Teflon tava ve tuvalet kağıdı gibi günlük kullandığımız ürünlerde bulunan, suya ve yağa dayanıklı oldukları için “sonsuz kimyasallar” olarak adlandırılan PFAS’ın hamile kadınların kanında yaygın olarak bulunduğu tespit edildi. Uzmanlara göre PFAS, anneler ve bebeklerinin sağlığına risk oluşturuyor. Peki PFAS nedir? Hangi maddelerde vardır?
San Francisco Üniversitesi’nden (UCSF) Prof. Tracey Woodruff, plastik üretiminde ve diğer endüstriyel maddelerde yer alan PFAS’ın hamilelerin kanında yaygın olarak tespit edilmesinin çok önemli bir konu olduğunu belirterek şunları söyledi:
“Acil olarak kimyasalların annelerin ve bebeklerin sağlığında nasıl bir rol oynadığını incelememiz gerek. Günlük yaşamımızda her gün yüzlerce kimyasala maruz kalıyoruz. Yaptığımız bu araştırma, kimyasalların sağlığımız üzerindeki etkisi daha iyi anlamamıza katkı sağlayacak.”
Environmental Health Perspectives dergisinde yayımlanan araştırmada, hamilelerin kanında çok sayıda kimyasal tespit edildiği ortaya çıktı. Araştırma bulgularına göre kan örneklerinin en az yüzde 97’si PFAS içeriyor.
PFAS nedir?
Perfluroalkil ya da polifluroalkil olarak tanımlanan PFAS, ürünleri, ısıya, suya, yağa ve lekeye karşı dayanıklı hale getirmek için kullanılan bir kimyasal. PFAS’ın 4 bin çeşit üründe bulunduğu biliniyor. Özellikle de kadınların günlük yaşamlarında kullandığı tuvalet kağıdı, mutfak malzemeleri gibi ürünlerde var. Öte yandan kadın iç çamaşırlarında da PFAS bulunuyor. Bu bileşiklerin özellikleri, alev geciktirici kaplamalar, su iticilik kaplamaları, yağ gresleyiciler, non-stick tava kaplamaları, su geçirmez giysiler ve kimyasal köpükler gibi birçok üründe kullanılmalarını sağlar.
PFAS, güçlü klor-karbon bağları nedeniyle çevrede ve insan vücudunda kolayca parçalanamıyor. Bu yüzden PFAS’a “sonsuz kimyasal” deniyor. Daha önce yapılan araştırmalar da PFAS’ın başta böbrek ve testis kanseri olmak üzere belirli kanser türlerinde artan bir risk olduğu tespit edilmişti.
PFAS’tan korunmak için neler yapılmalı?
- Evinizde PFAS’larla kirlenmiş içme suyu kullanma riskini azaltmak için yerel su kaynaklarınızın PFAS’larla kirlenme durumunu öğrenmek için yerel su şirketi veya sağlık departmanıyla iletişime geçin. Eğer içme suyunuzda PFAS tespit edilirse, suyu kaynatmanın veya bir filtre kullanmanın etkili olup olmadığını öğrenin.
- PFAS içeren ürünlerden kaynaklanan maruziyeti azaltmak için dikkatli yeme içme alışkanlıkları geliştirebilirsiniz. Fast food restoranlarında paketli yiyecekleri ve kaplarını tercih etmek yerine evde taze ve doğal gıdalarla yemek hazırlamayı tercih edebilirsiniz. Ayrıca, PFAS içeriği yüksek olduğu bilinen bazı ürünlerden (örneğin, su geçirmez giysiler, non-stick tavalar) uzak durmak da önemlidir.
- Non-stick tavalar, su iticilik kaplamalı mobilyalar veya tekstiller gibi ev eşyalarında PFAS kullanımını minimize etmek veya bu ürünlerin kullanımını tamamen bırakabilirsiniz. PFAS içeriği düşük veya PFAS içermeyen alternatif ürünleri tercih etmek daha güvenli bir seçenek olabilir.
- Eğer iş yerinizde veya endüstriyel bir ortamda çalışıyorsanız, PFAS’ların kullanıldığı veya bu bileşiklerle temas edebileceğiniz işleri takip etmek önemlidir. Mümkün olduğunda kişisel koruyucu ekipmanlar (örneğin, eldivenler, maske, koruyucu giysi) kullanmak ve iş sağlığı ve güvenliği prosedürlerini takip etmek gerekmektedir.
- PFAS içeren ürünlerin doğru şekilde atılması ve bertaraf edilmesi önemlidir. Yerel atık yönetimi kurallarına uymak ve atık tesislerinin PFAS’ları güvenli bir şekilde ele alabildiğinden emin olmak önemlidir.
- PFAS içeren ürünlerin etiketlerini okumak, ürünlerin içeriklerini araştırmak ve PFAS içeriği düşük veya PFAS içermeyen alternatif ürünleri tercih etmek önemlidir. Bu, kişisel maruziyeti azaltmaya yardımcı olabilir.
ABD’de anne ölümleri 20 yılda iki katına çıktı
En yüksek anne ölümleri ABD’de. Araştırmacılar, 20 yıl içinde anne ölümlerinin iki kattan fazla arttığını ve en fazla ölümün de siyah kadınlar arasında yaşandığını tespit ettti.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Kaynak: Guardian
