Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) nisan ayı tüketici güven endeksini yayımladı. Endeks 67,3 değeriyle veri setinin en düşük seviyesini gördü. Güven endeksi nisan ayında bir önceki aya göre yüzde 7,3 azaldı. Prof. Dr. Mustafa Durmuş, endeksin ne anlama geldiğini, ekonomik ve siyasî etkilerini Medyascope‘a değerlendirdi. 100’ün altındaki değerlerin güvensizliğe işaret ettiği endeksin çok önemli olduğunu söyleyen Durmuş, “Tüketicilerin, ekonominin gidişatına ve kendi durumlarına ilişkin gelecekle ilgili beklentilerini gösterir ve hem siyasal iktidara, hem de ekonomi yönetimine güveni anlatır” dedi.
Tüketici güven endeksi martta 72,5 iken, bu ay 67,3 seviyesine gerileyerek tarihinin en düşük seviyesini gördü. 0-200 arasında değer alan endekste, 100 puanın üstü tüketici güveninde iyimserliği gösteriyor ancak 2012 yılından beri ölçülen Türkiye’de endeks hiç 100’ün üzerine çıkmadı. Görülen en yüksek seviye 2014 Nisan’da, 97,4 olarak gerçekleşti.
Cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi referandumunun yapıldığı Nisan 2017’nin sonrasında endeks 94,2 oldu. Daha sonra zikzak çizdiği zamanlar olsa da uzun dönemde düşüş trendini sürdürdü ve tarihinin en düşük seviyesini bu ay gördü. Bir önceki dip 68,9 ile Aralık 2021’de görülmüştü.
“Ekonomiyi büyüten faktörler iyiye gitmiyor, büyüme tahminleri düşüyor”
Tüketici güven endeksinin ne anlama geldiğini Medyascope için değerlendiren Hacı Bayram Veli Üniversitesi İktisadî ve İdarî Bilimler Fakültesi Maliye bölümü öğretim üyesi Prof. Dr. Mustafa Durmuş, şunları söyledi:
“Endeksin giderek aşağı doğru inişi, ekonomik krizin derinleştiği, halkın daha fazla yoksullaştığı, gelirlerinin azalmasıyla yaşamın zorlaştığı ve zorunlu olmadıkça harcama yapmayacağı anlamına geliyor. Bu elbette herkes için böyle değil, adaletsiz gelir ve servet dağılımıyla zenginlerin durumu kötüleşmiyor, daha da iyileşiyor. Ancak bunlar da tüketimden çekilerek tasarrufa yöneliyorlar.”
“Büyüme tahmini yüzde 1,4’e kadar düşebilir”
Endeksteki düşüşün, ekonominin beklendiği gibi büyüyemeyeceğine işaret olduğunu söyleyen Durmuş, “Ekonomiyi büyüten faktörler, yatırım harcamaları, tüketim harcamaları ve ihracattır. Yatırım ve tüketim harcamalarının iyi gitmiyor, Türkiye’nin ihracat üzerinden büyümesi zor. Uluslararası kuruluşlar Türkiye için büyüme tahminini yüzde 1,4’e kadar düşürebilirler” dedi.
“Herkesin iş bulabildiği sözü, dikkatleri dağıtmak için ortaya atılmış bir savdır”
Erdoğan’ın “çalışmak isteyen herkesin iş bulabildiği bir ülkeyiz” sözlerinin, faiz sebep enflasyon sonuç teorisi gibi bir yanılsama olduğunu söyleyen Durmuş, şöyle konuştu:
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
“Son zamanlarda yüzde 100’leri aşmaya başlayan enflasyona büyük bir tepki oluşmaya başladı. Belki de dikkatleri dağıtmak için ortaya atılmış bir savdır. Ne kadar karşılık bulur emin değilim ama sokaktaki insanların bu sözlerden etkileneceğini düşünmüyorum, veriler de zaten aksini gösteriyor. Ekonomideki kötü gidişatı, işsizliği, yoksulluğu, açlık tehlikesini, hayat pahalılığını, yüksek enflasyonu dikkatlerden uzaklaştırarak başka şeylerle ikâme edebilmek için milliyetçiliğin, militarizmin yükseltilmesi gibi çabaları olabilir ancak yeterli olur mu?”
