Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) İstanbul Milletvekili ve TBMM İnsan Hakları İnceleme Komisyonu Başkanvekili Sezgin Tanrıkulu “10 Ocak Çalışan Gazeteciler Günü”ne dair hazırladığı raporu açıkladı. Rapora göre, 20 yıllık AKP iktidarında en az 811 gazeteci tutuklandı.
Gazetecilerin çalışma koşulları kötüleşti
“Suç: Gazetecilik” başlıklı raporda, 212 sayılı Basın Kanunu’nun gazetecilerin çalışma koşullarında önemli ilerlemeler getirdiği ancak kanununun kabul edildiği 1961 yılından bugüne geçen 61 yılda gazetecilerin çalışma koşullarının kötüleştiği vurgulandı.
Basını sermayenin kontrolüne alma çabalarının 12 Eylül 1980 askeri darbesi döneminde başladığı ve AKP döneminde ivme kazandığı, etik değerlerin yok edildiği dile getirilen raporda, “Muhalif olmasına gerek yok, gerçeği yazıyorsa, biat etmemişse, bizden değilse teröristtir” yaklaşımının hâkim kılındığına dikkat çekildi
Gazete ve televizyonlara cezalar
Türkiye Gazeteciler Sendikası’nın (TGS) verilerine göre, en az 130 davada 250 gazeteci haberleri nedeniyle yargılandı. En az 50 gazeteci gazetecilik faaliyeti nedeniyle gözaltına alındı. RTÜK, 71 kararla televizyonlara 21 milyon 500 bin lira idari para cezası verdi. Basın İlan Kurumu, Cumhuriyet, Evrensel, BirGün ve Sözcü başta olmak üzere gazetelere 115 gün ilan kesme cezası uyguladı.
2021’de 62 gazeteci gözaltına alındı, üç gazeteci tutuklandı
Rapora göre, 2021 yılında 62 gazeteci gözaltına alındı, üç gazeteci tutuklandı. 41 gazeteci, yazar ve yayıncı ise cezaevinde. Biri Almanya olmak üzere gazetecilere yönelik 20 saldırı gerçekleşti. Gazete/dergi/ajans ofisine baskın, toplatma, erişim engelleme, ceza sayısı ise bin 660 olarak tespit edildi. 353 kişi düşüncelerini ifade ettikleri için gözaltına alındı veya tutuklandı. 51 kişi sosyal medyada düşüncelerini ifade ettikleri için mahkûm edilirken, 386 kişi hakkında da sosyal medyada düşüncelerini ifade ettikleri için soruşturma açıldı. TGS verilerine göre 34, Bağımsız Gazetecilik Platformu verilerine göre ise 59 gazeteci halen cezaevinde bunuyor.
20 yılda en az 811 gazeteci tutuklandı
Rapora göre, AKP’nin iktidara geldiği 2002 yılından 2021 yılı sonuna kadar en az 811 gazeteci tutuklandı. Raporda, “Geçen yıl eylül ayında yayımlanan ‘Düşünceyi İfade Özgürlüğü İhlal Raporu’nda dediğimiz gibi, ‘Yani aslında ‘düşünceyi ifade özgürlüğü ihlali’ kapsamındaki durumlara, olaylara ilişkin verilere ulaşmanın zorluğunun, hatta imkansızlığının da ‘düşünceyi ifade özgürlüğünün ihlali’ olarak kabul edilmesi gerekmektedir” denildi.
22 bin 554 habere erişim engeli
Raporda, İfade Özgürlüğü Derneği’nin EngelliWeb 2020 Raporu’ndaki veriler de şöyle yer aldı:
“2020 sonu itibarıyla Türkiye’de 467 bin 11 web sitesi 764 farklı kurum (mahkemeler ve idari kurumlar) tarafından verilen 408 bin 808 farklı kararla erişime engellendi. 2020 sonu itibarı ile 150 bin URL adresine, 7 bin 500 Twitter hesabına, 50 bin tweete, 12 bin YouTube videosuna, 8 bin Facebook içeriğine ve 6 bin 800 Instagram içeriğine 5651 sayılı Kanun ve diğer hükümlere istinaden erişim engelli getirildi. EngelliWeb projesi kapsamında 2020 sonuna kadar 5651 Sayılı Kanunun 9. Maddesi kapsamında 468 farklı hakimlik tarafından verilen 5 bin 136 farklı kararla erişimi engellenen 2 bin 554 haber (URL adresi) ve kaldırılan, çıkartılan veya silinen 15 bin 832 haber (URL adresi) tespit edildi.”
