Seçim 2023 | Berfin Bayır’ın Nevşehir izlenimleri: Kılıçdaroğlu’nun şansı yüksek

Kamera & Kurgu: Enes Berk Demirkol

Cumhurbaşkanı ve milletvekili seçimlerine 45 gün kaldı. Medyascope olarak il il seçmenin nabzını tutuyor ve yurttaşların, siyasetçilerin seçim süreci izlenimlerini konuşuyoruz. Nevşehir’de siyasi partilerin il başkanları, milletvekili aday adayları, yerel gazeteciler ve yurttaşlara seçimlerin nasıl geçeceğini, hangi adaya ve partiye oy vereceklerini ve şehrin sıkıntılarını sorduk. Nevşehir, muhafazakâr ve milliyetçi seçmen profili barındıran bir şehir. Herkes birbirini tanıyor, bu yüzden baskı birçok alanda hissediliyor ancak değişim isteyen bir kesim de mevcut. 

İllerde seçmenlerin görüşlerini almak, yaklaşımlarını öğrenmek için bu kez Nevşehir’deyiz. Yüksek Seçim Kurulu’nun (YSK) verilerine göre Nevşehir, üç milletvekili çıkarıyor. Nevşehir’de 1 Kasım 2015’te yapılan seçimde üç milletvekili de Adalet ve Kalkınma Partisi’nden (AKP) çıktı. 2018’de yapılan 27. Dönem Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliği seçiminde ise üç milletvekilinden ikisi AKP’den biri ise Cumhuriyet Halk Partisi’den (CHP) parlamentoya girdi. 2018’deki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Nevşehir’deki yurttaşlar yüzde 68,1 ile Recep Tayyip Erdoğan’a, yüzde 21,6’yla Muharrem İnce’ye oy verdi. 

Nevşehir’de hem yurttaşlarla hem de siyasi partilerin il başkanlarıyla 14 Mayıs’ta yapılacak cumhurbaşkanlığı ve milletvekili seçimlerinde kime oy vereceklerini, nasıl bir sonuç beklediklerini ve Nevşehir’in sorunlarını konuştuk. Seçimlerde önce yurttaşların Nevşehir’in sorunları hakkında dile getirdikleri bazı başlıklardan bahsetmek istiyorum. Hayat pahalılığı ve geçim sıkıntısını herkes ilk sırada dillendiriyor. İşsizliğin önemli bir sorun haline geldiğinden ve bürokrasideki liyakat eksikliğinden de önemle bahsediyorlar. 

81 ilde seçimin nabzını tutuyoruz. Bütün il izlenimi videolarımız için aşağıdaki YouTube oynatma listemizde gezinebilir, şehrinizi bulabilirsiniz:

“Hangi hükümet olursa olsun sorunlara çözüm bulmasını istiyoruz”

Baskı altında kaldıklarını söyleyen bir yurttaş, sorunlarını kamera karşısında anlatmak istemedi; eğer bir eleştiri yaparsa işyerine polislerin arama ve mali kayıtları inceleme gerekçesiyle geleceğinden endişe ettiğini belirtti. Daha önce de böyle bir durumun başına geldiğini belirten yurttaş, ilk başta çekindi ancak daha sonra başka yurttaşların konuştuğunu görünce kendisi de konuşmaya karar verdi. Ekonominin kötü olduğunu, zamlarla başa çıkamadıklarını eskiden işlettiği kahvehaneyle beş çocuğuna bakabildiğini fakat şimdi kahvehaneyi bile zar zor döndürdüğünü ve bu yüzden satılığa çıkardığını söyledi. 

Bağkur ödemesinin 3 bin lira olduğunu, dükkan kiralarının ve artan zamların kendisini zorladığını belirten yurttaş, “Seçimden sonra gelecek hükümetin, hangisi olursa olsun, bunlara bir çözüm bulmasını istiyoruz” dedi. Bu seçimlerde kime oy vereceğini sorduğumuzda cumhurbaşkanlığı seçiminde Erdoğan’a, milletvekili seçimlerinde ise AKP’ye oy vereceğini söyledi. 

“Değişimi yapabilecek aday yok”

Hem sorunlardan bahsedip hem de Erdoğan’a oy vermesinin nedenini sorduğumuzda ise “her şeyin farkında olduklarını, 20 yılın ardından bazı şeylerin değişmesi gerektiğini ancak değişimi yapabilecek bir aday göremediğini” vurguladı. Millet İttifakı’nın adayı Kılıçdaroğlu’na güvenmediğini dile getiren aynı seçmen, Millet İttifakı’nın adayı Mansur Yavaş olsa bile oy vermeyeceğini söyledi. Önceki dönem milletvekillerinin Nevşehir’e hiç uğramadığını belirten yurttaş, milletvekillerinin şehrin sorunlarıyla uğraşmadığına dikkat çekti. 

Büyük Kahramanmaraş Depremi videolarımızı buradan izleyebilirsiniz.

“Muhalefet deprem şovu yapıyor”

Kahramanmaraş merkezli iki büyük depremin ardından Malatya-Yeşilyurt’tan Nevşehir’e gelmek zorunda kalan bir yurttaş da cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Erdoğan’a ve milletvekili seçimlerinde de AKP’ye oy vereceğini söyledi. Depremde devletin yetersiz olduğunu söyleyenlere tepki göstererek, yaşanan depremin “asrın depremi” olduğunu, muhalefetin sadece şov yaptığını vurguladı. Hangi devlet olursa olsun böyle bir depremde her yere müdahale edilemeyeceğini, yetişilemeyeceğini belirterek, muhalefetin hiçbir şey yapmadığını, sadece enkazın önünde konuşarak siyaset yaptığını belirtti. 

Sokaklarda seçimlerle ilgili soru sorduğumuz yurttaşlardan kararsız olduğunu belirtenler olduğu kadar, konuşmaktan kaçınanlar da oldu. Kılıçdaroğlu’na oy vereceğini söyleyen yurttaşlar genel seçimlerde ise İYİ Parti ve CHP’ye oy vereceklerini belirtti.

“Siyaseti kadınlar değiştirecek”

CHP Nevşehir İl Başkanı Tayfun Ceyhan ve DEVA Partisi İl Başkanı Adem Pınarbaşı ile görüştük. CHP Nevşehir İl Başkanı Ceyhan, il başkanlığının 2018 genel seçimlerinde aday adayı bulamadığını belirtirken, şimdi ise 11 milletvekili aday adaylığı başvurusu aldıklarını söyledi. Ceyhan, son zamanlarda Nevşehir’deki kadınların parti il başkanlığına aktif bir şekilde geldiğini ve birçok kadının CHP’ye üye olduğunu vurguladı. “Kadınlarda bir hareket” olduğunu vurgulayan Ceyhan, siyaseti kadınların değiştireceğine dikkat çekti.

“CHP’lilerle yan yana görünmekten korkuyorlar”

Nevşehir’in genel yapısından da bahseden Ceyhan, tarikatlar ve cemaatlerin yoğun etkisi olduğunu ve bürokraside de bu ağırlığın varlığının hissedildiğini söyledi. Nevşehir’de üç cemaatin ön planda olduğunu belirten Ceyhan, Nur, Adıyaman Menzil ve Nurettin Topbaş cemaatinin şehirde sözünün geçtiğini söyledi. “Sessiz bir çoğunluk değişimi bekliyor” diyen Ceyhan, kamuda çalışan ailelerin baskı altında olduğunu söyledi ve şöyle ekledi: “CHP’lilerle yan yana görünmekten korkuyorlar.”

Kamu bürokrasisinin muhtarlara göz açtırmadığını, işssizliğin ve liyakatsizliğin şehrin en önemli sorunlardan biri olduğunu söyleyen Ceyhan, bu sorunların yanında şehrin plansız geliştiğini, çevre yolunun olmadığını ve turizm için şehrin hâlâ Antalya’yla bağını kurabilecek bir yolun yapılmadığını belirtti. 

“Türkiye’nin üvey evladı Nevşehir”

DEVA Partisi İl Başkanı Adem Pınarbaşı, Nevşehir’in Kırşehir ve Niğde’ye göre çok daha kemikleşmiş bir AKP ve MHP seçmen kitlesine sahip olduğuna dikkat çekti ancak AKP’nin bu saatten sonra birden fazla milletvekili çıkaramayacağını vurguladı. 

“Türkiye’nin üvey evladı Nevşehir” diyen Pınarbaşı; Kilis, Iğdır ve Bayburt gibi şehirlerin nüfusunun Nevşehir’in yarısı kadar olmasına rağmen Nevşehir’in bu şehirlerden sadece biraz daha fazla yatırım aldığını söyleyerek yatırımların yeterli olmadığını belirtti. Pınarbaşı, “Nevşehir özveriyle AK Parti’ye oy vermiş. Yıllarca da üç milletvekili, bir belediye başkanını emanet etmiş. AK Parti’nin kendi sitesine açıp baktığımızda il il kaç lira yardım edilmiş, ne kadar yatırım yapılmış görülüyor.”

“20 yıldır istenilen yatırım gelmedi”

“Yıllarca kentsel dönüşüm için sözler, vaatler verildi ama 20 yıldır istenilen yatırım hiçbir şekilde gelmedi” diyen Pınarbaşı, şehrin başlıca sorunları arasında işsizlik, çevre yolu ve kentsel dönüşüm probleminin olduğunu belirterek metruk binaların asayiş sorunu yarattığını vurguladı. Pınarbaşı, Nevşehir’de milletvekili seçimlerinde Millet İttifakı olarak girilirse iki milletvekilini almak için zorlayacaklarını söyledi. 

AKP Nevşehir İl Başkanı görüşmek istemedi, MHP Nevşehir İl Başkanı ise Ankara’da olduğu için görüşemeyeceğini söyledi. 

Kim ittifakla girerse iki milletvekili çıkarabilir

Nevşehir’de yerel gazetecilerle de konuştuk ancak bürokratik baskılar sebebiyle isimlerinin yazılmasını istemediler. Nevşehir’de üç milletvekili çıkarılmasına rağmen neden AKP’ye 40’ın üzerinde aday adaylığı başvurusu yapıldığını sorduğumda ismini vermek istemeyen bir gazeteci, siyasi beklenti ve statü için bu kadar başvuru yapıldığını belirtti. 

İl başkanlıklarında ilk sırada çıkan isimle, genel merkezden gönderilen ismin genelde farklı olduğunu söyleyen gazeteci, AKP’nin 2018 genel seçimlerinde seçilen milletvekillerini tekrar ilk sıradan yazması halinde kaybedeceğini vurgulayarak, bu kişilerin şehrin sorunlarına yeterince vakıf olmadıklarını anlattı. 

AKP’nin yeni isimler bulması halinde seçmenlerin yeniden oy verebileceğini anlatan meslektaşımız, bu zamana kadar seçmenlerin Erdoğan’ın ismi için AKP’ye oy verdiğini ancak şu anki siyasi iklim sebebiyle milletvekili adaylarının isimlerinin çok daha önem kazandığını düşünüyor. Cumhur İttifakı’nın da Millet İttifakı’nın da genel seçimlerde ittifak olarak girmeleri halinde iki milletvekili çıkarabilme olasılığının olduğunu belirtiyor. 

İsmini vermek istemeyen gazeteci, AKP’nin birinci sıradan giren milletvekilinin tarikatların desteğiyle seçildiğine de dikkat çekiyor.