Özgür gazeteciliğe destek olun
Search
Close this search box.

Merkez Bankası’nın rezervi 60 milyar dolar mı, eksi 57 milyar dolar mı?

Merkez Bankası (MB) rezervleri erimeye ve tartışmalara konu olmaya devam ediyor. MB yetkilileri kurdaki artışı engellemek için döviz satışı yapılmadığını söylüyor ancak rezervlerdeki hareketlilik soru işaretlerine yol açıyor. MB verilerine göre brüt döviz rezervi 60 milyar dolar ancak swap hariç net rezervler eksi 57,1 milyar dolar.

Merkez Bankası’nın (MB) politika faiz indirimlerine başladığı Eylül 2021’den bu yana döviz kurlarındaki artış sürüyor. Eylül ayı başında 8,3 Türk Lirası (TL) olan dolar kuru, faizin dört ayda yüzde 19’dan yüzde 14’e kadar indirilmesiyle 20 Aralık 2021’de 18 TL’yi aştı. Kur korumalı mevduat (KKM) paketinin açıklanmasıyla doların yükselişi durdurulmuş gibi görünse de, MB rezervlerindeki erime, uzmanlar tarafından dövizi kontrol etmek için yalnızca KKM’nin kullanılmadığı ve “arka kapıdan dolar satıldığı” şeklinde yorumlandı. 

Medyascope, Aralık ayından bu yana MB net rezervlerindeki hareketliliği hesapladı. Eylül 2021’deki Para Politikası Kurul (PPK) kararından bu yana dövizdeki yükseliş ve net rezervler şöyle:

MB verilerine göre, 17 Aralık’ta 818 milyon dolar olan net rezerv, kurdaki sıçramanın gerçekleştiği 20 Aralık’ta eksi 1 milyar 641 milyon dolara geriledi. Haftalık verilerde ocak ayının sonuna kadar negatif olan net rezervlerin aralık ayındaki hareketliliğini aşağıdaki grafikle incelemek mümkün: 

KKM’nin ilanı ve MB net rezervlerindeki erime ile devam ederken döviz kurundaki artış bir süre 13-14 TL bandında dizginlenebildi. 3 Mart 2022 itibarıyla 14 TL’nin altına inmeyen dolar, 11 Mayıs’ta 15 TL’nin üzerine yerleşti ve iki hafta geçmeden 16 TL sınırını da aştı. 27 Mayıs’ta kapanış fiyatı 16,34 TL olan doların, Eylül 2021’den bu yana seyrini gösteren grafik şu şekilde: 

Dolar kuru, son bir ayda hız kesmeden yükseldi ve yüzde 10 değer kaybetti. 20 Mayıs 2022 itibarıyla 60 milyar dolar olan MB brüt döviz rezervi bir haftada yüzde 2, 2021 yıl sonundan 20 Mayıs’a kadar ise yüzde 17 daraldı. MB net rezervleri ise, bir ayda yüzde 35 azalarak dört milyar dolar seviyesine geldi.

Dış varlıklar ile döviz yükümlülüklerinin farkıyla hesaplanabilen MB net rezervinin tamamı MB varlıklarını yansıtmıyor. MB’nin varlıklarını görebilmek için, yabancı merkez bankaları ile yapılan swap anlaşmalarıyla rezervlere dahil edilmiş “emanet paranın” da çıkarılması gerekiyor. Mevcut net rezervi 4 milyar dolar olan MB’nin swap hariç net rezervini bulabilmek için, 61,1 milyar dolar düzeyindeki swap varlıkları da çıkarılmalı. Bu hesaplamaya göre, 27 Mayıs 2022 itibariyle MB’nin swap hariç net rezervinin eksi 57,1 milyar dolar olduğu görülebilir. 

Bize destek olun

Medyascope sizlerin sayesinde bağımsızlığını koruyor, sizlerin desteğiyle 50’den fazla çalışanı ile, Türkiye ve dünyada olup bitenleri sizlere aktarabiliyor. 

Bilgiye erişim ücretsiz olmalı. Bilgiye erişim eşit olmalı. Haberlerimiz herkese ulaşmalı. Bu yüzden bugün, Medyascope’a destek olmak için doğru zaman. İster az ister çok, her katkınız bizim için çok değerli. Bize destek olun, sizinle güçlenelim.