Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

İç borç faiz ödemeleri anaparayı geçti: “Kur, faiz ve enflasyon şokunun etkisi”

Hazine ve Maliye Bakanlığı’nın verilerine göre nisan ayı projeksiyonunda iç borç faiz ödemeleri, borcun anapara ödemelerini geçti. 3 trilyon 109 milyar Türk Lirası (TL) tutarındaki merkezi yönetim brüt borç stokunda, döviz cinsinden borçlar, TL cinsinden borçları ikiye katladı. Borç ödeme projeksiyonunu Medyascope’a değerlendiren Demokrasi ve Atılım (DEVA) Partisi Ekonomi ve Finans Politikaları Başkanı İbrahim Çanakcı, “İlk defa borç faiz ödemeleri, borcun anaparasını geçiyor. Bu, kur, faiz ve enflasyon şokunun kümülatif etkisidir” dedi.

Hazine ve Maliye Bakanlığı, 20 Nisan’da merkezi yönetim brüt borç stokunu açıkladı. 31 Mart 2022 itibarıyla 3 trilyon 109 milyar TL tutarındaki merkezi yönetim brüt borç stokunun, 1 trilyon 52 milyar TL’lik kısmı Türk Lirası cinsinden, 2 trilyon 58 milyar TL’lik kısmı döviz cinsinden borçlardan oluşuyor. 

İç borç stoklarına ait ödeme projeksiyonlarında, borcun faiz ödemelerinin, anapara ödemelerini geçtiği görüldü. Nisan ayı itibarıyla iç borç anapara ödemeleri 1,48 trilyon TL iken, faiz ödemesi 1,74 trilyon TL olarak kaydedildi. Mart ayında anapara ödemeleri 1,4 trilyon TL, faiz ödemeleri ise 1,35 trilyon TL idi. İç borç faiz ödemesinde, bir ayda 396 milyar TL’lik bir sıçrayış gerçekleşti. 2021 Nisan ayında anapara ödemesi 1,11 trilyon TL, faiz ödemesi ise 635 milyar TL idi. Bir yıllık faiz ödemesindeki artış, 1 trilyon TL’nin üzerinde oldu. 

Çanakcı: “Hazine’nin yanlış borçlanma politikasının sonucu”

DEVA Partisi Ekonomi ve Finans Politikaları Başkanı ve eski Hazine Müsteşarı İbrahim Çanakcı, Hazine’nin yanlış borçlanma politikasının vahim sonuçlar doğuracağını daha önce dile getirdiklerini söyledi. Çanakcı, yanlış politikayı “Hazine’nin döviz cinsinden, değişken faizli, enflasyona ve diğer değişken göstergelere endeksli borçlarının artması, sabit faizli borçların payının düşmesi” olarak açıkladı.

Çanakcı, Ağustos 2021’de yüzde 7 olan beş yıllık Hazine borçlanma faizinin şu anda yüzde 24 olduğunu ve bazı günlerde yüzde 28’i aştığını söyledi ve “İlk defa borç faiz ödemeleri, borcun anaparasını geçiyor. Normal koşullarda bunun başka türlü olmasını bekleyemezsiniz. Bu sonuç faiz, kur ve enflasyon şoklarının kümülatif etkisidir” diye konuştu.

Hazine’nin, cumhurbaşkanlığı hükümet sistemine geçilene kadar “stratejik ölçütler” çerçevesinde borçlandığını söyleyen Çanakcı, “Stratejik ölçütler, mümkün olduğu seviyede TL cinsinden, borcun kur ve faiz riskini aşağıya çekecek şekilde borçlanmaktı. Bu ilkeler 2017’nin ikinci yarısından itibaren ve 2018’de Sayın Berat Albayrak’ın bakan olmasıyla birlikte terk edildi” dedi.

Merkez Bankası’nın yüzde 19 düzeyindeki politika faizini indirmeye başladığı Eylül 2021 için, “maceraya başladıkları dönem” diyen Çanakcı, şöyle konuştu:

Bu maceraya başladıkları 2021 Eylül ayından önceki ağustosta, iç borç faiz ödeme projeksiyonu 699 milyar TL idi. Mart 2022’de 1 trilyon 347 milyar TL’ye çıktı. Nisanda 1 trilyon 743 milyar TL’ye çıktı. Bir ayda bile, marttan nisana 396 milyar TL faiz yükü geldi. Normalde bu kadar yük gelir mi? Borç bu kadar artmıyor ama durduğu yerde daha fazla faiz yüküne maruz kalıyor. Bu tamamen basiretsiz, stratejik ölçütlerden uzak, tamamen macera arayışıyla izlenen borçlanma politikalarının bir sonucu.

AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “faiz sebep, enflasyon sonuç” tezinin çöktüğünü belirten Çanakcı, “Bu maceraya başladıklarında enflasyon yüzde 19,6 ve politika faizi yüzde 19’du, başabaştı. Şimdi politika faizi yüzde 14, enflasyon, TÜİK’e göre yüzde 61,1. Diğer bağımsız çalışmalara göre bunun en az iki katı. Enflasyon patlayınca, bu yanlış borçlanma politikası ile çok daha ağır bir yükle karşı karşıya bıraktılar milleti. Faizle mücadele ediyoruz gibi bir algı yaratılmaya çalışılıyor ancak tablo ortada” dedi.  

“Mızrak çuvala sığmıyor”

İktidarın ekonomi politikalarını değil, algıyı yönetmeye çalıştığını söyleyen Çanakcı, “Arka kapı operasyonlarıyla döviz kuru artmıyormuş gibi, kur korumalı mevduat ile mevduat faizleri artmıyormuş gibi, ticari kredilere zorunlu karşılık getirerek politika faizini artmıyormuş gibi gösteriyorlar. Ama artık mızrak çuvala sığmıyor. Bir gün gelecek bu millet, Hazine bu borçları ödeyecek. Ancak enflasyonu tek haneye düşürerek, kura istikrar kazandırarak, faizi düşürerek normale döndürebilirsiniz. Onu da bu iktidarın yapması mümkün değil” diye konuştu.

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.