Çanakkale 2. İdare Mahkemesi, doğal sit alanı olan Assos Antik Kenti ve Antik Limanı’ndaki “kaya ıslahı” çalışmaları için durdurma kararı verdi. Medyascope‘a konuşan Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Başkanı Süheyla Doğan, bu kararın alınmasında geç kalındığını söyledi.
Tartışmalı projeye mahkemeden yürütmeyi durdurma kararı
Çanakkale’nin Ayvacık ilçesinde antik limanı da kapsayan Assos Antik Kenti’nde yola ve tesislerin üstüne kayaların düşmesi nedeniyle Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın (AFAD) hazırladığı raporun ardından Ayvacık Kaymakamlığı Köylere Hizmet Götürme Birliği tarafından 26 Mart 2021’de “Ayvacık İlçesi Assos Kaya Islahı Yapım İşi” ihalesi açıldı.
İhalenin ardından Assos Antik Kenti, 26 Nisan 2021’de ziyarete kapatıldı.
İhaleyi alan firmanın antik kentte iş makinalarıyla yürüttüğü çalışmalar çevreciler ve halkın tepkisini çekti.
Projenin iptali için Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği ve Assos Dostları’nın Kültür ve Turizm Bakanlığı aleyhine açtığı davada Çanakkale 2. İdare Mahkemesi yürütmeyi durdurma kararı verdi.
“Eskiye göre daha tehlikeli bir durum ortaya çıktığını düşünüyoruz”
Medyascope’a konuşan Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği Başkanı Süheyla Doğan, bu kararın alınmasında geç kalındığını belirterek şöyle konuştu:
“Ne yazık ki süreç biraz uzadı. Kararın çıkmasından dolayı mutluyuz fakat bizimki biraz buruk bir mutluluk. Proje içerisinde yapılacak çalışmalar büyük oranda tamamlandı. Alana girmemiz yasak olduğu için gelinen son noktayı yakından göremedik fakat deniz üzerinden aldığımız görüntülere göre daha önceki mevcut şevin (bayır) daha çok dikleştirildiğini ve yüzeydeki ağaç, çalı, bitki örtüsünün tamamen ortadan kaldırıldığını görüyoruz. Eskisine oranla daha tehlikeli bir durum ortaya çıktığını düşünüyoruz. Yaşanan kaya düşmeleri açısından şimdi riskin ne olduğunu konusunda bilimsel bir çalışma yapılmalı. Jeoloji, inşaat, jeofizik gibi farklı meslek alanlarından bilimsel bir heyet alana gelip bir inceleme yapmalı ve projenin mevcut hali değerlendirmeli.”
“Bu yanlış uygulamaların sorumluları gereken hesabı vermeli”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Yöre halkı ve turizmcilerin bu sezon turizm faaliyetinin başlamasını umduğunu dile getiren Doğan, şöyle devam etti:
“Bölge halkının mağdur edilmemesi lazım. Büyük bir tarih, büyük bir doğa yok edildi, gözlerimizle de gördük. Ne yazık ki bu projeyi baştan aşağı doğru kurgulamayan, bilimi göz ardı eden bu anlayış bizi bu hale getirdi. Bu yanlış uygulamaların sorumluları gereken hesabı vermeli.”
“Geç gelen bir karar olsa da sevinçliyiz”
Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği tarafından yapılan açıklamanın tamamı şöyle:
“Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği ve Assos Dostları’nın Kültür ve Turizm Bakanlığı aleyhine açtığı davada Çanakkale İdare Mahkemesi yürütmeyi durdurma kararı verdi. Geç gelen bir karar olsa da sevinçliyiz.
‘Assos Antik Limanı’nda taş düşmesi sonucu can güvenliğinin sağlanması’ gerekçesi ile, Çanakkale Valiliği tarafından bölge afet bölgesi ilan edilerek, İl Afet Müdürlüğü tarafından ‘Kaya Islah Projesi’ hazırlanmış ve proje Ayvacık Kaymakamlığı Köylere Hizmet Götürme Birliği tarafından ihale edilmişti.
Bizler de projenin uygulanması sırasında 1. derece arkeolojik ve doğal SİT alanında ortaya çıkan büyük yıkım üzerine, ‘Assos Antik Liman mevkiinde kaya düşmesi tehlikesini gidermek amacıyla hazırlanan teknik rapor, önlem projesi ve uygulama projesinin uygun olduğuna’ dair Çanakkale Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu’nun 16.12.2020 tarih ve 6603 sayılı kararının 1. Derece tarihi ve doğal sit alanları ile ilgili İlke kararlarına aykırı olduğu ve hukuka uygun olmadığı gerekçesi ile kararın iptali için dava açmıştık.
Mahkeme, Antik Liman’dan Behramkale Köyü’ne kadar uzanan alanın tamamının 1. derece arkeolojik SİT ve yer yer de 1.derece doğal SİT alanı, Antik Liman’ın bulunduğu bölgenin ise arkeolojik kentsel sit alanı olduğunu belirterek,
- Afet durumlarında 1. derece SİT alanlarında zemine en az müdahale edilmesi gerektiği,
- Kararda süre bulunmadığı,
- Bilim kurulu oluşturulmadan karar verildiği,
gerekçeleriyle Çanakkale Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu kararının bu konudaki 658 ve 562 sayılı İlke kararlarına aykırı olduğuna hükmederek yürütmeyi durdurma kararı vermiştir. Mahkemenin verdiği bu karar en başından bu yana duyduğumuz bilimsel ve hukuksal kaygıları doğrulamıştır.
Can ve mal güvenliği tabii ki hepimiz için önemlidir. Bilimsel yaklaşımla, daha az müdahale ile gerekli önlemler alınabilecekken Assos Antik Limanı’nda yanlış ve telafisi oldukça güç bir müdahale gerçekleşmiş ve amacın dışına çıkılarak Assos’un doğal ve kültürel peyzajı katledilmiştir. Halihazırda ortaya çıkan durumu alana girişin yasak olması nedeniyle detaylı incelememiz mümkün olmamakla birlikte, uzaktan yaptığımız tespitlerle mevcut durumun çevresel ve yaşamsal riskler oluşturduğuna dair ciddi kaygılarımız vardır.
Bu kaygılarımızın giderilmesi ve can ve mal güvenliğinin sağlanması ve gerekli önlemlerin alınabilmesi için konusunda uzman bilirkişilerce ‘durum tespiti’ yapılmasına ihtiyaç olduğunu düşünmekteyiz. Bölge halkımızın, köylülerin ve turizmcilerin inşaat nedeniyle maruz kaldıkları gelir kaybından bizler de endişeliyiz ve alanın bir an önce turizme açılmasını istemekteyiz. Diğer yandan Assos’un doğal ve kültürel değerler olmadan bölgedeki turizmin de değeri kalmayacaktır.
Yapılan yanlışlardan geri dönülmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için gerekli bilimsel araştırma ve uygulamalar acilen yerine getirilmelidir.“
