İnsan Hakları Derneği (İHD) Merkez Hapishane Komisyonu bugün (29 Nisan) hasta mahpusların durumuna ilişkin açıklama yaptı. Türkiye’de ilk olarak 2020’nin Mart ayında görüldüğü açıklanan koronavirüs salgınının hasta mahpusların yaşadığı sağlık sorunlarını daha da derinleştirdiği vurgulandı. Hapishanelerde 651’i ağır olmak üzere toplam bin 517 hasta mahpus olduğu belirtilen açıklamada, “Mahpusların yaşamış olduğu hak ihlallerinin başında da sağlığa erişim haklarının önündeki engeller ve hasta mahpuslar sorunu gelmektedir” denildi.
“2021 yılında 41 mahpus hastalık nedeniyle yaşamını yitirdi”
Ceza ve Tevkifevleri 2022 verilerine göre hapishanelerde 314 bin 502 tutuklu ve hükümlü bulunuyor. Hükümlü sayısının sürekli arttığını belirten İHD Eş Genel Başkanı Öztürk Türkdoğan tarafından yapılan açıklamada şu görüşlere yer verildi:
“Son yıllarda yapılan yüksek güvenlikli ve S tipleri ile birlikte gittikçe ağırlaşan tecrit koşulları da mahpusların yaşamlarını oldukça zorlaştırmakta ve gerek bedensel gerekse ruhsal sağlıkları üzerinde tahribata neden olmaktadır. Hapishanelerde 2021 yılı başından bu yana tespit edebildiğimiz kadarıyla en az 46 mahpus hastalıkları nedeniyle yaşamını yitirdi. Bunların 15’i koronavirüs nedeniyle, üç ağır hasta mahpus da infazlarının ertelenmesinden çok kısa bir süre sonra yaşamını yitirmiştir. Unutulmamalı ki hapishanelerde meydana gelen ölümlerin çoğu önlenebilir ölümlerdir.”
“Nisan 2022 itibarıyla bin 517 hasta mahpus var”
Nisan 2022 itibarıyla Türkiye hapishanelerinde 651’i ağır olmak üzere bin 517 hasta mahpus bulunduğunu aktaran Türkdoğan, açıklamasına şöyle devam etti: “Hasta mahpus listemiz kurumumuza gelen başvurular, avukatların hapishanelere yaptıkları ziyaretler, mahpusların tarafımıza yolladığı mektuplar ve mahpus-aile görüşmelerinin tarafımıza aktarılması ile derlenen bilgiler sonucunda hazırlanmıştır. Sürekli olarak devam eden sevk ve sürgünler, mahpusların iletişimlerinin önündeki engeller, nedeniyle hasta mahpusları tespit etmek oldukça zor.”
“ATK raporları yaşam hakkı ihlaline neden oluyor”
Verdiği “cezaevinde kalabilir” raporlarının Adli Tıp Kurumu’nun (ATK) güvenilirliğini sarstığını belirten Türkdoğan, “Hasta mahpuslar için tam teşekküllü ve üniversite hastaneleri tarafından verilen raporlara rağmen, ATK bu raporların aksi yönünde rapor düzenleyerek yaşam hakkı ihlaline neden olmaktadır. İnfaz yasasının ‘Hapis cezasının infazının hastalık nedeni ile ertelenmesi’ başlığını taşıyan 16. maddesinde 24.1.2013 tarihinde 6411 sayılı Yasa ile birlikte yapılan değişiklikle ‘maruz kaldığı ağır bir hastalık ve engellilik nedeniyle ceza infaz kurumu koşullarında hayatını yalnız idame ettiremeyen ve toplum güvenliği bakımından tehlike oluşturmayacağı değerlendirilen mahkûmun cezasının infazı 3. fıkrada belirlenen usule göre iyileşinceye kadar geri bırakılabilir’ hükmü bile tam olarak uygulanmamaktadır. ATK, kanundaki ‘hayatını yalnız idame ettirme’ kriterine aykırı raporlar vermektedir” diye konuştu.
Türkdoğan, İHD’nin hasta mahpuslara ilişkin taleplerini şöyle sıraladı:
- Halen hapishanelerde bulunan ağır hasta mahpusların tümü tam teşekkülü herhangi bir hastane raporuna istinaden derhal salıverilmeli, tedavileri ailelerinin yanında sürdürülmeli ve sağlık sigortası devlet tarafından karşılanmalıdır;
- Adli Tıp Kurumu sağlık sebebiyle infazın ertelenmesi raporlarında son ve tek merci olmaktan çıkarılmalı ve tam teşekküllü hastaneler ve üniversite hastanelerinin raporları da kabul edilmelidir.
- Sağlık sebebiyle infazın ertelenmesi kararlarında cumhuriyet savcılarının takdir yetkisi kaldırılmalı, hastanelerin verdiği raporlar esas alınarak cezaların infazları ertelenmeli, hasta mahpusların infaz ertelemesi önündeki “toplum güvenliği bakımından tehlike” kriteri kanundan çıkarılmalıdır.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
