Ukraynalı amatör video yayıncısı Volodimir Zolkin, YouTube kanalında Ukrayna birlikleri tarafından esir alınan Rus askerleri ile röportaj yaparak yüz binlerce izlenmeye ulaşıyor. Zolkin bazılarına göre Rus halkına gerçekleri açıklayan bir “bilgi savaşçısı” iken, bazıları ise çektiği videoların esir askerleri afişe ettiği gerekçesiyle Cenevre Sözleşmesi’ni ihlal ettiği eleştirisinde bulunuyor.
YouTube kanalında 143 bin abonesi bulunan Zolkin, esir askerlere Ukrayna’da ne yaptıklarını, ülkede bir Nazi görüp görmediklerini ve Rusya halkının yaşam kalitesi gibi sorular yöneltiyor.
Zolkin’in sayısı 50’yi geçen videolarının bazıları, aralarında önemli miktarda Rus vatandaşının da bulunduğu geniş kitleler tarafından izlendi. En popüler videolar bir milyonun üzerinde görüntülenme alırken, ortalama görüntülenme sayısı 400 bin ile 500 bin arasında.
Amaç, yakınlarından haber alamayan aileleri bilgilendirmek
Zolkin’e göre bu videoları yayınlamasındaki amaç, Rusya’da Kremlin’den uygulanan sansür nedeniyle yakınlarından haber alamayan aileleri bilgilendirmek. Guardian’a konuşan Zolkin, videoları hakkında şunları söyledi:
“(Yalnızca) Gerçeklere inanmak zorundasınız. Rusya hiçbir şeyi paylaşmıyor veya göstermiyor. Biz de hemen bir YouTube kanalı açtık. Burada her şeyi gösteriyoruz: Fotoğraflar, videolar, tüm veriler. Kimseye güvenmek zorunda değilsiniz, gerçeklere inanın yeter.”
Zolkin’in Ukrayna’nın kuzeyinde yer alan Çernihiv şehrinde sivillerin bombalanmasında rol oynayan Pilot Binbaşı Aleksandr Krasnoyartsev ile 1 saat süren röportajında İngilizce altyazı seçeneği bile bulunuyor.
Bazı avukatlara göre ise bu videolar, savaş esirlerini aşağılanmaktan ve güvenliklerine tehdit oluşturacak unsurlardan koruyan Cenevre Sözleşmesi’ni ihlal ediyor. Zolkin ise içeriklerinin sözleşmeyi ihlal etmediğini düşünüyor:
“Bu insanlar yaptığımız iş için ağlayarak bize teşekkür ediyor. Bazen bana Cenevre Sözleşmesi’ni ihlal edip etmediğimiz soruluyor. Orada esirleri aşağılayamayacağınız yazılı. Lütfen bana Cenevre Sözleşmesi’nin neresinde insani ve barışı koruma görevi gerçekleştirilemeyeceği yazdığını söyleyin.”
Süreç nasıl başladı?
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Zolkin bu projenin, Rusya’da ulaşılan insanlardaki bilgi eksikliğinin yarattığı öfkeyle başladığını söyledi. Ukrayna İçişleri Bakan Danışmanı ve arkadaşı Viktor Andrusiv’den yardım alan Zolkin, Rus askerlerinin aile yakınlarını ve arkadaşlarını arayarak işe başladı. Zolkin’in ulaştığı insanlar zaten Ukrayna hükümetinin bu amaçta kurduğu bir Telegram kanalı üzerinden sevdikleri hakkında bilgi almaya çalışıyordu.
Zolkin hemen hemen her videosunda esir askerlerin yakınlarını arayarak onlara Rus hükümet politikasını sorgulatmaya çalıştı. Ancak Zolkin’in iddiasına göre Rus istihbarat teşkilatı FSB, ailelere baskı yapmaya başladı:
“FSB sahte telefon numaraları, askerlerle ilgili sahte veriler ve spam göndermeye başladı. Anneleri arıyordum ancak üç gün sonra standart yanıtlar almaya başladım: ‘Siyasetle ilgilenmiyoruz’, ‘Biz bir şey bilmeyiz’… Annelere Rus istihbarat teşkilatı tarafından baskı yapıldığını anladım.”
Zolkin’in röportaj yaptığı ilk kişi, Putin’in sebeplerinin hiçbirini anlamadan savaşa gittiğini söyleyen 20 yaşındaki asker Pavel Kravçenko’ydu. Kravçenko röportajda şunları söylemişti:
“Bir konvoydaydık. Sınırı geçtiğimizde komutanımıza ‘Bu ne için?’ diye sorduk. O da bize ‘Gereksiz sorular sormayın’ yanıtını verdi. Etrafımız sarılmıştı, karşılık bile vermedik, hemen teslim olduk. Ölmek istemedim. Yaşamak istedim.”
Zolkin artık ülkenin farklı yerlerinde günde 10 asker ile röportaj yapıyor fakat bunların yalnızca bir kısmı yayınlandı.
Zolkin, röportajların çoğunda esirlerin Kravçenko’nun söylediğine benzer şeyler söylediğini belirtti:
“Doğruyu söylemek gerekirse bu röportajlar için nasıl hazırlanacağımı bilmiyordum. Geldim ve karşımda bir çocuk gördüm. Konuştuğum kişilerin arasında yüzde 80’i gerçekten çocuktu. Bazıları silahsız bırakılmıştı, bazıları hayatı boyunca hiç ateş etmemiş veya kendisine ateş edilmemişti, muharebe eğitimleri yoktu.”
Ukraynalı YouTuber, çocukları esir düşmüş Rus annelerinin videolara verdiği tepkiyi de şöyle anlattı:
“Rus anneler çoğu kez oğlunun durumunu, sağlığını sormuyor, bunun yerine hemen Rus televizyonunda gördüğü propagandayı anlatmaya başlıyor. Beyinlerinin yerinde bir televizyon var.”
Zolkin, Çernihiv’de uçağı düştükten sonra kendisini esir almaya çalışan bir çiftçiyi öldüren Krasnoyartsev’in “seri katil” olduğunu düşünse de esir askerlere agresif davranmıyor:
“Karışık duygularım var. Bir yandan gördüm ki bu Ruslar aslında çocuk. Öte yandan hiç kimseye saldırmamış Ukraynalı sivil çocukları gördüm ve onlar öldürüldüler. Ruslar tüm evleri mahvetti. Beni anlamanız gerek.”
Kaynak: Guardian
Derleyen: Alp Selim
