Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre, mart ayı enflasyonunun yıllık yüzde 61,14 olarak açıklanmasının ardından, Merkez Bankası (MB) “Mart Ayı Fiyat Gelişmeleri” raporunu paylaştı. Raporda, enflasyondaki yükselişte en önemli payın enerji, gıda ve temel mallarda olduğu ve emtia fiyatlarındaki artışın jeopolitik gelişmelerle daha çok belirginleştiği vurgulanırken, fiyat artışları dışsal nedenlere bağlandı.
TÜİK mart ayı enflasyonunu dün (4 Nisan) yıllık yüzde 61,14, aylık yüzde 5,46 olarak açıkladı. MB’nin bugün (5 Nisan) yayımladığı mart ayı raporuna göre, fiyat artışlarında etkili olan gelişmeler dışsal nedenlerden kaynaklanıyor.
MB’nin 27 Ocak 2022’de yaptığı Enflasyon Raporu Bilgilendirme Toplantısı’nda, 2022 yıl sonu enflasyon tahmini yüzde 11,8’den yüzde 23,2’ye çıkarılmış ve enflasyonun ikinci çeyrekte yüzde 50-55 düzeyinde bir zirve görerek, haziran ayı itibariyle dezenflasyonist sürecin başlayacağı öngörülmüştü. Ancak açıklanan TÜİK verilerine göre, Aralık 2021’e göre fiyat artış oranı yüzde 22,81 olarak gerçekleşti ve MB’nin yıl sonu tahminini yakaladı. Öngörülen zirve ise daha erken bir dönemde aşıldı.
Para politikası etkisinin sınırlı olduğu, gıda ve enerji kalemlerini çıkararak hesaplanan çekirdek enflasyonun yüzde 48,39 düzeyinde olması, dün açıklanan yıllık yüzde 61,14 düzeyinde enflasyonun zirve olmadığı ve artışın süreceğine işaret ediyor.
“Elektrikte kademeli tarife limitinin artırılması ve KDV indirimiyle elektrik fiyatları yüzde 9,7 geriledi”
Mart ayında enerjide fiyat artışları, aylık yüzde 11,01, yıllık yüzde 102,94 oldu. Yapılan zamların gündemden düşmediği bir kışın ardından, MB’nin yayımladığı raporda, elektrik fiyatlarında kademeli tarife limitinin artırılması ve KDV indirimiyle birlikte elektrik fiyatlarının yüzde 9,7 oranında gerilediği ve grup enflasyonunu sınırladığı belirtildi. Enerji fiyat artışlarının, jeopolitik risklerle hızlandığı vurgulanırken, akaryakıtta yüzde 25,76, katı yakıtta yüzde 18,92 ve tüpgazda yüzde 14,60 aylık enflasyon kaydedildi.
Yıllık enflasyon, gıda ve alkolsüz içeceklerde yüzde 70,33, temel mallarda yüzde 59,19
Alt grupların yıllık tüketici enflasyonuna katkılarının incelendiği raporda, bir önceki aya göre enerji, temel mal, gıda, hizmet ve alkol-tütün-altın gruplarının katkılarının sırasıyla 2,31, 1,46, 1,42, 1,15 ve 0,36 puan arttığı belirtildi.
Enflasyondaki yükselişte en önemli paya sahip olan kalemlerden gıda ve alkolsüz içeceklerde enflasyon aylık yüzde 4,73, yıllık yüzde 70,33 ve temel mallarda aylık yüzde 4,56, yıllık yüzde 59,19 oldu. Diğer temel mallarda ise, başta ilaç olmak üzere alt gruplar genelinde yüksek aylık artışlar görüldü ve yıllık enflasyon yüzde 65,85’e ulaştı.
“Sigara fiyatı üreticiden, gıda ise uluslararası emtia fiyatlarından artıyor”
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Alkollü içecekler ve tütün ürünleri fiyatlarının, enflasyon seviyesi yıllık yüzde 51,43 ve aylık yüzde 3,91’e ulaşırken, tütün ürünleri grubunun aylık tüketici enflasyonuna katkısının 0,18 puan olduğu ve sigara fiyatlarında üretici firma kaynaklı yapılan artışların etkili olduğu kaydedildi.
Raporda, uluslararası tarımsal emtia fiyatlarındaki artışın, yurtiçi fiyatları baskı altına aldığına ancak şubat ayında uygulamaya konan KDV indirimlerinin daha olumsuz bir görünümü engellediğine işaret edildi. MB’nin raporunda, marketlerde görülen enflasyonun yüksekliği nedeniyle tartışmalara konu olan taze meyve ve sebze fiyatlarının yataya yakın seyrettiği vurgulanırken, kırmızı ve beyaz et fiyatlarındaki artışa gerekçe olarak yükselen yem fiyatları gösterildi.
İşlenmiş gıda gruplarından ekmek ve tahıllarda görülen yüzde 5,65 oranındaki artışta buğday fiyatlarının belirleyici olduğu, diğer işlenmiş gıda grubunda ise ayçiçek yağı öncülüğünde katı-sıvı yağlar ile et ürünleri, şeker ve alkolsüz içeceklerdeki fiyat artışlarının öne çıktığı belirtildi.
Üretici Fiyat Endeksinde artış aylık yüzde 9,19, yıllık yüzde 114,97
Yurtiçi Üretici Fiyat Endeksi (Yİ-ÜFE), mart ayında yüzde 9,19, yıllık yüzde 114,97 arttı. Emtia fiyatlarındaki güçlü artışın sürdüğü ve tedarik zincirlerindeki aksaklıkların devam ettiği belirtilen raporda, yıllık enflasyonun tüm alt gruplarda yükseldiği kaydedildi. Sanayi kollarına göre ayrılan Yİ-ÜFE’de enerjide yıllık enflasyon yüzde 214,87 olurken, elektrik, gaz üretimi ve dağıtımında, yıllık yüzde 228,94 olarak gerçekleşti.
Raporda, “Aylık değişimler dikkate alındığında rafine petrol ürünleri öne çıkarken, inşaat ile bağlantılı ürünler, metaller, elektrik-gaz üretimi ile dağıtımı, temel eczacılık, tütün ve gıda ürünleri takip eden gruplar olmuştur” tespitine yer verildi.
