Anayasa Mahkemesi (AYM) Başkanı Zühtü Arslan, 2021’de AYM’ye 66 bin 121 başvuru yapıldığını belirterek, “Bu başvuruların yüzde 73’ünden fazlası adil yargılanma hakkı için. Başka bir ifadeyle geçen yıl mahkememize yapılan başvuruların yaklaşık dörtte üçü, adil yargılanma hakkına ilişkin şikayetleri kapsamaktadır. Bu sayı ve oranlar bize aslında vahim bir durumu işaret ediyor. Adil yargılanma hakkıyla ilgili bir meselemiz var” dedi.
AYM Anayasa Yargısı Araştırmaları Merkezi (AYAM) ile Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi işbirliğiyle “Anayasal Bir Güvence Olarak Silahların Eşitliği İlkesi” konulu sempozyum düzenlendi. AYM Yüce Divan Salonu’ndaki sempozyumun açılışında konuşan Ankara Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Necdet Ünüvar, silahların eşitliği ilkesinin uygulanmadığı yerlerde adaletsizliklerin ortaya çıkabildiğini belirterek, iddia ve savunmanın birbirine simetrik iki güç olduğunu söyledi. Yargılama makamlarının her iki tarafa aynı mesafede durması gerektiğini vurgulayan Ünüvar, silahların eşitliği ilkesinin adil yargılanma hakkının bir parçası olduğunu belirtti.
“Adalet görünüm meselesidir”
AYM Başkanı Zühtü Arslan ise silahların eşitliği ilkesinin, hukuk, ceza ve idari yargılama hukukunda tüm uyuşmazlıklar için geçerli olduğunu vurguladı. Arslan, “Anayasa Mahkemesi kararlarında vurgulandığı üzere silahların eşitliği ilkesi, ceza yargılamasında sanığın aleyhine bir hukuki durum oluşturulmasına izin vermez. Demokratik hukuk devleti, ceza yargılamasında savunma hakkının güvenceye alınmasını gerektirmektedir. Bunlar mahkemenin kararlarında belirtilen çok önemli temel ilkelerdir. Adaletin sağlanması, onun gerçekleştiğinin görülmesine de bağlıdır. Başka bir ifadeyle adalet aynı zamanda bir görünüm meselesidir. Tarafların adaletin sağlandığını, toplumun da adaletin sağlandığını görmesi ve bu yönde bir algının oluşması gerekmektedir” dedi.
Yargılamada makul süre vurgusu
Yargılamanın hakkaniyete uygun yapılması gerektiğini vurgulayan Arslan, “Yargılamanın makul sürede sonuçlanmasında silahların eşitliği ve çekişmeli yargılama ilkesine kadar adil yargılama hakkının tüm unsurlarıyla korunması, hukuk devletinin olmazsa olmaz gerekleridir” diye konuştu
AYM’ye başvuruların dörtte üçü adil yargılama hakkına ilişkin
Bireysel başvuru istatistiklerinin endişe verici olduğunu dile getiren Arslan, şu rakamları verdi:
“Bireysel başvurunun uygulamaya başlandığı 23 Eylül 2012’de itibaren yapılan başvuruların büyük bir kısmı adil yargılanma hakkına erişmek içindir. Mahkememize 2021’de 66 bin 121 başvuru yapıldı ve bu başvuruların yüzde 73’ünden fazlası adil yargılanma hakkı için. Başka bir ifadeyle geçen yıl mahkememize yapılan başvuruların yaklaşık dörtte üçü, adil yargılanma hakkına ilişkin şikayetleri kapsamaktadır.”
“Bu oranlar vahim bir durumu işaret ediyor”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
2012 yılından bu yana AYM’den verilen ihlal kararlarının yüzde 77’sinin adil yargılanmaya dahil olduğunu belirten Arslan, sözlerini şöyle sürdürdü:
“Bu sayı ve oranlar bize aslında vahim bir durumu işaret ediyor. Adil yargılanma hakkıyla ilgili bir meselemiz var. Bu meseleyi çözmek de hepimizin ortak görevi. Buna yönelik bizim önerimiz, Anayasa Mahkemesi’nin gerek norm denetiminde gerekse bireysel başvuruda adil yargılanma hakkına ve bu hakkın ihlaline yönelik değerlendirmelerinin idari ve yargısal makamlar tarafından dikkatli şekilde ele alınması ve çözüm yollarının bulunmasıdır. Adil yargılanma hakkının korunmadığı, ihlallerin önlenemediği bir ülkede hukuk devletinin tüm kurallarıyla korunması da mümkün değildir.”
