlar bir başka grupta karşımıza çıkıyor.
- Barış Terkoğlu, Kemal Can, İsmail Saymaz ve Hüsnü Mahalli gibi isimler farklı mahallelerle etkileşim kurma ya da farklı mahallelerden etkileşim alma özellikleriyle öne çıkıyor.
- Takip temelli analizimize göre diğer gazetecilere en hızlı erişebilme potansiyeline sahip hesap Saygı Öztürk’e ait. Onu Barış Terkoğlu, Kemal Can, İsmail Saymaz ve Abdurrahman Dilipak’ın hesapları izliyor.
- Soner Yalçın ve Nihat Genç gibi aldıkları siyasi ve sosyal politikalara ilişkin duruşlarıyla benzer mecralarda yazan isimlerden farklılaşan gazeteciler, ağ haritasında da oluşan mahallelerin dışında kalıyor.
