Rusya, bu sabah (24 Şubat) Ukrayna’nın doğusundaki Donbas bölgesine askeri bir operasyon başlattı. Medyascope, 1991’de Rusya’dan bağımsızlığını kazanan Ukrayna’nın siyasi tarihindeki köşe taşlarını sizin için derledi.
1991: Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti lideri Leonid Kravçuk, Moskova’dan bağımsızlıklarını ilan etti. Referandum ve cumhurbaşkanlığı seçimleriyle Ukraynalılar bağımsızlıklarını tescilledi ve Kravçuk’u cumhurbaşkanı seçti.
1994: Leonid Kuçma, gözlemciler tarafından büyük ölçüde adil ve özgür kabul edilen bir başkanlık seçiminde Kravçuk’u yendi.
1999: Kuçma tartışmalı bir seçimle yeniden başkan seçildi.
2004: Rusya yanlısı aday Viktor Yanukoviç cumhurbaşkanlığı seçimini kazandı. Oy hilesi iddiaları “Turuncu Devrim” olarak bilinen protestoları tetikleyerek seçimin tekrarlanmasına sebep oldu.
2005: Viktor Yuşçenko, Ukrayna’yı Kremlin’in yörüngesinden çıkarıp NATO ve AB’ye yöneltme sözünü vererek iktidara geldi. Yuşçenko’nun başbakan olarak atadığı eski enerji şirketi patronu Yulia Timoşenko, Batı yanlıları ile arasındaki uyuşmazlıklar sebebiyle istifa etti.
2008: NATO, Ukrayna’ya bir gün ittifaka dahil olacağının sözünü verdi.
2010: Yanukoviç, cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Timoşenko’yu mağlup etti. Rusya ve Ukrayna, Ukrayna’nın Karadeniz limanındaki Rus donanmasının kira kontratını uzatmak karşılığında bir gaz fiyatlandırma anlaşması imzaladı.
2013: Yanukoviç hükümeti, kasım ayında AB ile ticaret ve ortaklık müzakerelerini askıya aldı ve Moskova ile ekonomik ilişkileri canlandırmayı seçerek, Kiev’de aylarca süren büyük çaplı mitinglere yol açtı.
2014: Ağırlıklı olarak Kiev’in Maidan Meydanı’na odaklanan protestolarda çok sayıda kişi yaşamını yitirdi. “Euromaidan Devrimi” olarak adlandırılan olayların ardından Viktor Yanukoviç bir helikopterle Rusya’ya kaçtı.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Şubat 2014: Parlamentodaki oylamada ülkeden kaçan Yanukoviç’in görevden alınmasına karar verildi. Birkaç gün içinde, silahlı güçler Ukrayna’nın Kırım bölgesinde parlamentoyu ele geçirdi ve Rus bayrağını astı. Moskova, Kırım’da Rusya Federasyonu’na katılmasını ezici oranla destek veren tartışmalı 16 Mart referandumunun ardından bölgeyi ilhak etti.
Nisan 2014: Donbas’ın doğu bölgesindeki Rusya yanlısı ayrılıkçılar bağımsızlıklarını ilan etti. Sık sık ateşkes ilan edilip bozulurken çatışmalar günümüze kadar devam etti.
Mayıs 2014: Petro Poroşenko hazırladığı Batı yanlısı siyasi gündemle cumhurbaşkanlığı seçimini kazandı.
Temmuz 2014: Amsterdam’dan Kuala Lumpur’a giden MH17 yolcu uçağı füzeyle düşürüldü ve 298 kişi yaşamını yitirdi. Araştırmacılar kullanılan silahın izlerini olayla ilişkisini reddeden Rusya’ya kadar sürdü.
2017: Ukrayna ve Avrupa Birliği (AB) arasındaki işbirliği anlaşması, mal ve hizmetlerin serbest ticaretinin önünü açtı ve Ukraynalılar’a AB’ye vizesiz seyahat uygulaması getirdi.
2019: Ukrayna Ortodoks Kilisesi’nin resmen tanınması Kremlin’i kızdırdı.
Eski komedyen Volodimir Zelenskiy, nisan ayındaki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde yolsuzlukla mücadele ve Doğu Ukrayna’daki savaşı bitirme sözleri vererek Poroşenko’yu mağlup etti. Zelenskiy’nin Halkın Hizmetkârı Partisi temmuz ayındaki parlamento seçimlerini kazandı.
ABD Başkanı Donald Trump, temmuz ayında Zelenskiy’ye telefon ederek ABD başkanlık yarışındaki rakibi Joe Biden ve onun oğlu Hunter Biden’ı Ukrayna’daki olası iş anlaşmaları konusunda soruşturmasını istedi. Bu telefon görüşmesi, Trump’ın ABD kongresi tarafından görevden alınması için girişimlere yol açtı.
Haziran 2020: IMF, koronavirüs salgınında yara alan Ukrayna ekonomisi için 5 milyar dolar değerindeki yardım paketini kabul etti.
Ocak 2021: Zelenskiy, Ukrayna’nın NATO’ya alınması için ABD Başkanı Joe Biden ile müzakerelere başladı.
Şubat 2021: Zelenskiy hükümeti, Kremlin’in Ukrayna siyasetindeki en büyük müttefiki muhalif siyasetçi Viktor Medvedçuk’a çeşitli yaptırımlar getirdi.
İlkbahar 2021: Rusya, Ukrayna sınırına asker yığmaya başladı. Rus hükümeti, askerlerin eğitim amacı ile bölgede bulunduğunu savundu.
Ekim 2021: Ukrayna, Donbas’taki ayrılıkçılara karşı ilk kez Türk yapımı Bayraktar TB2 SİHA’larını kullandı. Bu hamle Rusya’yı oldukça kızdırdı.
Ekim 2021: Rusya, Ukrayna sınırına tekrar asker yığmaya başladı.
7 Aralık 2021: Biden, Ukrayna’yı işgal ettiği takdirde Rusya’ya Batı tarafından ciddi ekonomik yaptırımlar uygulanacağını açıkladı.
17 Aralık 2021: Rusya, detaylı bir güvenlik talepleri paketi sunarak, NATO’nun Ukrayna’da ve Doğu Avrupa’da faaliyet göstermeyeceğine dair yasal bir taahhüt istedi.
24 Ocak 2022: NATO, Doğu Avrupa’ya daha fazla asker, uçak ve gemi göndererek bölgedeki birliklerini takviye etti.
26 Ocak 2022: Biden yönetimi yazılı bir cevapla NATO’nun “açık-kapı” politikasına bağlılığını bildirdi.
28 Ocak 2022: Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, ülkesinin güvenlik endişelerinin giderilmediğini açıkladı.
2 Şubat 2022: ABD, krizin Ukrayna ötesine sıçraması ihtimaline karşı Polonya ve Romanya’ya 3 bin asker daha gönderdi.
4 Şubat 2022: Putin, Ukrayna’nın NATO’ya alınmaması gerektiği konusunda Pekin Kış Olimpiyatları için gittiği Çin’den destek sözü aldı.
7 Şubat 2022: Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron önce Moskova’yı, ardından Kiev’i ziyaret ettti.
9 Şubat 2022: Biden, ABD vatandaşlarına Ukrayna’yı terk etme çağrısında bulundu.
14 Şubat 2022: Ukrayna lideri Zelenskiy, “Rus işgalinin beklendiği” 16 Şubat tarihini “Milli Birlik Günü” ilan etti.
15 Şubat 2022: Rusya, işgal hazırlığında bulunduğu iddialarını reddederek askerlerinin bir kısmını sınırdan çektiğini açıkladı. ABD istihbaratı ise Rusya’nın sınıra daha fazla asker getirdiğini iddia etti.
19 Şubat 2022: Rusya’nın stratejik nükleer kuvvetlerinin Putin’in emriyle talim yaptığı belirtildi.
21 Şubat 2022: Macron, Biden ve Putin’in Ukrayna konusunda bir zirve düzenlenmesi için prensipte anlaştıklarını duyurdu.
21 Şubat 2022: Televizyonda halka seslenen Putin, “Ukrayna’nın Rus tarihinin bir parçası olduğunu, bir devlet tarihi bulunmadığını, dış güçlerin yönettiği kukla bir rejime sahip olduğunu” savundu. Putin, Ukrayna’nın doğusundaki ayrılıkçı bölgeler Donetsk ve Luhansk’ın bağımsızlığını tanıyan kararnameleri imzaladı.
22 Şubat 2022: ABD, İngiltere ve müttefikleri Rus Parlamentosu üyelerine ve Rus bankalarına çeşitli yaptırımlar getirdi.
23 Şubat 2022: Donbas’taki Rus destekli ayrılıkçılar, Ukrayna ordusuna karşı Rusya’dan yardım talep etti.
24 Şubat 2022: Rusya Devlet Başkanı Putin, Ukrayna’nın doğusundaki Donbas bölgesine askeri operasyon düzenlenmesi talimatını verdi. Başkent Kiev başta olmak üzere Odesa, Harkov, Kramatorsk, Berdyansk ve Mariupol’de şiddetli patlamalar yaşandı.
Kaynak: Reuters
Derleyen: Alp Selim
