Avrupa edebiyatının en önemli isimlerinden biri olan yazar Milan Kundera, 94 yaşında aramızdan ayrıldı. Kundera, başta “Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği” olmak üzere pek çok unutulmaz eser bıraktı. Kundera’nın hayatı sadece kalemiyle değil, aktivist kişiliğiyle de hatırlanacak.
“Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği”, “Gülünesi Aşklar”, “Bilmemek” romanlarının yazarı Milan Kundera, 94 yaşında Paris’te hayatını kaybetti.
Milan Kundera kimdir?
1929 yılında Çekoslovakya’da seçkin bir ailenin çocuğu olarak dünyaya gelen Milan Kundera’nın çocukluğu da sanatla iç içe geçti. Kundera’nın babası Çek besteci Leoš Janáček’in öğrencilerinden biriydi ve oğlunun da müzik eğitimi almasını sağladı. Büyüdükçe müzikle olan bağları yerini edebiyata bıraktı.
1948’de Çekoslovakya’da iktidarı ele geçiren Komünist Parti’ye katıldı. İlk yıllarda Komünist Parti’nin sıkı bir destekçisi olsa da, yazdıkları ve eleştirileri yüzünden başı belaya girdi.
İlk romanı Şaka‘yı1967’de yayınladı. Kara komedi türündeki bu eser, Çekoslovakya yönetiminin de dikkatini çekti, ki hedefte de onlar vardı. Bu eserden sonra Milan Kundera’nın yazması yasakladı. 1970’te, Prag Baharı’nı desteklediği için Komünist Parti’den istifası istendi. Akademisyenlik görevine son verildi, kitapları yasaklandı. 1989’da Çekoslovakya’daki Komünist Parti rejimi dağılana kadar eserleri yasak kaldı.
Milan Kundera 1975’te eşi Vera ile Fransa’ya iltica etti. Kısa bir süre Rennes’de yaşadıktan sonra, hayatını kaybedeceği Paris’e gitti. 1979 yılında doğduğu ve büyüdüğü Çekoslovakya’nın vatandaşlığından çıkarıldı. Fransa iki yıl sonra Kundera’ya vatandaşlık verdi. Kundera, Fransızca dilinde de eserler vermeye başladı.
En çok bilinen ve beyaz perdeye aktarılan eseri “Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği” de Paris’te kaleme alındı. Prag Baharı’nı anlatan eser ile birlikte Kundera da dünya çapında ün kazandı. Kitap, raflardan birkaç sene sonra Juliette Binoche ve Daniel Day-Lewis’in başrollerini paylaştığı bir filmle beyazperdeye uyarlandı. Ancak Kundera filmden pek de memnun değildi.
1985 yılında Kundera, Kudüs Ödülü’nü kazandı. Bu ödül, insan özgürlüğünü işleyen yazarlara veriliyordu. Nobel Edebiyat Ödülü’nü kazanamasa da, pek çok kez bunun kıyısından döndü.
“Varolmanın Dayanılmaz Hafifliği” ancak 2006 yılında Çek diline çevrildi ve o zamanki adıyla Çek Cumhuriyeti’nde en çok satan eserlerden biri oldu.
2008 yılında, neredeyse 60 yıl önce yaşananlarla ilgili olarak sorunlar yaşadı. İddialara göre Çekoslovakya’da Komünist Parti iktidarı ele geçirdikten sonra Kundera, ABD’ye iltica eden bir Çek havacıyı ispiyonlamıştı. Bu ona, “Komünist işbirlikçi” suçlamasını da beraberinde getirse de Milan Kundera tüm iddiaları reddetti. Edebiyat dünyası da Kundera’ya destek oldu.
Milan Kundera, tekrar Çekya vatandaşı olduğunu görebilecek kadar uzun bir ömre sahip oldu. 2019 yılında, Kundera ve eşine vatandaşlıkları iade edildi. Ömrünün son yıllarını da Paris’te geçiren unutulmaz yazar, burada hayata gözlerini yumdu.
