Diyarbakır’da, Ermeni mimar Harutyan Sarafyan tarafından 1951 yılında yapılan ve o dönem Ortadoğu ve Balkanlar’ın en büyük sinema salonu olma özelliğini taşıyan Dilan Sineması için sahiplerinin açtığı dava sürerken, 2009 yılından beri kapalı olan ve 2010 yılında tescilli yapı olarak koruma altına alınan bina için belediye de kamulaştırma davası açma kararı aldı. Dilan ailesi tescilin kaldırılmasını, Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi ise Dağkapı Meydanı projesi kapsamında binanın kültür merkezi ve sinema salonuna dönüştürülmesi için kamulaştırılmasını istiyor.
Diyarbakır’daki Dağkapı Meydanı’nın yanı başındaki, 1951 yılında Ermeni mimar Harutyun Sarafyan tarafından yapımına başlanan ve 1956 yılında faaliyete geçen Dilan Sineması, mahkemeden çıkacak kararı bekliyor.
Diyarbakır’ın modern mimarisinin yapılarından olan ve kentin sosyokültürel belleğinde yer tutan Dilan Sineması, açıldığı dönemde Ortadoğu ve Balkanlar’ın en büyük sinema salonu olarak biliniyordu. Opera formatında yapılan binadaki sinema, 2010 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı’na bağlı Kültür Varlıklarını Koruma Kurulu tarafından tarihi yapı olarak tescillendi. Yapının tescillenmesi üzerine bina sahibi Nejat Dilan, Diyarbakır İdare Mahkemesi’ne tescilin kaldırılması için dava açtı. Yerel mahkemede davayı kaybeden Dilan ailesinin avukatı Halit Ötük, bu kez davayı temyize taşıdı. Bina ile ilgili son kararı Danıştay verecek.
Avukat Halit Ötük, davanın yaklaşık beş yıldır sürdüğünü belirterek, “Diyarbakır’daki mahkemeyi kaybettik, istinafa götürdük, dava bozuldu ama Diyarbakır’daki mahkeme kararında ısrar etti. Şimdi son kararı Danıştay verecek. Belediye de binayı Dağkapı Meydanı projesi kapsamında kamulaştırmak istiyor. Belediye, aileye çok düşük bir fiyat teklif ettiğinden anlaşma sağlanamadı, mahkemenin kararını bekliyoruz” dedi.
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi: “Biz her halükârda kamulaştırma davası açıyoruz”
Diyarbakır Büyükşehir Belediyesi yetkilileri ise tarihi Dilan Sineması’nı Dağkapı Meydanı projesi kapsamında hem korumak hem de sinema salonu ve kültür merkezine dönüştürmek için kamulaştırma davası açacaklarını söyledi. Yetkililer, davayı tescilin kaldırılması için açılan davadan hangi sonuç çıkarsa çıksın açacaklarını belirtti.
Dilan Sineması’nın tarihi ve özellikleri
Harutyan Sarafyan tarafından inşa edilen ve tasarımında 1950’li yılların İtalya’sındaki opera binalarından esinlenilen Dilan Sineması, üç katlı sinema salonu olarak toplam 2 bin 300 metrekare alan üzerine inşa edildi. 2 bin koltuk ve 70 locaya sahip olan sinema, yapıldığı dönemde Ortadoğu ve Balkanlar’ın en büyük sinema salonu unvanına sahipti. Faaliyete geçtiği 1956 yılından 1990’lı yıllara kadar en iyi dönemini yaşayan Dilan Sineması, kentin sosyal yaşam alanında önemli bir yere sahipti. 1970’lerde açık hava sineması bölümü kapatılarak Site Sineması’na dönüştürülen yapı, 2000 yılında ana salonu bölünerek bu kez de birkaç cep sinemasına dönüştürüldü. Salon nihayetinde 2009 yılında ilginin azalmasından dolayı tamamen kapatıldı.
