Güne Başlarken (1 Şubat 2022): TBMM’de grup toplantıları

Günaydın, salı sabahından herkese merhaba! Ben Gamze Elvan, Medyascope’un podcast’i “Güne Başlarken” ile karşınızdayım. Türkiye ve dünyanın gündemini, hava durumunu, ekonomide son verileri, yani güne başlarken bilmeniz gereken her şeyi size aktaracağım. O zaman, başlayalım! 

• Hava durumuyla başlıyoruz. 

Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün tahminlerine göre bazı illerde beklenen hava sıcaklıkları şöyle: 

İstanbul’da bugün sağanak yağışlı, sıcaklık en düşük 5, en yüksek 10 derece olacak. Ankara’da hava çok bulutlu,  sıcaklık en düşük -7, en yüksek 4 derece. İzmir kuvvetli sağanak yağışlı 14, Antalya hafif sağanak yağışlı 15, Diyarbakır ise parçalı bulutlu 11 derece olacak.

• Sırada Türkiye gündemi var.

Siyasetin gündemiyle başlayalım.

Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM) kısa bir aranın ardından partilerin grup toplantıları başlıyor. Bugün Milliyetçi Hareket Partisi (MHP), Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) ve Halkların Demokratik Partisi’nin (HDP) grup toplantıları yapılacak. 

Atama bekleyen öğretmenler bugün TBMM önünde toplanacak. Öğretmenler sadece TBMM önünde değil, birçok ilde bir araya gelecek. Öğretmenler, “öğretmenlik meslek kanunu tasarısı”nın geri çekilmesini istiyor.

Sakarya’nın Hendek ilçesindeki Büyük Coşkunlar Havai Fişek Fabrikası’nda 3 Temmuz 2020’de meydana gelen, yedi işçinin öldüğü, 128 işçinin yaralandığı patlamayla ilgili davanın karar (yedinci) duruşması Sakarya 1. Ağır Ceza Mahkemesi’nde dün (31 Ocak) başladı. Mahkeme heyeti, Ali Rıza Ergenç Coşkun’un “olası kasıtla insan öldürmek” suçundan ek savunma yapmasını talep etti. Duruşma bugün devam edecek. 

Eski Halkların Demokratik Partisi (HDP) eş genel başkanları Selahattin Demirtaş ve Figen Yüksekdağ’ın da aralarında bulunduğu 28’i tutuklu 108 kişinin yargılandığı Kobani davasının dokuzuncu duruşması dün Ankara Sincan Adliyesi 22. Ağır Ceza Mahkemesi’nde başladı. Duruşma bugün önceki dönem HDP MYK üyesi Bülent Parmaksız’ın savunmasıyla devam edecek.

Ege Üniversitesi İletişim Fakültesi’ne dekan olarak “Siyasal İletişimde Devlet Bahçeli Modeli ve Bilge Liderlik”, “Lider: Devlet Bahçeli” kitaplarının yazarı Prof. Dr. Bilgehan Gültekin atandı.

Ekonomi ile devam ediyoruz.

Güne başlarken dolar kuru 13 lira 31 kuruş, euro kuru ise 14 lira 96 kuruştu.

Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü 2 bin 3 puanda kapamıştı.

Serbest piyasanın günlük kapanışında gram altının satış fiyatı 769 liraydı.

Brent tipi ham petrolün varil fiyatı ise bu sabah 89,40 dolar.

Ekonominin verileri bunlardı, bir de gündemine bakalım.

BOTAŞ’ın internet sitesinde yayınladığı tabloya göre, doğalgazda elektrik santrali tarifesi yüzde 14 zamlandı.

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 2021’de yüzde 5 olarak hedeflenen ancak yüzde 36,08 olarak gerçekleşen enflasyonla ilgili Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati’ye açık mektup gönderdi. Merkez Bankası Kanunu gereği enflasyon hedefinin tutturulamamasının nedenlerini hükümete yazılı olarak anlatması gereken MB, mektupta liralaşma stratejisinin üç ayağını anlattı. Ancak MB, hedefin neden tutturulamadığına ilişkin açıklama yapmadı. 

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan dün (31 Ocak) kabine toplantısının ardından açıklamada bulundu. Erdoğan, “Vatandaşlarımızın şikayetleri üzerine ilgili kurumlara elektrik faturalarını yeniden düzenleme talimatını verdik. Bu çerçevede aylık tüketimi 150 kilovattan 210 kilovata çıkarıyoruz” dedi. Böylece en alt fiyat tarifesi olan 1,37 TL’den ücretlendirilecek konut kullanımı aylık 60 kilovatsaat artırılmış oldu.

Alkollü içki üreticileri, sektördeki vergi artışlarının çok yüksek olmasının kaçak içki ekonomisini büyüttüğüne ve bu durumun on milyarlarca liralık Özel Tüketim Vergisi (ÖTV) kaybına yol açtığına dikkat çekti. Ocak 2022’de ortalama raf fiyatı 249 Türk Lirası (TL) olan 70’lik bir şişe rakının yüzde 76’sı vergi iken, 2020’de rakı piyasasının yüzde 31’i kaçak üretimden oluşuyor. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre ise 15 yaş üzeri nüfusun yüzde 74,4’ü hiç alkol kullanmamış. 

Dünya gündemiyle devam ediyoruz.

Rusya-Ukrayna krizi, Körfez ülkeleri ve özellikle İsrail ile ilişkilerin normalleşmesi için atılacak adımlar derken, şubat ayında Ankara’yı yoğun bir diplomasi gündemi bekliyor. Dış haberler editörümüz Senem Görür’den Erdoğan’ın programını dinleyelim. Günaydın Senem! 

Senem Görür: Merhaba Gamze, dinleyicilerimize de günaydın. 

Dünyanın gözü aslında Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan gerilimde. Biz de Medyascope ekranlarında bu gerilime sıklıkla yer veriyoruz, konuyu uzmanlarıyla tartışıyoruz. Ukrayna krizinde ABD’li ve Rus yetkililer arasında bir diplomasi trafiği devam ediyor, bu diplomasi trafiğinin bir ayağında da Türkiye olacak şubat ayında. Ukrayna krizi gölgesinde Türk dış politikasının da şubat ayında yoğun bir trafik geçirmesi bekleniyor. 

İlk durak Ukrayna. AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 3 Şubat’ta Ukrayna’ya bir ziyaret düzenlemesi ve bu ziyarette Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy ile bu krizi konuşması bekleniyor. Takip edenler bilecektir Türkiye, Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan bu gerilimde bir arabulucu rolü üstlenmek istiyor. Tarafları aynı masaya oturtmak istiyor. O yüzden Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu ziyareti önemli. Fakat bizim konuştuğumuz uzmanlar, Türkiye’nin bu rolünün pek gerçekçi olmadığını söylüyor. Öte yandan Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in de şubat ayında Türkiye’ye gelmesi bekleniyor. Liderler en son 29 Eylül’de Rusya’nın Soçi kentinde bir araya gelmişti. Yine Ukrayna krizi gölgesinde gerçekleşecek bu görüşme, iki lider arasında uçak krizinden bu yana 28. randevu olacak. O yüzden izleyeceğiz, hem ziyareti hem de bundan sonraki gelişmeleri. 

Tabii şubat ayındaki diğer ziyaretler de önemli. Neler var? Örneğin İsrail Cumhurbaşkanı Isaac Herzog Türkiye’ye gelecek. Erdoğan da Birleşik Arap Emirlikleri ve Suudi Arabistan’a gidecek. Bu üç ülke ile düzenlenecek ziyaretler önemli çünkü üç ülke ile de uzun zamandır düşman seviyesinde seyrettiğimiz ilişkilerimiz vardı. Fakat 2021 yılındaki Türk dış politikası da “normalleşmeler” ışığında geçmişti. Körfez ülkeleriyle yeni adımlar atılmıştı. Bu ziyaretler de yine normalleşme ışığında değerlendirilebilir.

Devam edelim: İngiltere’de koronavirüs kısıtlamaları devam ederken konutunda parti düzenleyen Başbakan Boris Johnson hakkında rapor hazırlandı. Raporun yayımlanmasının ardından açıklamada bulunan Johnson, özür diledi. Muhalefet ise Johnson’ı istifaya çağırdı. 

Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Başkanı Joe Biden, Rusya-Ukrayna krizine ilişkin konuştu. Biden, “ABD, diplomasiye istekli ama Ukrayna’da işler kötüleşirse ne pahasına olursa olsun hazır” dedi.  

Batı Afrika ülkesi Burkina Faso’da 24 Ocak’ta yapılan darbenin lideri Yarbay Paul-Henri Sandaogo Damiba, kendini cumhurbaşkanı ve başkomutan ilan etti.

İngiltere Başbakanı Boris Johnson, Ukrayna’yı ziyaret edecek. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise Macaristan Başbakanı Viktor Orban’ı kabul edecek.

Hollanda İstatistik Kurumu’nun yayınladığı verilere göre Türkiye, geçen sene ülkeden iltica talep eden ülkeler arasında, Suriye ve Afganistan’dan sonra üçüncü sırada yer alıyor.

• Kubilayhan Kavrazlı’nın derlediği sporun gündemine göz atalım.

Galatasaray, Barcelona’dan İspanyol kaleci Inaki Pena’yı kadrosuna kattı. 22 yaşındaki kaleci, sezon sonuna dek sarı-kırmızılı formayı terletecek. Fenerbahçe ise İranlı futbolcusu Allahyar Sayyadmanesh’in Acun Ilıcalı’nın sahibi olduğu İngiltere’nin Hull City takımına kiralandığını duyurdu.

İngiltere Premier Lig’de alınan kötü sonuçların ardından Rafael Benitez ile yollarını ayıran Everton, menajerlik görevine Frank Lampard’ın getirildiğini açıkladı. 

Günün bir diğer önemli gelişmesinde ise Manchester United’da forma giyen Mason Greenwood, eski kız arkadaşına uyguladığı şiddet ve cinsel istismar iddiaları nedeniyle tutuklandı. Eski kız arkadaşı Harriet Robson’ın paylaştığı video ve ses kayıtlarının ardından Manchester United tarafından kadro dışı bırakılan Greenwood hakkında soruşturma başlatılmıştı.

• Koronavirüs salgınında son verilere bakalım.

Son 24 saate 93 bin 261 yeni vaka tespit edildi, 182 kişi ise yaşamını yitirdi; birinci, ikinci ve üçüncü doz aşılarda toplam uygulanan doz sayısı 141 milyon 981 bin 790’a çıktı.

• Bugün Medyascope’ta ne var? 

Saat 13:00’te “İkili Oyun”, 14:00’te “Sevilay Çelenk’le Yeri Gelmişken”, 15:00’te “Müge İplikçi ile Zeytin Dalı”, 17.00’de “Nuray Mert ile Soru-Cevap”, 22:00’de ”Ayşe Çavdar & Aysuda Kölemen ile Şimdiki Zaman” ekranlarımızda olacak. 

Gün içinde gündemi takip etmeye devam edeceğiz. Medyascope’u Twitter’dan, YouTube’dan, Facebook’tan, Instagram’dan ve web sitemizden takip edebilirsiniz. 

Ayrıca bize Patreon veya YouTube’un “Katıl” butonu üzerinden de katkıda bulunabilirsiniz. 

Yarın yeniden dinlemeniz dileğiyle, 

Hoşça kalın.