Editör: Berna Büyükbayrak
Türkiye’de 2019 Yerel ve 2023 Genel Seçimleri’nde siyasetin gündemine gelen “beka” söylemi, 31 Mart yerel seçimleri öncesi yeniden tartışılmaya başlandı.
Beka, “devlet bağlamında devamlılığın sürdürülmesi, iç ve dış tehditlere karşı devletin, birlik ve bütünlüğünün korunması” olarak tanımlanıyor. Tartışma 31 Mart 2019’daki yerel seçimlerde başladı. Gündeme geldiğinde İstanbul Büyükşehir Belediye (İBB) Başkan adayları Ekrem İmamoğlu ve Binali Yıldırım; Ankara Büyükşehir Belediye (ABB) Başkan adayları ise Mansur Yavaş ve Mehmet Özhaseki’ydi.
Cumhur İttifakı’nın paydaşları olan AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli 2019 Yerel Seçimlerini “beka seçimi” olarak niteledi; iktidar kanadı miting meydanlarında muhalefetin seçimi kazanmasının “beka sorunu” olduğunu dillendirdi. Ancak o söylem seçmende karşılık bulmadı ve seçimi asıl beka sorununun iktidarın kendisi olduğunu söyleyen muhalefetin İstanbul ve Ankara’da aday gösterdiği Millet İttifakı adayları Ekrem İmamoğlu ve Mansur Yavaş kazandı.
2019 yerel seçimlerinde hangi lider ne dedi?
Erdoğan: “Bu seçimler sadece belediye seçimleri değildir”
AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan 31 Mart 219’daki yerel seçimler için “Bu seçim sadece belediye değil aynı zamanda beka seçimidir, cumhuriyetimizin 100. yılına nasıl gireceğimizin oylanacağı seçimdir. AK Parti ve Cumhur İttifakı olarak 31 Mart’a bu şekilde bakıyor, bu anlayışla hazırlanıyoruz” dedi.
Erdoğan, Antalya’daki bir başka mitingde de seçimin ülke açısından bir beka meselesine dönüştüğünü söyledi.
“Beka için milli karar, Cumhur için istikrar”
Cumhur İttifakı’nın ortağı MHP’nin söylemi de Erdoğan ile aynıydı. O tarihte kampanya sloganını beka söylemi üzerinden kurarak “Beka için milli karar, Cumhur için istikrar” diyen MHP’nin Genel Başkanı Devlet Bahçeli, sergilenen tutumu “Türkiye’nin bir sistem değişikliğinin yanında bir de beka sorunu ortaya çıkmaktadır. O sebepten dolayı beka bu seçimin kaderi ve bu seçimin ifade tarzıdır” sözleriyle özetledi.
Medyascope'un günlük e-bülteni
Andaç'a abone olun
Editörlerimizin derlediği öngörüler, analizler, Türkiye’yi ve dünyayı şekillendiren haberler, Medyascope’un e-bülteni Andaç‘la her gün mail kutunuzda.
Bahçeli: “Beka sorunu yok demek, milli mücadeleyi unutturmak demek”
Bahçeli, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile katıldığı Cumhur İttifakı’nın Büyük Ankara Mitingi’nde beka söylemini daha da ileri taşıyarak “Beka sorunu yok demek, milli mücadeleyi unutturmak, Türklerin Anadolu’dan nihai olarak çıkarılmasını projelendiren tarihi şark meselesine göz yummak demektir. Beka sorunu yok demek, Ankara’nın başkent olarak tarih sahnesine çıktığı sürecin kesilmesi demektir” ifadesini kullandı.
O dönemde AKP’nin önde gelen aktörleri de her fırsatta beka söylemini diri tutacak konuşmalar yapıyordu. Örneğin dönemin AKP Grup Başkanvekili olan Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanı Numan Kurtulmuş, 2019 seçimleri için “Ana muhalefetiyle, diğer partileriyle terör örgütleriyle işbirliği içerisinde olan bir takım partilerle işbirliği yapmak, herhalde Türkiye’deki vatansever unsurların da güç birliği yapmasını zorunlu kılıyor. Bu anlamda bu seçim bir beka meselesidir” derken; dönemin AKP Grup Başkanvekili ve Çanakkale Milletvekili Bülent Turan da dış politikadaki sorunların çözümü için Erdoğan’ın elinin güçlü olması için Türkiye’nin beka sorunu olmaması gerektiğini vurguladı:
“Suriye için, Irak’taki sorunlarda masaya oturduğunda, Kuzey Kıbrıs’ın enerji meselesinde masaya oturduğunda zayıf Erdoğan olmaması, zayıf Türkiye olmaması için 2019 seçimlerini bir beka meselesi görüyoruz.”
Beka söylemi dönemin İçişleri Bakanı Süleyman Soylu’nun da dilinden düşmüyordu:
“Biz, ‘Türkiye bir dünya ülkesi’ iddiasını dillendiriyoruz. Bunu söylemek için ayakları üstünde duran güçlü bir Türkiye, kuvvetli bir Türkiye lazım, onun için beka diyoruz.”
Binali Yıldırım: “Beka sorunu yerelde gündem olmamalı”
Cumhur İttifakı’nın İBB adayı Binali Yıldırım da 2019 yerel seçimleri öncesinde “vatan, millet” söylemini öne çıkarıp “Terörle yan yana gözüken bir partinin, bir ittifakla işbirliği yapması ister istemez bu tartışmayı gündemde tutuyor” sözleriyle Millet İttifakı’nı hedef alıyordu:
“Biz devlet başkanı seçmiyoruz, şehri yönetecek kişiyi seçiyoruz. İstanbul’da genel siyasetin, kutuplaşma siyasetinin gölgesinde kalırsak yazık olur, İstanbul adına üzülürüm. Beka dediğimiz şey bayrak, toprak, millet, devlettir. İttifakların oluşma şekli bu tartışmayı gündeme getiriyor. Terörle yan yana gözüken bir partinin, bir ittifakla işbirliği yapması ister istemez bu tartışmayı gündemde tutuyor. Beka tartışmasının yerelde gündemde olmaması lazım. İstanbul’u ve İstanbulluların sorunlarını tartışmamız gerekir. Benim gönlüm razı değil buna…”
Nihat Zeybekçi: “Vatandaşın baktığı yerden bir beka sorunu yok, öyle de olmalıdır”
Cumhur İttifakı’nın İzmir Büyükşehir Belediye Başkan adayı Nihat Zeybekçi de o dönem bir yandan vatandaşın bir beka sorunu olmadığını söylerken diğer yandan sorunun varlığına vurgu yapıyordu:
“Birileri alacağı oylarla ilgili oraya buraya selam gönderiyorsa, bunu bir düşünmek gerek. İYİ Parti ile Saadet’in CHP’nin bir araya gelebilmesi bana çok enteresan geliyor. Bu bir beka değilse de, bir güvenlik sorunudur.”
2019’dan sonra 2023 seçimlerinin de popüler söylemi “beka”
Genel seçimlerin gerçekleştiği 14 Mayıs 2023’te de “beka” söylemi siyasilerin gündemindeydi. AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın “6 Şubat 2023 depremlerinden sonra seçim kampanyanızda nasıl bir revizyona gittiniz? Son 40 günde nasıl bir kampanya yürüteceksiniz?” sorusuna verdiği cevap yine “beka”ydı:
“Türkiye Yüzyılı, bu süreçte elde edilen birikim ve sürekli tazelenmekte olan motivasyonumuzu tanımlayan bir vizyon. Kampanya sürecinde bu 21 yıldaki hizmet ve eser siyasetimizi milletimize hatırlatmak ve bu hatırlatmalarımızın vatandaşlarımız nezdinde samimi kabullere dönüşmesi en önemli hedefimizdi. Çünkü bu vizyonun, beka problemi arz eden muğlak bir ittifak karşısındaki en önemli güvence olduğunu kabul etmek gerekiyor.”
Bahçeli’den seçmene: “Milli bekamıza ve milli çıkarlarımıza korkusuzca sahip çıkmak için sıra sende”
MHP Genel Başkanı Bahçeli ise seçimden önce Cumhurbaşkanı adaylarının Recep Tayyip Erdoğan olduğunu vurgulayarak,
“Cumhurbaşkanımızın adaylığından vazgeçersek namerdiz. Aziz milletim sıra sende, zalime direniş için, zillete haddini bildirmek için, mühürlü kalpleri rezil etmek için, egemenlik haklarımıza, milli bekamıza ve milli çıkarlarımıza korkusuzca sahip çıkmak için sıra sende. Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’ne sahip çıkmak için, bu sistemi bir beka sorunu haline geldiğini iddia eden süfli ve silik zillet siyasetini tasfiye etmek için sıra sende” dedi.
Karaismailoğlu: “2023 seçimleri bir beka meselesidir”
2019’da olduğu gibi 2023’te de ittifak liderlerinin beka söylemi partili kurmaylarca sürdürüldü. Tıpkı dönemin Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu’nun söyleminde olduğu gibi, “14 Mayıs Genel Seçimleri bir vatan millet seçimi” diyor, o söylemi “2023 seçimleri bir beka meselesi. Önemli bir seçim. Bu kutlu süreçte Cumhur İtifakı olarak birlikte emin adımlarla yürüyoruz, yürümeye de devam edeceğiz” sözleriyle pekiştirildi.
Millet İttifakından Cumhur İttifakı’na: “En büyük beka sorunu iktidarın kendisi”
Millet İttifakı cephesi ise beka söylemi ile seçim dönemi arasındaki ilişkiye dikkat çekti. İttifakın Cumhurbaşkanı yardımcısı adayı ve ABB Başkanı Mansur Yavaş, 2023 Genel Seçimleri öncesi, mitinglerde beka konusunda muhalefete yöneltilen eleştirilere ülkedeki hayat pahalılığını, enflasyonu, yüksek kira fiyatlarını ve mültecilerin varlığını örnek göstererek “Alışmışlar yine her seçim ‘beka’. Seçim biter beka olayı da biter. Ülkedeki mülteciler bekamızı tehdit ediyor. Ülkemizdeki pahalılık artık bekamızı tehdit eder hale geldi. Enflasyon, kira fiyatları hepsi artık bizim beka sorunu haline geldi. İddia ediyorum en büyük beka sorunu bu iktidarın kendisi haline geldi” dedi.
31 Mart 2024 yerel seçimlerine sayılı günler kala “beka” tartışması yeniden gündemde
Siyasi partiler 31 Mart yerel seçimlerinde yarışacak adaylarını tanıtsa da yarışın en sert geçtiği il İstanbul. Bir yanda 2019 yılında iki kez üst üste seçim kazanan CHP’nin adayı Ekrem İmamoğlu; diğer yanda arkasına 28 Mayıs seçim sonuçları açıklandığı andan itibaren “Yeniden İstanbul” diyen AKP Genel Başkanı ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ı alan AKP adayı Murat Kurum.
İki aday da sahada aktif olarak çalışırken DEM Parti’nin “kent uzlaşısı” söylemi üzerinden “beka” söylemi bir kez daha gündeme geldi. DEM Parti İstanbul’da aralarında Esenyurt’un da olduğu 22 ilçede aday göstermeyince söylem önce Cumhurbaşkanı Erdoğan sonra da İBB adayı Kurum tarafından güçlü bir şekilde dillendirilmeye başlandı.
Erdoğan: “CHP’yi DEM’in oyuncağı haline getirenler utansın”
Balıkesir’de halka seslenen Cumhurbaşkanı Erdoğan, CHP’nin “kent uzlaşısı” adı altında Kandil ile uzlaşı arayışına girdiğini söyledi, “Bu, CHP’nin ülke ve milletle hiçbir ortak noktası kalmadığına işaret ediyor” dedi.
CHP’nin oyun kurucu olmaktan çıktığını vurgulayan Erdoğan, “Koskoca CHP’yi bölücü örgütün güdümündeki DEM ve marjinal örgütlerin oyuncağı haline getirenler utansın” diye konuştu.
Erdoğan: “Kaan’a, Anadolu’ya, Akıncı’ya, Kızılelma’ya sahip olmak beka meselesidir”
Erdoğan, partisinin Sakarya’da düzenlediği seçim mitinginde de “KAAN savaş uçağına, Anadolu gemisine, Akıncı’ya, Kızılelma’ya, ANKA’ya, Altay tankına, çeşit çeşit füze sistemlerine sahip olmak bizim için beka meselesidir” dedi.
Erdoğan sözlerine” Muhalefet partileri yaptıkları kongrenin üzerindeki şaibeleri, aday belirleme sürecindeki kirli pazarlıklar ve vahim iddialar izledi. Öyle bir haldeler ki dünya yansa, ülke batsa, kıyamet kopsa, millet feveran etse umurlarında değil. Kendi çıkarlarından, kendi şahsi kariyerlerinden başka hiçbir şeyi gözleri görmüyor. Aslında bunlar tek parti devrinden beri hep böyleydiler” diyerek devam etti.
Kurum: “Kandil Uzlaşısı’nın adayı İmamoğlu’dur”
AKP’nin İBB adayı Murat Kurum, İstanbul’un kirli bir pazarlık masasına yatırıldığını, “Fatih’in emaneti İstanbul, ‘Kandil Uzlaşısı’yla paylaşılmak isteniyor. Her gün pazarlıklar yapılıyor, meclis üyelikleri, adaylıklar dağıtılıyor. Kandil Uzlaşısı’nın adayı İmamoğlu’dur” söyledi.
Yeniden Refah Partisi: “Yerel seçimleri beka meselesi olarak görmüyoruz”
Yeniden Refah Partisi Genel Başkanı Fatih Erbakan ise “Yeniden Refah Partisi olarak beka meselesi olarak görmediğimiz bir seçimde kendi adaylarımızla seçime girmeyi ve gücümüzü göstermeyi istiyoruz” dedi ve yerel seçimlerde Türkiye’nn tüm illerinde aday gösterdi.
Özgür Özel: “Gençlerimizin gözü dünyanın başka ülkelerindeyse işte gerçek beka sorunu budur”
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Antalya’da katıldığı aday tanıtım toplantısında “Gençlerin yüzde 68-70’i eğer fırsatını bulursam yurtdışına yerleşmek isterim diyor. Dünyanın bütün ülkelerinin gözü Türkiye’de doğru ama bizim gençlerimizin gözü dünyanın başka ülkelerindeyse işte gerçek beka sorunu budur” dedi.
İmamoğlu: “Türkiye’nin beka sorunu depremdir”
İBB Başkanı Ekrem İmamoğlu, İstanbul’un ve Türkiye’nin beka sorunun “deprem” olduğunu, KİPTAŞ’ın Eyüpsultan’da yaptığı Yeşilpınar Evleri’nin 2’inci etabın hak sahiplerine anahtar teslim törenine katıldığında söyledi.
