“Mülteci çocukların bir potansiyeli, güçleri ve katılım hakkı var. Kilometrelerce yolları yürüdüler, geldiler ve burada yaşıyorlar. Bu çocuklar da hepimiz gibi yaşamın eşit ortakları ve onların sesini duymaya ihtiyacımız var. Mültecilerin özgürlüğü, iyiliği hepimizi özgürleştirecek. Dolayısı ile bu hayatı çocukları da katarak, birlikte kuracağız.”
Yollarda’nın 29. bölümünde Begüm Başdaş, FİSA Çocuk Hakları Merkezi’nden çocuk gelişimi uzmanı Ezgi Koman ve Mültecilerle Dayanışma Derneği avukatı Gizem Öykü Başkaya ile Türkiye’de yok sayılan mülteci çocukların özellikle eğitime erişimde karşılaştıkları engeller, yaşadıkları hak ihlalleri ve ayrımcılık hakkında konuştu.
Türkiye’de çocuk olmanın zorluklarının altını çizen Ezgi Koman, “Türkiye, çocukların hak ve özgürlüklerinin ihlal edildiği, bu hak ve özgürlüklerin korunması için önleyici ve koruyucu mekanizmaların hayata geçirilmediği bir ülke. Mülteci çocukların göç ettikten sonra ne yaşayacağı nasıl bir ülkeye gittiği ile çok ilgili. Bir ülkede çocuk koruma mekanizması işliyorsa, o çocuklar birtakım ihlallere karşı daha güvende olabiliyorlar. Ama o ülkede çocuklar zaten şiddete maruz kalıyorsa, çocuk işçiliği, istismar, çocuk evlilikleri, yoksulluk varsa mülteci çocuklar bunu çok derin bir şekilde yaşıyorlar. İşte ne yazık ki Türkiye böyle bir ülke” dedi.
Genel olarak mültecilerin geçicilik ve belirsizlik durumunun mülteci çocukların da iyilik halini etkilediğini anlatan avukat Gizem Öykü Başkaya, çocukların Türkiye’de kayıt ve statü problemi ile karşı karşıya olduğunu söyledi ve “Bu tam olarak bir var olma hali, çocuğun ve ebeveynlerin var olma halini kabul etmek. Sen buradasın, yaşıyorsun ve belli haklara sahip bir varlıksın, insansın deme hali. Ama biz tam da burada, tam da ilk adımda çok ciddi problemler yaşıyoruz” diye konuştu.
Çocuk gelişimi uzmanı Ezgi Koman, 2012’den 2016’da yayımlanan KHK ile kapatılana kadar kurucuları arasında yer aldığı Gündem Çocuk Derneği’nin Çocuk Hakları Merkezi’nin koordinatörlüğünü yaptı. Öncesinde Uluslararası Af Örgütü Türkiye Şubesi Çocuk Hakları Koordinatörlüğünü yürüttü. Ezgi, Türkiye’de çocuk haklarının sistematik izlenmesi, raporlanması konusunda çok kıymetli çalışmalar gerçekleştiriyor. 2018 yılından beri kurucuları arasında yer aldığı FİSA Çocuk Hakları Merkezi’nde çalışıyor. Ayrıca, Yeni Yaşam gazetesinde çocuk haklarıyla ilgili haftalık köşe yazısı yazıyor.
Avukat Gizem Öykü Başkaya, Dokuz Eylül Üniversitesi Hukuk Fakültesi’nden mezun oldu. İzmir Barosu komisyonlarında aktif görev yapıyor, mülteci ve çocuk hakları konusunda sivil toplum örgütlerinde çalışmalar yürütüyor ve Mültecilerle Dayanışma Derneği’nde çalışıyor.
