İstanbul’un kanayan yarası taksi sorununun kronolojisi | İBB ne önerdi, nasıl kabul edildi?

İstanbul’da uzun süredir devam taksi sorunu için İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) toplantısında somut adım atıldı. İBB’nin “İstanbul Genelinde Çalışan Minibüs ve Taksi Dolmuş Güzergâhlarının Düzenlenmesi ve İhtiyaç Fazlası Minibüs ve Taksi Dolmuşların Taksiye Dönüştürülmesi” teklifi oyçokluğuyla kabul edildi. Böylece bin 803’ü minibüs, 322’si taksi dolmuş olmak üzere toplam 2 bin 125 araç taksiye dönüştürüldü. Bu kararın ardından İstanbul’daki taksiciler, İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nu protesto etti. İstanbul’un taksi sorunu nasıl doğdu, nasıl kanayan bir yaraya dönüştü? İşte sorunun kilometre taşları… 

İzle: Turistlere fahiş fiyat, vatandaşa taksi yok: İstanbul’un giderek büyüyen “sarı” sorunu

Koronavirüs salgını kısıtlamaları kalktıktan sonra İstanbul’da taksiye talep arttı. Taksiciler, talep karşısında müşteri seçmeye başladı. Eski İBB Genel Sekreter Yardımcısı Orhan Demir, Medyascope’a verdiği röportajda, konu ile ilgili taksileri “İtaksi” uygulaması üzerinden denetlemeye çalıştıklarını belirtmişti. 

İBB, artan taksi şikayetleri üzerine harekete geçti. Eski İBB Genel Sekreter Yardımcısı ve Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu’nun da önerdiği “5 bin yeni taksi” projesini UKOME’ye getirdi. 

Oku: İBB’nin beş bin taksi projesi ilk olarak Adil Karaismailoğlu döneminde gündeme gelmiş 

İBB Başkanlığı, Cumhuriyet Halk Partisi’nden seçilen Ekrem İmamoğlu’na geçtikten sonra ise yeni yönetime yapısal engel geldi. Resmi Gazete’de 19 Şubat 2020’de yayımlanan karar ile büyükşehirlerde ulaşımla ilgili tüm kararların alındığı UKOME’nin yapısında sayısal değişikliğe gidildi.

Karardan önce UKOME’de 10 kamu kurumu temsilcisi, 11 İBB temsilcisi ile Türkiye Şoförler ve Otomobilciler Federasyonu’nun temsilcisi bulunuyordu. Karara göre kamu kurumlarının temsilci sayısı dört artırılarak 14’e çıkarıldı ve böylece UKOME’deki çoğunluk hükümete bağlı bakanlıklara verilerek İBB’nin alacağı kararların önüne set çekilmiş oldu. Kararın ardından İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, hükümetin seçimde kaybettiği halde belediyeyi yönetmeye çalıştığını söyledi ve Türkiye Belediyeler Birliği’ni (TBB) ses çıkarmaya davet etti. Ancak istediği desteği bulamadı. Değişikliğin yapıldığı günden bugüne UKOME, İBB’nin taksi sayısını artırmak için verdiği teklifi yedi kez reddetti. 

27 Ağustos 2021’de yapılan UKOME toplantısında, 5 bin ek taksi teklifine karşı çıkan Taksiciler Esnaf Odası Başkanı Eyüp Aksu’nun aracına, farklı ücret yazmaktan ceza kesildiği ortaya çıktı. Eski İBB Genel Sekreter Yardımcısı Orhan Demir, “Şöyle şikayetler gelmeye başladı, ‘İstanbul Havalimanı’ndan farklı günlerde bindiğimiz, aynı yere gittiğimiz taksiler farklı ücretler yazıyor’ dendi. Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı denetimlerinde birçok taksiye ceza yazıldı. Bunun içinde sizin taksiniz de var Eyüp Bey” dedi.  

Oku: İBB’nin yeni taksi teklifini reddeden Taksiciler Esnaf Odası Başkanı Eyüp Aksu’nun aracına, farklı ücret yazmaktan ceza kesildiği ortaya çıktı

Eylül 2021’de UKOME toplantısında İBB, 5 bin yeni taksi projesini bu sefer bin yeni taksi olarak getirdi. Dokuzuncu kez gündeme gelen taksi teklifi, bakanlık ve esnaf odası temsilcilerinin oylarıyla dokuzuncu kez reddedildi. İstanbul Taksiciler Odası Başkanı Eyüp Aksu, “Sizler bizi vatandaşla düşman ettiniz. 15 Temmuz’da köprülere ilk biz çıktık. Taksilerde doğum yapan bayanlar, hanımefendiler var. Medya iki-üç tane kötü taksiciyi alıp reklam çalışması yapıyor ve sektörü kötülüyor” dedi. İBB Genel Sekreteri Can Akın Çağlar ise “Dokuz kere de 19 kere de bin yeni taksiyi gündeme getirmeye devam edeceğiz” diye konuştu.

Oku: Taksiciler, “15 Temmuz’da köprüye ilk biz çıktık” dedi, İBB’nin 1.000 adet yeni taksi teklifi UKOME’de dokuzuncu kez reddedildi

Oda Başkanı Aksu ve bazı taksiciler, İmamoğlu’nu UKOME toplantısı öncesi protesto etti. İstanbul’daki birçok taksi, İmamoğlu’nu protesto etmek için kontak kapattı. 

İzle: Taksiciler İmamoğlu’nu protesto etti, İBB’nin taksi teklifi UKOME’de 10. kez reddedildi

İmamoğlu, 10 kez reddedilen taksi teklifi için geri adım atmadı. İBB, Taksi plakası satışında alıcıdan, tek geçim kaynağının “şoförlük” olduğunu ispatlamasının isteneceğini açıkladı. “86/10553 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nı hatırlatan İBB, “Vatandaşın ulaşım ihtiyacını karşılamak üzere toplu taşımacılığın geliştirilmesi ve disiplin altına alınması, korsan taşımacılığın önlenmesi ve fiilen çalışmakta olan şoför esnafının haklarının korunması maksadıyla taksi, dolmuş minibüs ve umum servis araçlarına verilecek ticari plakaların sayısı, verilme usul ve esasları doğrultusunda satış işlemlerinde ‘meslek’ şartı arayacak” açıklamasında bulundu. 

Oku: İstanbul’da taksilerde yeni dönem başlıyor: Taksi plakası satışında alıcıdan, tek geçim kaynağının “şoförlük” olduğunu ispatlaması istenecek

İmamoğlu, “yeni taksi dönemi” olarak adlandırdığı bu kararı, taksi şoförlerine iyileştirme yaparak UKOME’nin gündemine yeniden getirdi. Taksi şoförlerine yapılan iyileştirme teklifi şöyleydi:

• Maaş, sosyal yardımlar ve tüm primler dahil ortalama aylık net 6 bin 622 TL olacak. 

• İBB taksi şoförlerine yılda iki maaş performans primi ödenecek.

• Yılda iki defa giyim yardımı yapılacak.

• Eve gidiş gelişte servis sağlanacak.

• Bir öğün yemek ücreti ayrıca ödenecek.

• Mesai saatleri, İş Kanunu’ndaki gibi haftada 45 saat olacak.

• SGK ödemeleri haftada 45 saat, ayda 30 güne göre yapılacak.

• Güvenli ve konforlu yolculuk için şoförlere düzenli eğitimler verilecek.

Düzenlemeler ile hem şoförlerin hem de yolcuların sıkıntılarının giderilmesi öngörülüyordu. Ancak bu teklif de UKOME’de reddedildi. 

İzle: İBB’nin yeni düzenlemesine taksiciler ne diyor?

İBB, Temmuz 2021’deki UKOME toplantısında, 750 minibüs ve 250 dolmuşun taksiye dönüştürülmesini kabul ettirdi. Kabul edilen 750 minibüs ve 250 taksi-dolmuşun plakasının taksiye dönüştürülme süreci 2 Kasım 2021’de kura çekimi ile başladı. İmamoğlu, “İstanbul’da yoğun bir biçimde taksi sorunu vardır ve bu taksi sorununun çözümünü engelleyen akıl hangi akıl ise ben o akılla kararlı bir şekilde mücadele etmeye devam edeceğim, asla vazgeçmeyeceğim. Beni son UKOME toplantısı öncesi protesto ettiler. Neden? Taksi sayısını artıracağım diye. Beni protesto eden sözüm ona taksici esnafı, 55 bine yakın direksiyon sallayan esnafımı tenzih ediyorum, onların alın terinin de büyük bir kısmının kime gittiğini biliyorum, birkaç yüz insan beni güya protesto ediyor. Peki protesto eden o taksiciler, niye siyasi propaganda yapar? Niye siyasi tezahürat yapar? Onu ben anlamadım” diye konuştu. 

Son UKOME toplantısında (30 Kasım 2022) İBB daha önce kabul ettirdiği “İhtiyaç Fazlası Minibüs ve Taksi Dolmuşların Taksiye Dönüştürülmesi” teklifini yine UKOME’nin gündemine getirdi. Bin 803’ü minibüs, 322’si taksi dolmuşu olmak üzere toplam 2 bin 125 aracın taksiye dönüştürülmesi teklifi UKOME’de “oyçokluğu” ile kabul edildi. İmamoğlu, “İstanbul’un taksi sorununu çözmek için attığımız adım sonuç verdi. İhtiyaç fazlası bin 803 minibüs ve 322 dolmuşun taksiye dönüştürülmesi UKOME’de onaylandı. İstanbul’un ihtiyaç duyduğu sayıda taksi için mücadele devam edecek. Yeni taksiler hayırlı olsun” açıklamasında bulundu. 

Oku: İstanbul’da 2 bin 125 araç taksiye dönüştürülüyor: Şoförler yolcu seçmeyecek, yabancı dil bilecek ve iletişim eğitimi alacak

Öte yandan AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, UKOME’nin kararına şu sözlerle sahip çıktı: “Çok çok isabetli bir karar oldu. Bu kararla birlikte bazı çıkar şebekelerinin oyununu bozdunuz. Bu çok önemliydi. Yani sizin üzerinizden bir şeyler devşirmeye çalışanların oyununu bozdunuz. İstanbul’un taksi sorununu çözmek için attığımız adım sonuç verdi. İhtiyaç fazlası bin 803 minibüs ve 322 dolmuşun taksiye dönüştürülmesi UKOME’de onaylandı. İstanbul’un ihtiyaç duyduğu sayıda taksi için mücadele devam edecek. Yeni taksiler hayırlı olsun” açıklamalarında bulundu.

Taksiciler ise İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu’nu, korna çalarak protesto etti. Bir taksici, “Almadığımız yolcular hakkında İmamoğlu beyefendi ‘153’ü ara şikayet et’ diyor. Ne oluyor? Bir resim çekiliyor, yarın öbür gün bizi çağırıyorlar, bir hafta ruhsatı askıya aldık. Böyle bir saçmalık olabilir mi? Bizi bu hale getirenler İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu’dur” dedi.     

Oku: İmamoğlu’ndan Erdoğan’a taksi yanıtı: “UKOME’nin İBB kurumu olduğunu en iyi kendisi biliyor”