İstanbul Ticaret Odası (İTO) Perakende Komitesi Başkanı ve Happy Center Marketleri CEO’su Yavuz Altun, zincir marketler olarak fiyatlarda indirime gittiklerini açıkladı. Başkent Üniversitesi İktisat Bölümü Başkanı Prof. Dr. Uğur Emek, zincir marketlerin aldığı indirim kararının sürdürülebilirliğini ve gerçekçiliğini Medyascope‘a değerlendirdi.
İstanbul Ticaret Odası (İTO) Perakende Komitesi Başkanı ve Happy Center CEO’su Yavuz Altun, zincir marketler olarak fiyatlarda indirime gittiklerini söyledi ve “Enflasyondaki bu düşüşe paralel olarak perakende fiyatlar da düşecek. Komite başkanı olarak zincir marketlerle görüştüm, hepsi fiyatlarda indirime gideceğini teyit etti. Sektör olarak halkımıza verebileceğimiz tüm desteği sunacağız” dedi.
Daha sonra Migros, sosyal medyadan indirimleri şöyle duyurdu:
“Ocak ayında binlerce ürünün iyisi ucuza Migros’ta! Ocak ayı boyunca; Migros markalı 419 temel ihtiyaç ürünlerinde sabit fiyat, markalı 3 binden fazla üründe sürekli indirimler, 23 farklı ürün ailesindeki tüm ürünlerde yüzde 25, yüzde 30, yüzde 40, yüzde 50 indirim sizi bekliyor!”
CarrefourSA ise ocakta gıda ve gıda dışı ürünlerde yüzde 20’den yüzde 40’a varan indirimler uygulayacağını açıkladı:
“85 milyon için doğrusu CarrefourSA’da. Ocak ayı boyunca 20 bin üründe yüzde 20’den yüzde 40’a varan indirim!“
CarrefourSA’da bazı güncel indirimler şöyle:
1 kg. kepekli un: 22,95 TL -> 11,75 TL
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
1 lt. karışık meyve suyu: 19,50 TL -> 15,60 TL
Pesto makarna sosu 34,95 TL -> 24,47 TL
1 lt. ayçiçek yağı 56 TL -> 42,90 TL
Happy Center Marketleri CEO’su Yavuz Altun da gıda ve gıda dışı ürünlerde indirime gittiklerini ve indirimlerin devam edeceğini belirtti.
Altun, “Gıda ve gıda dışı ürünlerde fiyatları yüzde 10 ile 20 arasında düşürdük. Et ve süt ürünlerinde ise ilerleyen süreçte indirim yapabiliriz” dedi.
Zincir marketlerin neden indirime gittiğini ve bu indirimlerin sürdürülebilir olup olmadığını Başkent Üniversitesi İktisat Bölümü Başkanı Prof. Dr. Uğur Emek’e sorduk.
“Marketler seçime kadar teslim oldular”
Hükümetin uzun bir süredir zincir marketleri hedef aldığını söyleyen Emek, yapılacak indirimlerin sürdürülebilir olmadığını belirtti. İndirimlerin uygulanma sebebini ne olduğunu sorduğumuzda ise Emek şu cevabı verdi:
“Oluşan baskı iklimiyle beraber, zincir marketler korktular. Bir taraftan Rekabet Kurulu, bir taraftan belediyeler, bir taraftan vatandaşın market çalışanlarına saldırısı… Sonuçta bu insanlar da korkuyorlar. Marketler sanıldığı gibi serbest piyasa ekonomisiyle çalışan yerler değil, çok yoğun bir şekilde denetimden geçiyorlar. Ya bu şekilde indirime giderek zarar edeceklerdi ya da Fahiş Fiyat Düzenleme Kurulu’nun vereceği cezalarla zarar edeceklerdi. Marketler seçime kadar teslim oldular. Sürdürülebilir bir durum değil.”
“Gıda enflasyonunun TÜİK verilerine göre düştüğünü görebiliriz“
Bu indirimin sürdürülebilir olmamasının tek sebebinin zincir marketler olmadığını dile getiren Emek, sözlerine şöyle devam etti:
“Bu işi ne kadar sürdürebilirler bilmiyorum. Pazaryerleri var, küçük bakkallar var. Hangi birisini denetleyecekler, bilmiyorum. Eğer Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), fiyatları bu marketlerden çekiyorsa gıda enflasyonunun resmi olarak düştüğünü göreceğiz.”
Hükümetin gıda enflasyonuyla yakından ilgilenmesine rağmen diğer zamları yeterince konuşmadığını da ekleyen Emek, “Hükümet bu marketlere gıda enflasyonu nedeniyle çok taktı ama kendi yaptığı doğalgazdaki yüzde 60’lık zammı niye konuşmuyoruz? Elektrikteki zammı neden konuşmuyoruz? Kira artışına sınırlama getiriyor ama kiracının kullandığı doğalgaza sınırlama getirmiyor. Bunları neden konuşmuyoruz?” diye sordu.
“Seçime kadar sürdürülürse tahribatı çok büyük olur”
Hükümetin izlediği politikaların tamamen seçim odaklı olduğunu vurgulayan Emek, bu politikaların potansiyel sonuçlarını şöyle anlattı:
“Hükümetin yapması gereken şeyleri bankalar yapacak, marketler yapacak, ev sahipleri yapacak ama hükümet hiçbir şey yapmayacak, bu sayede sadece oy toplayacak. Kendisinin harcama kaynaklarına el sürülmesin, onun dışında herkes bedel ödesin diye bir kampanya sürdürüyorlar. Eğer seçime kadar böyle devam edebilirlerse seçimin sonucundan bağımsız bir şekilde, seçim sonrasında tahribat çok büyük olacak ve bunu hep beraber göreceğiz.”
Emek, şu anda ürünlerde indirime giden zincir marketlerin, seçim sonrasında fiyatlarını aşırı derecede artıracaklarını söyledi.
Ne olmuştu?
Zincir marketlerle ilgili olarak başlayan “fahiş fiyat” tartışmalarının geçmişi Eylül 2021’e dayanıyor. AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Eylül 2021’de de beş zincir marketin topladığı ürünlerle piyasaların altüst olduğunu söylemişti. Ancak kriz bir sene sonra Erdoğan’ın yaptığı açıklamayla başka bir seviyeye ulaşmıştı.
Erdoğan, 21 Kasım’da Katar’dan dönerken uçakta gazetecilerin sorularını yanıtlamış ve artan enflasyondan zincir marketlerin de sorumlu olduğunu söylemişti:
“Para cezası demek ki bunları ıslah etmiyor. Para cezasının dışında atılacak adımları da ilk kabine toplantımızda inşallah masaya yatırırız ve oradan da bunların üzerine ayrıca gideriz. Değişik öneriler var. Bütün mesele yaptırımın çok daha ağır olması. Bu bunlara ürkütücü gelebilir. Bunu halletmek lazım.”
Milliyetçi Hareket Partisi (MHP) Genel Başkanı Devlet Bahçeli de partisinin 22 Kasım’daki grup toplantısında, “Sürekli zam yapan zincir marketlerin FETÖ ile irtibat ve ilişkisinin titizlikle araştırılması gerektiğine inanıyoruz” demişti.
Erdoğan 30 Kasım’da partisinin genel merkezinde Genişletilmiş İl Başkanları Toplantısı’nda zincir marketlerdeki fiyat artışlarını eleştirmiş ve fiyat farklılıklarını gidermek için Fiyat İstikrar Komitesi kuracaklarını duyurmuştu.
Gıda Perakendecileri Derneği Başkanı ve BİM İcra Kurulu Üyesi Galip Aykaç, 7. Private Label Zirvesi’nde Erdoğan’ın zincir marketlerle ilgili açıklamalarına yanıt vermiş ve iktidara yakınlığıyla bilinen medya kuruluşlarını “Bre ahlaksızlar, sizlere bundan sonra sizin tonunuzda cevap vereceğim bilesiniz” diyerek eleştirmişti.
ŞOK Marketler’in istifaya çağırdığı Aykaç, 4 Aralık günü Gıda Perakendecileri Derneği Başkanlığı görevinden istifa ettiğini açıklamıştı. Resmi Gazete’de 7 Aralık’ta yayımlanan kararla, zincir marketlere ilişkin yeni bir düzenlemeye gidilmişti. Bu değişiklikle birlikte 200’den fazla şubesi olan zincir marketlere fiyat takibi ve şube bilgilerine yönelik verileri Ticaret Bakanlığı’yla paylaşma zorunluluğu getirilmişti.
