Güne Başlarken (23 Şubat 2022): Dünya, Rusya’nın saldırganlığına nasıl cevap verecek?

Günaydın, çarşamba sabahından herkese merhaba! Ben Gamze Elvan, Medyascope’un podcast’i “Güne Başlarken” ile karşınızdayım. Türkiye ve dünyanın gündemini, hava durumunu, ekonomide son verileri, yani güne başlarken bilmeniz gereken her şeyi size aktaracağım. O zaman, başlayalım!

• Hava durumuyla başlıyoruz. 

Meteoroloji Genel Müdürlüğü’nün tahminlerine göre bazı illerde beklenen hava sıcaklıkları şöyle: 

İstanbul’da hava hafif yağmurlu sıcaklık 12 derece olacak. Ankara aralıklı yağmurlu 14 derece, İzmir sağanak yağışlı 18 derece, Antalya yağışlı 16 derece, Diyarbakır ise yağmurlu 16 derece olacak.

• Sırada Türkiye gündemi var. 

Siyasetin gündemi ile devam ediyoruz.

İYİ Parti Genel Başkanı Meral Akşener, partisinin Türkiye Büyük Millet Meclisi’ndeki (TBMM) grup toplantısında konuşacak. 

Altı muhalefet partisinin güçlendirilmiş parlamenter sistem çalışmasının tam metni, parti genel başkanlarının katılımıyla 28 Şubat Pazartesi günü Ankara’daki Bilkent Otel’de kamuoyuyla paylaşılacak. Medyascope’un ulaştığı bilgilere göre altı genel başkan, parti isimlerinin alfabetik sırasına göre oturacak. Organizasyona toplam 700 kişi katılacak, marş ya da müzik çalınmayacak. Sunum kısmında ise önce parlamenter sistem çalışmasında yer alan parti yetkilileri sırayla 23 sayfalık metnin bazı bölümlerini okuyacak. Ardından genel başkanlar tek tek kürsüye gelerek konuşacak. Sonrasında ise liderler mutabakat metnini imzalayacak. Bu metin de sunuma katılanlarla paylaşılacak. İmza töreninin ardından altı lider bir araya gelerek fotoğraf çektirecek. Sunum ve imza töreninin ardından katılımcılardan soru alınmayacak. İmzalanan 23 sayfalık metin daha sonra broşür kitap olarak basılacak. Sunumun yapılacağı salonda “güçlü parlamento” vurgusu ön planda olacak. Davetiyede olduğu gibi fonlarda ve afişlerde de Meclis fotoğraflarına yer verilecek.

Medyascope muhabiri Sema Kızılarslan’ın edindiği bilgilere göre, Cumhuriyet Halk Partisi (CHP) Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, 28 Şubat sürecinin yıldönümü öncesi 28 başörtülü kadınla bir araya gelecek. 27 Şubat’ta Haliç Kongre Merkezi’nde Saadet Partisi’nin ev sahipliğinde düzenlenecek Prof. Dr. Necmettin Erbakan anmasına katılmak için İstanbul’a gelecek olan Kılıçdaroğlu, anma öncesi sabah saatlerinde 28 başörtülü kadınla görüşecek. CHP’li yetkililer, Kılıçdaroğlu’nun 28 başörtülü kadınla buluşmasını doğruladı ancak buluşmanın nerede olacağı konusunda açıklamada bulunmadı.

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, partisinin grup toplantısında gündeme dair konuştu. Altı parti liderinin 28 Şubat Pazartesi günü Ankara’daki Bilkent Otel’de yapacakları ortak açıklamaya da değinen Kılıçdaroğlu, “Güçlendirilmiş parlamenter sistem devletin yönetiminde adaleti hedefliyor. Altı parti olarak her birimizin ortak hedefi yaşanabilir Türkiye” dedi. Kılıçdaroğlu, Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) lideri Devlet Bahçeli’yi eleştirdi. MHP’nin toplumun sorunlarını gündeme taşımadığını aktaran Kılıçdaroğlu, “MHP’nin esnafın ya da işsizlerin derdini dile getirdiğini hiç duydunuz mu? Onların tek görevi saraydan aldığı talimatlarla 19 Mayıs hareketleri yapmak, el kaldırıp indirmek” diye konuştu.

MHP lideri Devlet Bahçeli, partisinin grup toplantısında konuştu. Tarkan’ın “Geççek” isimli şarkısının yanlış değerlendirildiğini ve farklı yönlere çekildiğini savunan Bahçeli, “Tarkan, şarkı sözleriyle koronavirüsü kastettiğini söylüyor. İktidar şarkıyla kurulmadı, bir şarkı ile yıkılmaz. Tarkan’dan zilletin Tarzan’ı çıkarılamaz. Tarkan’dan muhalif bir figür üretme peşine düşenler önce ‘Kıl oldum abi’ şarkısını dinleyip ‘Başkası olma kendin ol’ şarkısına kulak versinler” dedi.

Partisinin grup toplantısında konuşan Halkların Demokratik Partisi (HDP) Eş Genel Başkanı Pervin Buldan toplumsal muhalefetin bileşenlerini işaret etti. Demokrasi ittifakını büyütmeyi vurgulayan Buldan, “HDP, Türkiye’yi içine sürüklendiği çöküşten kurtaracak en güçlü demokratik alternatiftir. Partimiz demokrasi ittifakını büyütmek için toplumsal muhalefetle bir araya gelmekte ve ittifakı büyütme yollarını aramaktadır” dedi. Tarkan’ın son günlerde çok konuşulan ve tartışılan şarkısına atıfta bulunan Buldan, “İnanın ki bu günler geççek” dedi.

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, altı muhalefet partisi liderinin güçlendirilmiş parlamenter sistemle ilgili 28 Şubat’ta açıklayacağı mutabakat metni ve CHP lideri Kılıçdaroğlu’nun “Beş parti genel başkanı önerirse aday olurum” sözlerini değerlendirdi. Erdoğan konuya ilişkin, “Onlar masanın altında kim var, masanın etrafında kimler var şu anda bunu konuşuyorlar. Dışarıda bıraktıkları bir siyasi parti var. O siyasi parti nasıl bir tavır koyacak, o da ayrı bir konu” dedi.

Kendisinden iki yılı aşkın gündür haber alınamayan Gülistan Doku’nun ailesi dün TBMM’de milletvekilleriyle görüştü, HDP ve CHP grup toplantılarına katıldı. Gülistan Doku’nun ablası Aygül Doku, araştırma komisyonu kurulması için çağrıda bulunarak “Gülistan’ın hesabını sormadan ölmeyeceğim” dedi. HDP Eş Genel Başkanı Pervin Buldan, araştırma önergesine bütün partilerden destek beklediklerini söyledi. CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu ise Doku’nun 780 gündür bulunamamasının hesabını iktidar sahiplerinin vermesi gerektiğini belirtti.

Ekonominin gündemine bakalım.

Güne başlarken dolar kuru 13 lira 78 kuruş, euro kuru ise 15 lira 61 kuruştu.

Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi, günü 2 bin 17 puanda kapatmıştı.

Serbest piyasanın günlük kapanışında gram altının satış fiyatı 841 liraydı.

Brent tipi ham petrolün varil fiyatı ise bu sabah 97,25 dolar.

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), ocak ayı motorlu kara taşıtları istatistiklerini açıklayacak.

Dünya gündemiyle devam ediyoruz. 

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in Ukrayna’nın doğusunda ayrılıkçıların elinde bulunan Donetsk ve Luhansk bölgelerinin bağımsızlığını tanımasının ardından dünyadan tepkiler gelmeye devam ediyor. ABD Başkanı Joe Biden, Rusya’ya uygulayacakları yaptırımları açıkladı. Putin’in aldığı bu kararı “işgalin başlangıcı” olarak değerlendiren Biden, dört finans kurumuna ve askeri bankaya yaptırım uyguladıklarını söyledi. Biden ayrıca, Rusya’nın devlet borcuyla ilgili olarak Batı’dan finansman alma ihtimalinin kalmadığını, Putin’e yakın bazı isimlerin de yaptırım listesine dahil edildiğini söyledi. Almanya ile birlikte çalıştıklarını ve Kuzey Akım 2 Boru Hattı Projesi’nde daha fazla ileriye gitmeme kararını aldıklarını da söyleyen Biden, “Rusya ağır bedel ödeyecek, adımlarını artırması halinde yaptırımlar artacak” dedi.  

Öte yandan, NATO Genel Sekreteri Jens Stoltenberg, olağanüstü düzenlenen NATO-Ukrayna Komisyonu’nun ardından gazetecilerin sorularını yanıtladı. Yaşanan krizi “bir neslin gördüğü en tehlikeli an” olarak tanımlayan Stoltenberg, “Yüksek alarm vaziyetinde 100’den fazla savaş uçağımız, Kuzey Denizi’nden Akdeniz’e kadar denizlerde 120’den fazla gemimiz bulunuyor. Saldırganlığa karşı ittifaka kalkan olmak için ne gerekiyorsa yapmaya devam edeceğiz” dedi. Stoltenberg, Rusya’nın Ukrayna içinde ve çevresindeki yığınağının arttığını, askerlerin muharebeye hazır beklediğini ve dün gece Donestk ile Luhansk’a Rus askerlerinin girdiğini söyledi.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise pazartesi gecesi (21 Şubat) aldığı kararın ardından açıklamalarda bulundu. Putin, “Askerlerimiz Ukrayna sınırına hemen gitsin demedim” diyerek henüz asker göndermediğini söylese de Rusya Parlamentosu’nun üst kanadı Federal Konsey, Putin’e sınır dışı operasyonlar düzenleme konusunda yetki verdi. Böylece Rusya ordusunun Donbas bölgesine gönderilmesine izin verildi.

Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, özel dönemlerde yedek askerlerin göreve çağrılması kararnamesini imzaladı. Zelenskiy, sosyal medyadan paylaştığı video mesajda, halihazırda bir seferberliğe gerek olmadığını söyledi.

Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki, Biden ile Putin arasında olası bir görüşmenin şu anda “kesinlikle” bir seçenek olmadığını söyledi. ABD Dışişleri Bakanı Antony Blinken da Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile planlanan görüşmesini de iptal etti.

Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu, Ukrayna’daki son gelişmeleri değerlendirmek üzere toplanıyor. BM Genel Kurulu Başkanı Sözcüsü Paulina Kubiak, oturuma, Ukrayna Dışişleri Bakanı Dmitriy Kuleba ile İngiltere’nin Güney Asya ve İngiliz Milletler Topluluğu’ndan Sorumlu Devlet Bakanı Lord Tarık Ahmed’in de katılacağını belirtti. Kubiak, Genel Kurul Başkanı Abdullah Shadid’in yöneteceği toplantının gün boyu süreceğini ve sonunda herhangi bir karar alınmasının beklenmediğini söyledi.

Cumhurbaşkanı Erdoğan, NATO Liderler Zirvesi’ne katılmak için Afrika ziyaretini erken bitirdi. Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre toplantı dolayısıyla Erdoğan’ın Afrika turunun üçüncü durağı olan Gine ziyareti ertelendi. Erdoğan bugün çevrimiçi düzenlenecek NATO Liderler Zirvesi’ne katılacak. 

Kubilayhan Kavrazlı’nın derlediği sporun gündemine göz atalım.

UEFA Şampiyonlar Ligi’nde son 16 turu heyecanı, dün oynanan karşılaşmalar ile devam etti. Milli futbolcularımız Burak Yılmaz ve Zeki Çelik’in formasını giydiği Lille, Chelsea’ye deplasmanda 2-0 mağlup olmaktan kurtulamadı. Günün diğer maçında Villarreal ile Juventus, sahadan 1-1’lik beraberlik ile ayrıldı. UEFA Şampiyonlar Ligi’nde son 16 turu, bugün Türkiye saati ile 23:00’te oynanacak Atletico Madrid-Manchester United ve Benfica-Ajax karşılaşmaları ile devam edecek. 

Günün diğer önemli gelişmesinde Amerika Birleşik Devletleri (ABD) Futbol Federasyonu ve ülkenin kadın milli futbol takımı (USWNT) oyuncuları, 2019 yılının Mart ayından bu yana devam eden dava sonrasında ”eşit maaş dengesi” üzerinde anlaşmaya vardıklarını duyurdu. Atılan imzalar sonrasında 24 milyon dolar tazminat hakkı elde eden oyuncular, aynı zamanda erkek milli takımı oyuncularının elde edeceği ücreti de kazanmaya başlayacak.

Öte yandan Uluslararası Basketbol Federasyonu (FIBA), Ukrayna ile İspanya arasında Kiev’de oynanması planlanan 2023 FIBA Erkekler Dünya Kupası eleme maçının güvenlik sebebiyle ertelendiğini açıkladı.

• Koronavirüs salgınında son verilere bakalım.

Son 24 saatte 86 bin 70 yeni vaka tespit edildi, 271 kişi yaşamını yitirdi; birinci, ikinci ve üçüncü doz aşılarla toplam uygulanan doz sayısı 145 milyon 128 bin 369’a çıktı.

• Bugün Medyascope’ta ne var? 

Saat 12:00’de Medyascope Plus’ta “Berrin Sönmez ile Feminist Bakış”, 13:30’da ”Murat Kubilay ile Herkes İçin Ekonomi”, 16:00’da “Sözün Özü”, 17:00’de “Transatlantik”, 18:00’de “Aydın Selcen ile Gündem Dışı”, 20:00’de ise “Adını Koyalım” ekranlarımızda olacak.

Gün içinde gündemi takip etmeye devam edeceğiz. Medyascope’u Twitter’dan, YouTube’dan, Facebook’tan, Instagram’dan ve web sitemizden takip edebilirsiniz. 

Ayrıca bize Patreon veya YouTube’un “Katıl” butonu üzerinden de katkıda bulunabilirsiniz. 

Yarın yeniden dinlemeniz dileğiyle, 

Hoşça kalın.