Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği’nin (SSCB) son lideri Mihail Gorbaçov, 91 yaşında hayatını kaybetti. Soğuk Savaş’ı sona erdiren eski SSCB lideri, perestroyka (yeniden yapılanma) ve glasnost (açıklık) adını verdiği reformlar ile Sovyetler Birliği’nin dağılmasına neden olmuştu.
Sovyetler Birliği’nin son lideri Mihail Gorbaçov, Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ile silahsızlanma anlaşması imzalamış; İkinci Dünya Savaşı’nın ardından Avrupa’yı bölen Demir Perde’yi kaldırmak ve Almanya’nın yeniden birleşmesi için Batılı devletler ile işbirliği yapmıştı. Ancak kendisinin perestroyka (yeniden yapılanma) ve glasnost (açıklık) adını verdiği reformlar, Sovyetler Birliği Komünist Partisi’nin ülkede politik üstünlüğü sona erdirmesine ve son olarak da SSCB’nin dağılmasına neden olmuştu.
Rusya Merkez Klinik Hastanesi Gorbaçov’un ölümünü duyurduğu açıklamasında, “Mihail Gorbaçov bu gece vefat etti” dedi. Gorbaçov’un son yıllarda sağlığı ciddi şekilde bozulmuş ve birçok kez hastaneye yatmıştı. Haziran ayında ise Gorbaçov Vakfı Sözcüsü Vladimir Polyakov, Gorbaçov’un böbrek rahatsızlığı ile mücadele ettiğini ve tedavi gördüğünü söylemişti.
Kremlin Sözcüsü Dimitri Peskov da Interfax’a verdiği demeçte, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in taziyelerini ilettiğini belirtti ve “Yarın Gorbaçov’un ailesine ve arkadaşlarına bir taziye mektubu gönderecek” dedi.
TASS’ın aktardığına göre Gorbaçov, 1999 yılında lösemiden hayatını kaybeden eşi Raisa Gorbaçova’nın yanına gömülecek.
2 Mart 1931’de Kuzey Kafkasya’nın Stravropol bölgesinde doğan Gorbaçov, 1971 yılında Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi Üyeliği’ne seçilmişti. 1985’te ise partinin genel sekreterliği görevini üstlenen Gorbaçov, yaptığı siyasi ve ekonomik reformlar ile sistemi yeniden canlandırmaya çalışmış fakat reformlar kontrolden çıkmıştı.
Açıklık anlamına gelen glasnost politikası başta Litvanya, Letonya ve Estonya gibi Baltık Cumhuriyetleri olmak üzere Doğu Avrupa’daki diğer bölgelerde de bağımsızlık yanlılarını cesaretlendirmişti. 1989 yılındaki protestoların ardından 15 Sovyet Cumhuriyeti bağımsızlığını talep etmiş, sonraki iki yılda ise SSCB’nin çöküşü hızlanmıştı. Birçok Rus da bu dönemde yaptığı reformların ardından Gorbaçov’u affetmeyeceklerini dile getirmişti.
Gorbaçov, Soğuk Savaşı sona erdirdiği ve “Doğu-Batı ilişkilerinde oynadığı öncü rol” nedeniyle Nobel Barış Ödülü’ne de layık görülmüştü.
Dünya liderlerinden taziye mesajları
Birçok devlet ve hükümet başkanı, Gorbaçov’un ölümünün ardından taziye mesajı yayımladı. Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres, Gorbaçov’un tarihin akışını değiştirdiğini söyledi.
Medyascope'un haftalık e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her çarşamba mail kutunuzda.
Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin liderleri de Gorbaçov’un ölümü üzerine taziye mesajları yayımladı. AB Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Twitter’dan paylaştığı mesajında şöyle yazdı:
“Mihail Gorbaçov güvenilir ve saygıdeğer bir liderdi. Soğuk Savaş’ın bitmesinde önemli bir rol oynadı ve Demir Perde’yi indirdi. Özgür bir Avrupa’nın yolunu döşedi.”
ABD Başkanı Joe Biden da Gorbaçov’u nadir bir lider olarak nitelendirdi ve “Soğuk Savaş döneminde farklı bir geleceğin mümkün olduğunu görme hayaline sahip benzersiz bir politikacıydı” ifadelerini kullandı.
İngiltere Başbakanı Boris Johnson ise Gorbaçov’un cesaretine ve dürüstlüğüne hayran olduğunu ifade etti. Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, Avusturya Başbakanı Karl Nehammer ve Hollanda Başbakanı Mark Rutte de Gorbaçov’u ananlar arasındaydı.
