Seçim 2023 | Özgecan Özgenç’in Iğdır izlenimleri: Kılıçdaroğlu AKP seçmeninden de oy alacak

Kamera & Kurgu: Enes Berk Demirkol

Seçimin nabzını tutmak için ülkenin en doğusundaydık. Meclis’e bir HDP ve bir MHP milletvekili gönderen Iğdır’ın, 14 Mayıs’ta tercihleri değişecek gibi görünüyor.

Türkiye’nin en doğusunda bulunan ve üç ülkeyle birden sınır olan Iğdır, iklimi ve toprağının verimiyle Çukurova’ya benzeyen koşullara sahip bir şehir ancak hem sınır şehri olması hem de tarımsal potansiyeli yeterince desteklenmiyor. Iğdırlı yurttaşlar işsizlikle boğuşurken, kent sürekli göç veriyor. Her yerde olduğu gibi pahalılık ve geçim derdi şehirdeki insanların en önemli sorunu. Az nüfusa sahip dokuzuncu il olan Iğdır, bu sene de iki milletvekili çıkarabilecek.

Önceki seçimlerde Iğdır’ın tercihi HDP

2018 milletvekili seçimlerinde HDP, 41 bin 545 kişinin, yüzde 44,2 oranındaki oyuyla Habip Eksik’i Meclis’e gönderdi. 22 bin 448 bin kişiden yüzde 23,8 oranında oy alan MHP’den Yaşar Karadağ milletvekili seçildi. 19 bin 466 oy alan AKP ise milletvekili çıkaramadı. Millet İttifakı’nın Iğdır’daki oy oranı ise yüzde 10,7’de kaldı. 

81 ilde seçimin nabzını tutuyoruz. Bütün il izlenimi videolarımız için aşağıdaki YouTube oynatma listemizde gezinebilir, şehrinizi bulabilirsiniz:

CHP ve İYİ Parti’nin Millet İttifakı olarak girdiği 2019 yerel seçimlerinde, Iğdır’da CHP’nin adayı yüzde 2,3 oranında oy aldı. İYİ Parti ise HDP’nin seçimi kazanamaması için MHP’nin adayına destek vereceğini açıkladı. Pek çok kritik büyükşehirde Millet İttifakı lehine aday göstermeyen HDP’nin seçmenleri, İYİ Parti’nin Iğdır kararına tepki gösterdi. MHP’nin adayı yüzde 46,6 oy alırken, Iğdırlı seçmenin yüzde 50’si HDP’yi destekleyerek Yaşar Akkuş’u belediye başkanı seçti ancak Akkuş başkanlığa devam edemedi. Mayıs 2020’de Iğdır Belediyesi’ne kayyum atandı ve Akkuş görevden alınarak, tutuklandı. 

MHP milletvekilini 14 Mayıs’ta AKP’ye kaptırabilir

Yeşil Sol Parti’nin Iğdır’da milletvekili adayları Yılmaz Hun ve Aysel Aras oldu. MHP mevcut milletvekili Yaşar Karadağ ile İbrahim Dizman’ı aday gösterdi. AKP ise Iğdırlı iş insanı Cantürk Alagöz’ü aday gösterdi. Üç yıldır Iğdır’da yaşayan, Alagöz Holding’in kurucusu ve Alagöz Holding Iğdırspor’un başkanlığını yürüten Cantürk Alagöz, Iğdır’da tanınıyor ve gözlemlediğimiz kadarıyla seviliyor. Daha önce MHP’ye oy verdiğini veya cumhurbaşkanlığı seçiminde Kılıçdaroğlu’nu destekleyeceğini söyleyen pek çok yurttaştan, Alagöz aday olduğu için AKP’ye oy vereceğini duyduk.

Bedava aldığı Sinovac’ı devlete 12 milyon dolara sattığı iddia edilen AKP milletvekili adayı

Alagöz Holding, bünyesinde Çin’den koronavirüs aşısı Sinovac’ı getiren Keymen İlaç AŞ’yi de barındırıyor. Keymen İlaç AŞ, Kemal Kılıçdaroğlu’nun 23 Şubat 2021 tarihli grup toplantısında, getirilen bir milyon doz Sinovac aşısı için Çin’e bir ücret ödemediği ancak bu aşıları Sağlık Bakanlığı’na 12 milyon dolara sattığını söylemesiyle gündeme gelmişti.

Sağlık Bakanı Fahrettin Koca, konuyla ilgili “Aşı savaşının olduğu bir dünyada üretici bir firma bir ülkeye aşıyı bedava bağışlar mı? Bunun mantıklı bir açıklaması olabilir mi” diye konuşmuştu. 

Keymen İlaç, Kılıçdaroğlu’nun açıklamalarına aşının harcamalara karşılık olarak ücretsiz gönderildiği yanıtıyla karşılık verdi. Cantürk Alagöz ise yaptıkları masrafın, bedava aldığı söylenen aşıdan daha fazla olduğunu iddia etmişti. Alagöz’ün adaylığının kesinleşmesiyle, ücretsiz getirdiği bir milyon doz aşıyı devlete sattığı iddiaları tekrar gündeme geldi. 

Yeşil Sol Parti seçmeninin Kılıçdaroğlu’na desteğinde fire yok

Seçimin nabzını tutmak için daha önce gittiğimiz şehirlere kıyasla, Iğdır sokaklarındaki yurttaşlar daha konuşkandı ve bizimle 14 Mayıs seçimleri hakkındaki görüşlerini paylaştılar. Desteklediği partiyi veya adayı paylaşmak istemeyenler de ağız birliği etmişçesine “Iğdır için, Türkiye için hangisi hayırlıysa o olsun” dediler. 

“14 Mayıs’ta oyunuz kime” diye sorduğumuzda,  çoğu yurttaşın cevabı “Selahattin Demirtaş” oldu. Ne demek istediklerini anlasak da, bazılarına altı buçuk yıldır tutuklu olan eski HDP EŞ Genel Başkanı Demirtaş’ın aday olmadığını hatırlattığımızda, “Demirtaş kimi derse, partimiz kimi derse o” cevabını aldık. Konuştuğumuz Yeşil Sol Parti seçmenleri, Iğdır’da fire vermeden cumhurbaşkanı adayı olarak Kılıçdaroğlu’nu destekliyor. 

Bir yurttaşın “Kendimize oy vereceğiz” yanıtı ise şaşırttı. Yurttaşlarla konuşmaya başlamadan dersimizi çalışmış, adayları araştırmıştık ve kendine oy vereceğini söyleyen yurttaşın adaylar arasında olmadığına emindik ama yine de “Siz mi adaysınız” diye sorduk. Biraz daha üzerine düşünce, Yeşil Sol Parti’ye oy vereceğini, partiyi sahiplendiği için öyle cevap verdiğini anladık. 

Pahalılık AKP’ye oy kaybettiriyor

Daha önce AKP’ye oy verdiğini ve AKP’ye üye olduğunu söyleyen bir yurttaş, hayat pahalılığı yüzünden 14 Mayıs’ta Kılıçdaroğlu’na ve Yeşil Sol Parti’ye oy vereceğini söyledi. Başka bir yurttaş da, “14 Mayıs’ta oyum HDP’ye, cumhurbaşkanlığında CHP’ye. Daha önce Tayyip Erdoğan’a oy veriyordum, bundan sonra vermek istemiyorum çünkü cebime baktığımda beş kuruş para yok” diye konuştu. Bir yurttaş,“Kılıçdaroğlu hepsinden iyi, bu adam memleketi satıyor” derken başka bir yurttaş, şunları söyledi: 

“Yeter artık. Bu yaştan sonra utancımızdan evimize gidemiyoruz, çoluk çocuğumuza bir ekmeği götüremiyoruz. Kadın erkekten, erkek kadından boşanıyor yokluk yüzünden. Yaşanacak bir hayat yok. Bir de Kılıçdaroğlu’nu deneyelim, o da onun gibi devam ederse başımızın çaresine bakarız.”

Cantürk Alagöz etkisi

Önceki seçimlerde AKP’yi destekleyen ve bu seçimde de Alagöz’e oy vereceğini söyleyen bir yurttaş, cumhurbaşkanı seçiminde ise Sinan Oğan’a oy vereceğini belirtti. Cumhurbaşkanlığı seçiminde Kılıçdaroğlu’na ancak milletvekili seçiminde Alagöz’e oy vereceğini söyleyen yurttaşlara da rastladık. Bir yurttaş, “Hastane kurabilecek, işsizliği ortadan kaldırabilecek, güvenebileceğimiz tek kişi Cantürk Alagöz” derken, önceki seçimlerde hangi partiye oy verdiğini söylemek istemedi. 

“Vekillerimiz Meclis’e para almak için gidiyor”

Önceki seçimlerde HDP’ye oy veren ve 14 Mayıs’ta Yeşil Sol Parti’ye oy vereceğini söyleyen bir yurttaş, oy verdiği milletvekillerini de eleştirdi ve Iğdır’ın sorunlarına dikkat çekerek, şöyle konuştu: 

“İşsizlik sorunu var, üç ülkeye sınır olmasına karşın hiçbir kapıdan fayda sağlayamıyor. Çevre sorunu var, yazın tozdan, kışın çamurdan geçemiyoruz. Vekillerimiz bence sadece Meclis’e para almak için ya da yatmak için gidiyorlar. Biz vekillerimizi niye seçiyoruz? Meclis’te bu sorunları dile getirsinler diye. Kalp hastası bir insan buradan Erzurum’a, Van’a gitmek zorunda kalıyor, giderken de yollarda heba oluyor.”

“Zerre Allah korkusu olan Erdoğan’a oy verir, Kılıçdaroğlu TİKKO’cuların lideriydi”

Iğdır’da yaşayan Kürt ve Azeri halkları arasında zıtlık ve ırkçılık olduğunu, bu nedenle şehre yatırım yapılmadığını düşünen bir yurttaş, AKP’ye desteğini şöyle anlattı: 

“Zerre kadar Allah korkusu olan, bu cumhurbaşkanından başkasına oy vermez. Ben 28 liralık ilacı altı ay bekledim. Ecevit IMF’den para isterken, şimdiki cumhurbaşkanı ‘Ulan IMF gel istediğin kadar kredi vereyim’ diyor. Eskiden beri AK Partiliyim. Kılıçdaroğlu bilmediğim adam mı? Akrabamın 78-79 yıllarından kurşun yarası var, devleti savunuyor diye. O zaman Kılıçdaroğlu TİKKO’cuların lideriydi. Şimdi de FETÖ’nün baskısıyla, kasetiyle, Deniz Baykal komünizmi istemedi diye vurdu tekmeyi.” 

Bir oy Erdoğan’a, bir oy MHP’ye vereceğini belirten bir yurttaş ise “Liderimiz Devlet Bahçeli’nin dediği gibi, ülkemizin beka sorunu olarak gördüğümüz için tarafımız nettir” dedi ve 30 yıldır il olan Iğdır’ın son üç-dört yılda her sorununun çözüldüğünü söyledi. 

Yeşil Sol Parti’li Yılmaz Hun: “İstisnasız her insanımıza ulaşmaya çalışıyoruz”

Yeşil Sol Parti milletvekili adayı Yılmaz Hun, Iğdır’ın iki milletvekilini de kazanacaklarını düşünüyor. Herkesten çok çalıştıklarını belirten Hun, “Iğdır küçük Türkiye’dir, bu şehirde farklı diller, kültürler, inançlar var. Kürtler, Azeriler, Terekemeler, Dağlı dediğimiz bir kesim var. Bu farklı kültürlerin bir arada yaşama enerjisi, birbirini kabulü çok iyidir. Biz onların hepsine gidiyoruz, sahaya en hakim biziz. İstisnasız, Iğdır’da yaşayan her insanımıza ulaşmaya çalışıyoruz” diye konuştu. Yeşil Sol Parti’yi ve logosunu tanıtmak için de çalıştıklarını söyleyen Hun, “Karşımızdaki engelleri halk biliyor, partimizin kapatılma davası, Hazine yardımına bloke kararı. Bu bize daha çok enerji, daha çok inat veriyor” dedi.

“AKP bölgede tabela partisine döndü”

AKP’nin sadece “parayı  konuşturmaya” çalıştığını söyleyen Hun, Iğdırlıların tanıdığı ve ilgi gösterdiği AKP’nin birinci sıra adayı Cantürk Alagöz hakkında ise şunları söyledi: “Sinovac’la, AKP’nin olanakları doğrultusunda zenginleşmiş, burada bir futbol kulübü kurmuş, insanları holiganlaştırarak sorun çözeceğini düşünüyor. AKP’nin yaptığı bir algı operasyonudur, halkımız buna kanmıyor. Bireysel olarak sevilebilir fakat burada AKP’nin siyaseti bitmiş.”  

Iğdır’ın sorunlarını nasıl çözeceklerini düşündüklerini belirten Hun, “AKP sadece yardım paketleri dağıtarak çalışıyor. 21 yıldır fabrika açmamış, bugün ‘Fabrika açacağım, istihdam yaratacağım’ diyor. 21 yıldır elinizi tutan mı vardı? Toplumun, gençliğin sorunlarını çözecek bir politikası yok. AKP bölgede tabela partisine döndü” diye konuştu.

AKP’nin oyunu artıramayacağını ve Yeşil Sol Parti’ye iki milletvekili hedefinin kendilerinin değil, halkın hedefi olduğunu söyleyen Hun, şöyle devam etti:

“Eskiden Azeriler bize oy vermiyordu, şimdi Azerilerin hedefi de o. Birlikte bu sistemi değiştirelim ki Yeşil Sol Parti Meclis’te güçlü olsun. ‘Yeşil Sol Parti terörist’ algısı Iğdır’da halkta yok. Önceki seçimde AKP-MHP’ye oy vermiş kişilerden de bize oy verecek olanları görüyoruz.”

“Kayyum, halka yapılan zulüm”

HDP’den alınan belediyenin üç yıldır kayyum yönetiminde olmasına “Halka yapılan bir zulüm” diyen Hun, uygulamayı şu sözlerle eleştirdi:

“Belediye başkanını görevden alma sebepleriniz olabilir, yargılayabilirsiniz. Yargılama sonucunda görevden alabilirsiniz ve onun yerine kayyum atamak yerine, yasal olarak olması gereken belediye meclisinin başkan seçmesidir. AKP artık bölgede ciddi anlamda sorgulanır duruma geldi. Biz herkese eşit mesafede ulaşabiliyor, çözüm önerileri geliştirebiliyorduk. Merkezden gelen kayyum buraya ne kadar hakimdir? Yerel yönetimlerin geliştirilmesi, demokratik olması gerekiyor.”

Hun, seçim çalışmalarında sorunla karşılaşıp karşılaşmadıkları sorusuna ise şöyle cevap verdi: 

“Kampanyaya başladığımız ilk günlerde birkaç köye gittik. O köylerde bizi üç aracın takip ettiğini gördük. Konvoyumuzun arasına giriyorlardı, taciz ediyorlardı, alanın içerisinde halkımızla sohbet ederken yakından kitlenin içine girip fotoğraf ve video çekiyorlardı. O süreçte, özellikle kadınlar, gençler, onları görüp gelmiyorlardı. Bunun üzerine biraz tartıştık, bunu anlatmaya çalıştık. Bizi korumak için olduğunu söylediler, ‘Uzaktan koruyabilirsiniz, seçim kampanyamızı engellemeyin’ dedik. ‘Görevimiz, yapacağız’ dediler. Biz iki gün sonra çalışma yöntemimizi değiştirdik. Takipten kurtulmak için toplanarak değil, çatkapı çalışmaya başladık. Bu şekilde baktılar ki imkanı yok, iki gün sonra takibi bıraktılar.”

Gazeteci İsmail Aras: “AKP adayına oy verenlerin yüzde 30’u Kılıçdaroğlu’na oy verecek”

Iğdır’da gazetecilik yapmayı sürdüren İsmail Aras, bir Yeşil Sol Parti’nin, bir de AKP’nin milletvekili çıkaracağını düşünüyor. AKP’nin adayı Alagöz’ün kişisel olarak ön plana çıktığını ve sevildiğini söyleyen Aras, “AKP uyanıklık yaptı onu aday gösterdi, yoksa AKP buradan vekil çıkaramazdı. Cumhurbaşkanı seçiminde Kılıçdaroğlu önde. AKP adayına oy verenlerin de en az yüzde 30’u Kılıçdaroğlu’na oy verecek” diye konuştu. 

Iğdır’da Kürtlerin oyunu HDP’nin, bu seçimler için Yeşil Sol Parti’nin, Azerilerin oyunu ise MHP’nin aldığını söyleyen Aras, “MHP’de bir mevcut vekil aday oldu, ikinci aday olarak ortağını getirdi. Üçüncü müracaat da başka bir vatandaş. Iğdır’da MHP’nin aday adayları 15-20’den aşağı düşmezdi ama şimdi yalnızca üç başvuru oldu” diyerek MHP’nin gerileyişini anlattı. 

“Yeşil Sol Parti iki milletvekili almasın diye İYİ Partiler, AKP adayı Alagöz’e destek verebilir”

AKP, Cantürk Alagöz’den başkasını aday gösterseydi İYİ Parti’nin adayının önde olabileceğini söyleyen Aras, “Görüştüğüm İYİ Parti taraftarları, ‘Burada İYİ Parti’nin milletvekili kazanma şansı yok, Yeşil Sol Parti iki milletvekili almasın diye Cantürk’e oy vereceğiz’ diyor” sözleriyle gözlemlerini paylaştı.  

“Kayyum altyapı sorunlarını çözdü”

Coğrafi konumu nedeniyle Iğdır’ın en önemli sorununun hava kirliliği olduğunu belirten Aras, “Kirli havanın ortaya çıkması için bir rüzgar, esinti olması lazım ama bir giriyor, bir ay kalıyor” dedi.  Iğdır Belediyesi’ne atanan kayyumun, Iğdır’ın altyapı sorunlarıyla ilgilendiğini söyleyen Aras, şöyle konuştu: 

“Ben kayyuma karşıyım, insanların iradesi neyse ona göre yönetilmesi lazım ancak kayyum içme suyu ve kanalizasyon sorununu çözdü. Hiçbir belediye yanaşmıyordu, çünkü ona yanaşan belediye seçimi kaybederdi. İller Bankası’ndan krediyle, AB projesiyle bunları yaptı. Çalışma esnasında su kesiliyor, kanalizasyon sorunu oluyor, yol kazılıyor. Aslında temel ihtiyacı o karşılıyor ama vatandaş göremiyor ve altyapı siyasetçilere oy kaybettiriyor.”