Anayasa Mahkemesi (AYM) geçtiğimiz günlerde bireysel başvuru istatistiklerini yayınladı. Buna göre, AYM’nin 2012’den bugüne kadar verdiği ihlâl kararlarının %73’ü, âdil yargılanma hakkının ihlâl edildiği yönünde. Âdil yargılanma hakkı, bağımsız ve tarafsız bir mahkeme önünde, makûl bir süre içinde, hakkaniyete uygun bir biçimde, kamuya açık olarak, şüpheli ve sanıklarla ilgili masumiyet karinesine saygı gösterildiği ve kendilerine isnat edilen suçları öğrenme hakkı başta olmak üzere asgari haklarının gözetildiği bir yargılama sürecini ifâde ediyor.
Âdil yargılamanın bu gereklerini ihlâl eden Türkiye mahkemelerinin adâletli davrandığı söylenebilir mi? Mahkemelerin âdil yargılama hakkını ihlâl ettiği yerde adâletin varlığından söz edilebilir mi? En hafif deyimiyle Türkiye’de adâletin büyük yara almış olduğu açık. Durum bu kadar net ortaya konmuşken, konunun siyasî düzeyde pek yankı bulmadığını tesbit etmek ne yazık ki yanlış olmayacaktır. Bu kadar hayatî önemde bir konuya dönüp bakmayan “düzen muhalefeti”, TBMM tarafından yayınlanan bir bildiriye imza koymaktan çekinmemiştir.
Bildiri, “TBMM’de grubu bulunan siyasî partiler” başlığını taşırken, TBMM’de grubu bulunan siyasî partilerden birinin bu bildiriyi imzalamadığı es geçilmiş, ama imzacı muhalefet bundan rahatsız olmamıştır. Bundan daha dikkat çekici bir başka hadise ise, bir HDP milletvekili ile ilgili “terörle iltisak-irtibat” iddialarının “hukuken geçersiz”liği üzerinde durmak yerine, suçlama konusunun asıl müsebbibinin “çözüm süreci” ve dolayısıyla AKP olduğu argümanı devreye sokulmuştur. Böyle bir muhalefetin Türkiye’nin geleceğinde gerçekten demokratik bir dönüşüm gerçekleştirebileceğini tasavvur edebilir miyiz? Doğru, 20 yıllık AKP iktidarının değişmesi Türkiye’ye yeni bir soluk aldırabilir, o açıdan gereklidir ama bu değişim ihtiyacının gerçek bir demokratikleşme programı ile bütünleşmesi gerektiği de açıktır. Böyle baktığımızda, düzen muhalefeti ile iktidarın çok da farklı yollarda yürümediğini tesbit etmek zorundayız.
Levent Köker, Hukuk ve Demokrasi’de yorumladı:
